ارزیابی و آسیب شناسی روند حرکتی حوزه های علمیه بر اساس منشور روحانیت

حجت الاسلام قاسم شبان نیا در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به مناسبت سی و یکمین سالروز صدور منشور روحانیت از سوی امام خمینی(ره) اظهارکرد: امام خمینی(ره) در منشور روحانیت علاوه بر بیان برخی آسیب های مخاطره آمیز در حوزه علمیه همچنین ذکر تفکرات انحرافی، به بیان راه حل هایی برای پیشبرد سیاست ها در حوزه علمیه می پردازند.

عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تحولات حوزه علمیه پس از صدور منشور روحانیت را امری طبیعی دانست و تصریح کرد: تحولات صورت گرفته در حوزه علمیه باید در بخش های مختلف بررسی شوند تا میزان تحولات و پیگیری منویات امام خمینی(ره) در منشور روحانیت مشخص گردد.

جریان انحرافی مطرح شده در منشور روحانیت

وی در ادامه به تفکرات مطرح شده از سوی امام خمینی(ره) در منشور روحانیت اشاره کرد و افزود: امام خمینی(ره) به تفکر خطرناکی در حوزه علمیه اشاره کرده و می فرمایند طیف متحجرگرا آن را نمایندگی می کند؛ این تفکر القا کننده تفکر جدایی دین از سیاست است و گوشه گیری شیعه به ویژه حوزه علمیه را پیگیری می کند که به نام انجمن حجتیه شناخته می شود.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: انجمن حجتیه امروزه بدون نام در حوزه علمیه مشغول فعالیت است و حوزه علمیه در جهت تنویر جامعه اسلامی نسبت به این تفکر و کمرنگ کردن نقش آن، آن گونه که انتظار امام خمینی بوده عمل نکرده است و می طلبد در این زمینه حتی در قالب یک سازمان تشکیلاتی اقدام جدی صورت گیرد.

وی افزود: در حوزه عناصری نفوذی همانند انجمن حجتیه وجود دارند و امام خمینی(ره) نیز در وصیت نامه خود که مکمل منشور روحانیت است متذکر این جریان انحرافی می شود؛ بنابراین از رسالت های طلاب، مسؤولان و بزرگان حوزه علمیه و مراجع تقلید، اتخاذ تدابیر در پاسخ گویی به شبهات این گونه جریانات که سعی می کند شیعه را بریده از جامعه، سیاست و حکومت قرار دهد، است؛ البته تلاش هایی از سوی طلاب فاضل و مراجع برای افشاگری این جریان صورت گرفته اما کفایت نمی کند و نیازمند برنامه های مدون است.

حجت الاسلام شبان نیا با تصریح بر این که نفوذ برخی جریانات انحرافی در سطح مدیریت حوزه علمیه مشکل را مضاعف می کند، تبیین کرد: به شکر خدا این افراد بسیار معدود هستند اما حتی یک نفر از آن ها هم می تواند مؤثر باشد و به تعبیر امام خمینی(ره) در وصیت نامه «می توانند ضربه ای به اسلام زنند که جبران آن از عهده کسی بر نمی آید».

تحول در نظام آموزشی حوزه

وی تحول در نظام آموزشی حوزه های علمیه را از مطالبات امام خمینی(ره) در منشور روحانیت نامید و اظهار کرد: امام خمینی(ره) با صدور منشور روحانیت درصدد بودند حوزه علمیه از مسائل جامعه و حکومت عقب نماند که لازمه آن ایجاد ظرفیت های لازم برای پاسخ گویی به نیازهای حکومت و جامعه است.

عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: حوزه علمیه برای پاسخ گویی به نیازهای نظام حرکت هایی انجام داده و شاهد تحولاتی بوده ایم؛ چنانچه در گذشته دروس خارج ناظر به مسائل فرد بود نه جامعه یا حکومت؛ اما امروزه برخی دروس ناظر به مباحث معاصر تحت عنوان فقه معاصر مشاهده می شوند که درصدد پاسخ گویی به مسائل روز جامعه و نو پیدای فقهی است.

وی اظهار کرد: باید اذعان کرد حرکت تحول در حوزه علمیه برای پاسخ گویی به نیازهای نظام و جامعه به کندی صورت گرفته است؛ زیرا بسیاری از بزرگان با روش پیشین خود و با همان مباحث گذشته، بحث خود را پیش برده اند و بخش وسیعی از حوزه در مسیری که حضرت امام خمینی(ره) انتظار داشتند قرار نگرفت.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: اگر حوزه علمیه با هماهنگی هدف خود را پاسخ گویی به مسائل جامعه و حکومت مطرح می کرد، امروزه بسیاری از مسائل حکومت در چارچوب فقهی برطرف شده بود به عنوان مثال حوزه علمیه مسائل فقهی مناسب را در اختیار حوزه سیاست داخلی یا خارجی، نظام بانکی، مسائل فرهنگی و نظامی قرار نداده است.

وی اضافه کرد: بنابر نظر امام خمینی(ره) حکومت و جامعه باید براساس فقه حرکت کند؛ اما مشاهده می کنیم همچنان بخش زیادی از فقه و مسائل حوزه علمیه، ناظر به رویکرد قبلی است؛ البته حرکت هایی صورت گرفته، اما متناسب با نیازهای جامعه نیست؛ به عبارت دیگر تحول در بحث های روشی حوزه علمیه نیازمند رویکرد جهادی است.

حجت الاسلام شبان نیا با بیان این که تغییر در نظام آموزشی حوزه علمیه متناسب با تغییرات در نظامات آموزشی، از نکات مطرح شده از سوی حضرت امام(ره) در منشور روحانیت است، اظهار کرد: امروزه در حوزه های مختلف علمی، اعم از تدریس و پژوهش تحولاتی انجام شده، که حوزه علمیه نیز باید برای پاسخ گویی به نیازهای جامعه و حکومت به این گونه مباحث ورود کند.

وی افزود: به عنوان مثال امام خمینی(ره) در منشور روحانیت به تخصصی شدن مباحث حوزوی برای پاسخ گویی به نیازهای جامعه و حکومت اشاره می کنند که چنین امری امروزه مورد استقبال مراجع تقلید، بزرگان و مسؤولان حوزوی واقع شده تا به مسائل مبتلا به جامعه چه در حوزه علوم انسانی و چه فقهی ناظر به مسائل جامعه وارد شوند.

استاد حوزه و دانشگاه به آسیب های تخصصی شدن دروس حوزوی اشاره کرد و گفت: در صورت عدم موازی کاری در مراکز تخصصی بسیاری از نکات مطرح شده از سوی امام خمینی(ره) در منشور روحانیت به راحتی عملی می شوند بنابراین می طلبد نهاد هماهنگ کننده در حوزه علمیه برای جلوگیری از موازی کاری ها ایجاد شود به ویژه با وضعیت اقتصادی امروز که باید با کمترین هزینه بیشترین دستاورد را داشته باشیم./1324/ج

گزیده ای از خبر را می توانید در کلیپ صوتی زیر بشنوید