بحران خاشقچی و درخواست کمک عربستان از امارات؛ چند مقام سعودی «فدا» می‌شوند
به گزارش خبرگزاری رسا، «منابع دیپلمات غربی گفتند که محمد بن سلمان ولی‌عهد عربستان برای خروج آبرومندانه از بحران ناپدید شدن جمال خاشقچی روزنامه‌نگار سعودی پس از مراجعه به کنسولگری سعودی در استانبول ترکیه در دوم اکتبر جاری، خواستار کمک محمد بن زاید ولی‌عهد ابوظبی شده است».
وبگاه خبری-تحلیلی الخلیج اونلاین با بیان مطلب فوق، نوشت «منابع دیپلمات غربی تأیید کرده‌اند که گفت‌وگوهایی در سطح سران رده اول عربستان و امارات با مسؤولان غربی بخصوص آمریکا در جریان است تا آنان (غربی‌ها) بن سلمان را به صدور دستور علیه خاشقچی و قتل و کشتار وحشیانه او متهم نکنند. این در حالی است که ولی‌عهد سعودی همچنان از دادن هر امتیازی به ترکیه برای دور کردن این اتهامات از خود، امتناع کرده است».
چه کسانی قربانی بن سلمان می‌شوند؟
این منابع که خواسته‌اند هویتشان فاش نشود، گفته‌اند که عربستان و امارات بر این توافق کرده‌اند که «فردی، فدا شود». احتمالا این فرد یا افراد «در رأسشان سعود القحطانی مشاور دیوان سلطنتی باشد و اتهام‌شان این باشد که این عملیات را بدون اطلاع سران سعودی انجام داده‌اند».
این منابع توضیح دادند که «سران امارات هم به رسانه‌های تحت امر خود مثل اسکای نیوز عربی و شخصیت‌های معروف در شبکه‌های اجتماعی دستور داده‌اند که به مسأله بپردازند و اتهامات را متوجه ترکیه و قطر کنند و حتی این را مطرح کنند که ربودنش خاشقچی کار این کشور است تا اتهامات از بن سلمان دور شود».
در همین راستا، «عبدالله بن زاید» وزیر امور خارجه امارات در توییتر خود با عربستان اعلام همبستگی کرد و نوشت «با عربستان سعودی هستیم همیشه چون این کشور همیشه در کنار شرافت، عزت، ثبات و امید بوده است».
خبرنگاران مقابل کنسولگری سعودی در استانبول؛ آخرین مکانی که خاشقچی زنده دیده شد
دستور بن سلمان به برادرش برای بازگشت از آمریکا به ریاض
طبق گفته این منابع «ولی‌عهد سعودی، گزینه‌های زیادی در اختیار ندارد تا این بحران بی‌سابقه در تاریخ عربستان را مدیریت کند. همین امر سبب شده تا از برادرش بخواهد که بسرعت به عربستان برگردد تا در این خصوص و کمک گرفتن از روابط او در آمریکا، برای حل بحران کمک بگیرد.
خالد بن سلمان پسر شاه سعودی و برادر ولی‌عهد عربستان، سفیر کشورش در آمریکاست.
به گفته این منابع، با گسترش دایره درخواست‌ها برای بازخواست بن سلمان در صورت اثبات دخالت او در پرونده خاشقچی، خالد بن سلمان آمریکا را به دستور برادرش ولی‌عهد، ترک کرد نه به درخواست مقامات آمریکایی.
هنوز روشن نیست بن سلمان دقیقا چه کسانی را احتمالا قربانی خواهد کرد و منابع غربی به اسامی این افراد اشاره نکردند اما «قطعی است که محمد العتیبی کنسول عربستان و سعود القحطانی مشاور دیوان سلطنتی در رأس این لیست قربانی هستند زیرا سرویس‌های اطلاعات غربی یقین دارند که این دو اطلاع داشته و حتی بر روند بازداشت و قتل خاشقچی نظارت داشته‌اند».
الخلیج اونلاین نوشت: اطلاعات ما با شبکه سی.ان.ان نیز تطابق دارد. ولی‌عهد سعودی با کاخ سفید تماس گرفته و گفته که ریاض در [حادثه] ناپدید شدن روزنامه‌نگار سعودی، نقشی نداشته است. یک منبع پنجشنبه (۱۹ مهر) به سی.ان.ان گفته که «بن سلمان با جارد کوشنر داماد و مشاور دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا تماس گرفته تا اتهامات به خودش درباره مسأله خاشقچی را رد کند. کوشنر حلقه تماس اصلی بن سلمان با کاخ سفید است».
بن سلمان به تماس با کوشنر بسنده نکرده. او همچنین با مایک پامپئو وزیر خارجه و جان بولتون مشاور امنیت ملی دولت آمریکا تماس گرفته و در این خصوص صحبت کرده است.
الخلیج اونلاین نوشت: به نظر می‌رسد ریاض در بالاترین سطوح، برای دور کردن اتهام دخالت در ربودن خاشقچی و قتل او بخصوص شخص بن سلمان در موضع بسیار سخت و تحت فشار قرار گرفته است. با آنکه مقامات سعودی در ابتدا خود را کنار کشیدند و لجالجت نشان دادند، اما ریاض در حال تلطیف فضا است و گفته که با ترکیه کمیته مشترک تشکیل می‌دهد و این در زمانی رخ داد که ترکیه گفت «ادله قاطع» درباره کشته شدن خاشقچی در اختیار دارد.
خاشقچی، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار عربستانی که سال ۲۰۱۷ اندکی بعد از ولی‌عهد شدن محمد بن سلمان از عربستان رفت و مقیم آمریکا شد، روز سه‌شنبه دوم اکتبر پس از مراجعه به کنسولگری کشورش در استانبول ترکیه، دیگر دیده نشد که از آنجا خارج شود و عربستان از سرنوشت او اظهار بی‌اطلاعی و ادعا می‌کند او از کنسولگری خارج شده اما ترکیه می‌گوید قراین نشان می‌دهد که او به دستور مقامات سعودی کشته شده است.
منبعی مسؤول در عربستان سعودی شامگاه جمعه از موافقت ترکیه با پیشنهاد کشورش درباره مشارکت ریاض در تحقیقات پرونده «جمال خاشقچی» استقبال کرد و آن را «مثبت» خواند و گفت که به توانایی تیم مشترک ترکی-سعودی و همکاری اعضای این تیم در مأموریت محوله، «اعتماد کامل» دارد.
روزنامه «واشنگتن‌پست» بامداد جمعه (بیستم مهرماه) در گزارشی اختصاصی به نقل از منابع مطلع نوشت مقام‌های ترکیه‌ای به دولت آمریکا گفته‌اند که فایل‌های صوتی و ویدئویی در اختیار دارند که ثابت می‌کند جمال خاشقچی در کنسولگری سعودی در استانبول شکنجه شده، سپس به قتل و سرانجام تکه تکه شده است. به گفته مقامات، فایل صوتی مدرکی است که به نحوی «متقاعد‌کننده‌تر و وحشتناک‌تر» از شواهد دیگر، نشان می‌دهد تیم سعودی مسؤول قتل خاشقچی است.
مأمور سابق ام‌ای۵: آمریکا و انگلیس به خاطر یک روزنامه‌نگار تغییری در روابطشان با سعودی ایجاد نمی‌کنند
یک مأمور سابق سازمان اطلاعات داخلی انگلیس (ام‌آی۵) با انتقاد از عملکرد دولت‌های انگلیس و آمریکا در پرونده «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار منتقد آل‌سعود گفته که این دو کشور «فقط به خاطر یک روزنامه‌نگار» تغییری در روابطشان با سعودی ایجاد نمی کنند.
«آنی ماشون» در گفت‌وگو با تلویزیون TRT ترکیه درباره روابط آمریکا و انگلیس با عربستان، علی‌رغم وجود شواهدی از نقش ریاض در قتل خاشقچی گفت: «به نظرم آمریکا چاره‌ای جز اینکه دوستانی مانند سعودی‌ها داشته باشد، ندارد چون قراردادهای تسلیحاتی که بین آنها منعقد می‌شود خیلی گران‌قیمت هستند. این نه فقط در روابط آمریکا و عربستان سعودی بلکه در روابط انگلیس با سعودی هم صادق است.»
وی در ادامه گفت: «بنابراین، من فکر نمی‌کنم اوضاع فقط به خاطر یک روزنامه‌نگار تغییری در این ایجاد شود، حتی اگر آن روزنامه‌نگار برای واشنگتن‌پست در آمریکا کار کند.»
جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد از زمان ورود به ساختمان کنسولگری عربستان سعودی در استانبول از سه‌شنبه هفته گذشته (۱۰ مهرماه/۲اکتبر) ناپدید شده است. برخی مقام‌های ترکیه‌ای گفته‌اند او در داخل این ساختمان کشته شده، اما مقام‌های سعودی معتقدند او ساختمان را ترک کرده است.
رسانه‌های ترکیه تصاویری از ورود تیمی متشکل از ۱۵ نفر از مقام‌های سعودی منتشر کرده‌اند که پیش از ورود آقای خاشقجی به ساختمان کنسولگری، وارد استانبول شده‌اند.
جمال خاشقجی، متولد ۱۳ اکتبر ۱۹۵۸ (۲۱ مهرماه ۱۳۳۷ شمسی) روزنامه‌نگار سعودی است که قبلاً سردبیر روزنامه «الوطن» و بعد از آن مدیر شبکه خبری «العرب» بود.
شبکه خبری «العرب» که در بحرین مستقر بود به فاصله کوتاهی بعد از راه‌اندازی تعطیل شد. این اتفاق بعد از مصاحبه این شبکه خبری با یک سیاستمدار شیعه بحرینی رخ داد که صحبت‌هایی درباره لغو شهروندی ۷۲ تبعه بحرین مطرح کرده بود.
یِنی شفق:خاشقچی را محافظان بن سلمان کشته و تکه تکه کردند
روزنامه «یِنی شفق» ترکیه شامگاه جمعه جزئیات جدیدی از نحوه کشته شدن «جمال خاشقچی»، منتقد دولت سعودی منتشر کرد.
این روزنامه نوشت که عملیات ترور و «تکه تکه شدن جسد خاشقچی» به دست گارد شخصی بن سلمان، ضبط شده است.
براساس ادعای ینی شفق ترکیه، دو تیم برای کشتن خاشقچی به کنسولگری سعودی در شهر استانبول رفته‌اند که تیم اول بعد از کشتن او به فاصله چند دقیقه محل جنایت را ترک کرده ولی تیم دوم به مأموریت خود در محو دلایل و آثار از صحنه جنایت عمل کرده است.
روزنامه نزدیک به حزب حاکم ترکیه نوشت که تیم ترور خاشقچی برای انتقال جسد تکه تکه شده خاشقچی، چمدان‌های بزرگی از بازرای در استانبول خریده بوده است.
این روزنامه نوشت: «در بین تیم دوم،محمد صلاح الطبیقی، رییس مرکز پزشکی قانونی سعودی آثار قتل را پاک کرده است».
بر اساس گزارش ینی شفق ترکیه، حتی عملیات محو آثار قتل ضبط شده و سرویس اطلاعات ترکیه به آنها دست یافته‌اند.
این روزنامه در مورد وضعیت «محمد العتیبی»، سرکنسول سعودی در استانبول نیز نوشت که او ترسیده و از چند روز گذشته خانه‌اش را ترک نکرده است و تمامی دیدارهایش را لغو کرده است.
ینی شفق ترکیه به نقل از پلیس این کشور نوشت که جسد تکه تکه شده خاشقچی یا بخشی از آن در حیاط کنسولگری سعودی دفن شده است.
استقبال عربستان سعودی از اقدام ترکیه در پرونده «خاشقچی»
منبعی مسؤول در عربستان سعودی شب گذشته از موافقت ترکیه با پیشنهاد کشورش در پرونده «جمال خاشقچی»، رونامه‌نگار سعودی معروف و منتقد دولت سعودی استقبال کرد.
به گزارش خبرگزاری رسمی سعودی (واس)، این منبع سعودی اعلام کرد که کشور از اینکه ریاست جمهوری ترکیه با طرح ریاض برای تشکیل تیم حقیقت‌یاب جهت روشن شدن سرنوشت قاشقچی استقبال و تقدیر کرد.
منبع مسؤول سعودی موافقت ترکیه با طرح مذکور عربستان سعودی را «مثبت» خواند و گفت که به توانایی تیم مشترک ترکی-سعودی و همکاری اعضای این تیم در مأموریت محوله، «اعتماد کامل» دارد.
آقای «ابراهیم کالین»، سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه پنجشنبه شب اعلام کرد که به درخواست عربستان سعودی، تیم مشترکی جهت بررسی پرونده جمال خاشقچی تشکیل شده است.
این درخواست سعودی بعد از آن مطرح شد که مجامع بین‌المللی و آمریکا از ریاض خواستند سرنوشت جمال خاشقچی را که در کنسولگری سعودی واقع در شهر استانبول ناپدید شده، مشخص کند.
جمال خاشقچی، ستون نویس روزنامه واشنگتن پست آمریکا سه‌شنبه هفته گذشته به همراه نامزد ترکیه‌ای خود «خدیجه چنگیز» برای انجام کارهای ازدواج خود به کنسولگری سعودی مراجعه می‌کند و پس از آن ناپدید می‌شود.
این هفته برخی رسانه‌ها از جمله «دیلی بیست» نوشت که خاشقچی قصد داشت یک حزب و تشکیل سیاسی-ملی برای حمایت از دموکراسی در کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی تشکل دهد و همین مسأله باعث سر به نیست شدن او شود.
نخست‌وزیر کانادا: فشار حقوق‌بشری به عربستان را ادامه می‌دهیم
«جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا امروز جمعه اعلام کرد که به رغم ایجاد تنشی دیپلماتیک بین کشورش و آل سعود، کانادا کماکان به اعمال فشار بر عربستان به دلیل نقض حقوق‌بشر ادامه می‌دهد.
۱۵ مرداد سال جاری بود که عربستان در واکنش به انتشار یک پیام انتقادی «دنیس هوراک» سفیر کانادا در این کشور، سفیر را اخراج و تبادلات تجاری جدید را فسخ کرد. هوارک در توئیت خود خواستار آزادی فوری فعالان حقوق زنان در عربستان را خواستار شد. «سمر بدوی» و «نسیمه الساده» دو تن از این زنان بودند.
سفیر اخراجی کانادا چهارشنبه در اتاوا با رویترز مصاحبه کرده و ضمن اتخاذ موضعی نادمانه، گفته بود که دولتش تلاش کافی برای تعمیق روابط با ریاض به کار نبسته و خودش نیز اشتباهاتی مرتکب شده که به تشدید تنش‌ها منجر شده است.
نخست‌وزیر کانادا که در سفری رسمی به ارمنستان آمده، امروز به سخنان سفیر اخراجی واکنش نشان داد و به صورت تلویحی گفت که کانادا رویه‌ای درست در قبال سعودی‌ها اتخاذ کرده و آن را ادامه می‌دهد؛ ترودو گفته: «سفیر سابق باید می‌دانست که ما سال‌هاست که تلاش‌هایی چشمگیر برای بسط ارتباطات دیپلماتیک با عربستان سعودی در حوزه حقوق‌بشر به کار بسته‌ایم.هر زمان که فرصت ملاقات با رهبران سعودی بریایم فراهم شود، این مسأله را باز هم مطرح خواهیم کرد.»
جاستین ترودو باز هم بر درست بودن موضع دولتش در قبال عربستان تأکید کرده و گفته: «ما کماکان با صدایی رسا، پیام شفاف خود را در خصوص حقوق‌بشر به گوش جهانیان خواهیم رساند.»
عربستان «صدور دستور قتل خاشقچی» را تکذیب کرد
وزیر کشور عربستان سعودی در اولین واکنش به جنجال حادثه «جمال خاشقچی» روزنامه‌نگار سعودی، اعلام کرد که آنچه درباره صدور دستور قتل خاشقچی به ریاض نسبت داده می‌شود، صحت ندارد.
خاشقچی، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار عربستانی که سال 2017 اندکی بعد از ولی‌عهد شدن محمد بن سلمان از عربستان رفت و مقیم آمریکا شد، روز سه‌شنبه دوم اکتبر پس از مراجعه به کنسولگری کشورش در استانبول ترکیه، دیگر دیده نشد که از آنجا خارج شود و عربستان از سرنوشت او اظهار بی‌اطلاعی و ادعا می‌کند او از کنسولگری خارج شده اما ترکیه می‌گوید قراین نشان می‌دهد که او به دستور مقامات سعودی کشته شده است.
«عبدالعزیز بن سعود بن نایف بن عبدالعزیز» وزیر کشور عربستان تأکید کرد که کشورش «اتهامات دروغین که رسانه‌ها [درباره حادثه خاشقچی] منتشر کرده‌اند و دولت و مردم پادشاهی عربستان سعودی را در خصوص حادثه ناپدید شدن شهروند سعودی جمال خاشقچی هدف قرار داده‌اند تقبیح و از آن ابراز انزجار می‌کند».
به گزارش خبرگزاری رسمی عربستان (واس)، وزیر کشور سعودی گفت «آنچه درباره وجود دستور به قتل او [خاشقچی، از جانب حکومت سعودی] مطرح شده، بی‌اساس است و حکومت به اصول، عرف و قوانین بین‌الملل پایبند است».
این مقام سعودی به تشکیل کمیته تحقیق مشترک آنکارا-ریاض اشاره و از این اقدام تمجید و بر «اهمیت نقش رسانه‌ها در انتقال حقایق و عدم تأثیر بر مسیر تحقیق و اقدامات قضایی» تأکید کرد. او همچنین ادعا کرد که کشورش بر «حفظ منافع شهروندانش در داخل و خارج [از عربستان] و روشن شدن کامل حقیقت در خصوص ناپدید شدن جمال خاشقچی تأکید دارد./۸۴۷/ب۹۰۴/ع
منبع: فارس