تشخیص مصالح جامعه تنها با خواندن و تدریس فقه حل نمی شود/ احساس ضعف دشمنان را گستاخ تر می کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) سه شنبه شب در جلسه درس اخلاق که در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزار شد، گفت: امروز مکاتب غالبا دنیوی و فرد گرا بوده و ارزش های آنان حیوانی و مساوی با بی بند و باری است.

وی افزود: این مکاتب یکی از بالاترین ارزش ها را آزادی مطلق می دانند که هرکس هرکاری خواست می تواند انجام دهد، تنها محدودیت این است که مزاحمت برای رفتار دیگران نداشته باشد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: در یکی از دولت های اسبق نسبت به وضعیت جامعه اعتراض شد و عده ای خواستار توجه به ارزش های اسلامی شدند اما برخی از وزرا پاسخ دادند بالاترین ارزش ها آزادی است و ما آزادی می دهیم، شاید الان هم در برخی از دولتمردان چنین فکری باشد که باید به سمتی حرکت کنیم که هرکس هرگونه خواست رفتار کند.

وی ادامه داد: ارزش باید و نباید دارد، لیبرالیسم اخلاقی و آزادی مطلق نه تنها با اسلام بلکه با هچکدام از ادیان نمی سازد، اگر آزادی مطلق بالاترین ارزش است باید روی دین خط قرمز کشید، بنده یعنی کسی که اوامر مولا را اجرا کند.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که رفتارهای اختیاری انسان برای سعادت و شقاوت در حوزه اخلاق بوده و مسائل زندگی اجتماعی سیاسی می شود، ابراز داشت: سیاست  یعنی رفتاری که موجب شود که بیشتر جامعه به حداکثر مصالح و منافع خود برسد.

وی عنوان کرد: کسانی در جامعه مقررات را رعایت نمی کنند و سبب ظلم به دیگران و فساد می شوند از این رو بایدقدرتی وجود داشته باشد که از ظلم و فساد جلوگیری کند، برای تحقق رفتار سیاسی سه عنصر وجود دارد، یکی وجود قانونی است که باید رعایت شود، دوم مردمی که باید قانون را رعایت کنند و دیگری حاکمی که برای برطرف کردن نیازهای جامعه کار کند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: اسلام می فرماید اصل قانون را باید خداوند متعال وضع کند و اگر قوانین فرعی وجود دارد باید کسی تعیین کند که مأذون از سوی خداوند متعال است، بنابراین یا خداوند مستقیما قانون را وضع کرده و یا این که به کسی اجازه وضع قانون داشته است.

وی اضافه کرد: هدف قانون این است که انسان به سعادت دنیوی و اخروی برسد، هیچکس به اندازه خداوند متعال علم به مصالح و منافع انسان ندارد، گاهی ممکن است کسانی مسائل و مصالحی را بدانند اما به دلیل منافع خود به گونه ای دیگر عمل کنند، کسی که قانون را وضع می کند نباید نفع شخصی خود را لحاظ کند.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که خدا هیچ نیازی به هچکس ندارد،گفت: اگر خداوند متعال امر و نهی می کند صرفا برای مصالح بندگان خود است، وقتی بنده خدا هستیم اختیار هستی و وجود ما برای او است و اگر می خواهیم در مال او تصرف کنیم باید با اذن الهی باشد.

وی افزود: قانون باید اصالتا از طرف خدا باشد، خدا کلیات و ضروریات را بیان می کند و بعد از آن مردم از رسول خدا، ائمه اطهار(ع) و جانشینان آن ها باید تبعیت کنند، در عالم جمهوری اسلامی را مطرح کردیم و قوام آن به ولایت فقیه است، بر اساس دستور ولی فقیه قانون اساسی نوشته شده است، از جمله این قانون ها این است که مجلس شورای اسلامی وجود دارد که قوانینی وضع می کند،  اگر قانون را خدا باید وضع کند پس نقش نهادهایی همانند مجلس چیست؟

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: در وضع قانون باید مصالحی رعایت شود و درجاتی دارد، گاهی اوج مصالح در نظر گرفته می شود اما اگر شرایطی پیش آمد که انسان به درجه 100 نرسید باید نزدیک به آن را انتخاب کند.

وی ادامه داد: خداوند می فرماید از پیامبر اطاعت کنید، حال اگر به پیامبر دسترسی نداشتیم، در احکام حکومتی که باید برای شرایط معینی دستور دهد چه کاری باید انجام شود چگونه باید عمل کرد، احکام فقهی بیان شده که علما آن را استنباط کرده و برای مردم بیان می کنند اما حکم حکومتی که امروز مصلحت جامعه چگونه است را باید چه کرد.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) با بیان این که رهبر برای تشخیص موارد مصلحت جامعه و حکم حکومتی نیاز است، ابراز داشت: برای شک بین 3 و 4 نیاز به رهبر وجود ندارد و فقهای در احکام عبادی می توانند فتوا دهند، تشخیص مصالح جامعه امری تخصصی به شمار می رود و باید به کسی مراجعه کرد که در احکام اسلامی، تشخیص موضوعات و تجربه افضل باشد.

وی عنوان کرد: با صرف احکام فقهی کلی مدیریت جامعه امکان ندارد، این بدان معنا نیست که در کنار فقه چیز دیگری وجود داشته باشد، برای تشخیص موضوعات فقهی درباره مسائل اجتماعی باید اطلاعات دیگری داشته و دوست و دشمن را بشناسیم و روشی های جلوگیری از مفاسد اجتماعی را بدانیم که این ها به صرف فقاهت حاصل نمی شود چون فقیه حکم کلی را درک می کند و باید باشد اما این برای همه چیز کافی نیست.

استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: با خواندن کتاب طبی انسان طبیب متخصص نمی شود بلکه باید طبیبی دارای تجربه و کاربلد وجود داشته باشد، تشخیص موضوع غیر از دانستن دارو و درمان درد است، طبیب باید موضوع شناس باشد و بتواند تشخیص دهد.

وی اضافه کرد: در کسی که می خواهد رهبری جامعه را انجام دهد غیر از دانستن فقه اسلامی و حتی فقه سیاسی و اجتماعی، باید موضوع شناس باشد و بداند که درد امروز جامعه چیست و دشمن چه توطئه ای را در نظر دارد و دنبال می کند، اگر نتواند این را تشخیص دهد ممکن است همه دلسوزی ها نتیجه معکوس داشته باشد.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که متصدی امر حکومت برای امر و نهی باید مصادیق را به خوبی بشناسد، گفت: در اوایل انقلاب بعد از جریان اشغال سفارت آمریکا آن ها تهدید کردند که تهاجم و تحریم می کنیم، امام فرمود ما نیازی به آمریکا نداریم و آن ها هیچ غلطی نمی توانند بکنند، کسانی اعتراض کردند که چرا امام با آمریکا این گونه سخن گفته است، به ایشان می گفتند که باید حرف های خوب زده شود اما اگر امام چنین حرف هایی زده بود تا امروز نوکری ایران ادامه داشت و معلوم نبود که ما مسلمان باشیم.

وی افزود: امام تشخیص دادند که در آن برهه باید در برابر نوکران و مزدوران شیاطین محکم و با قدرت ایستاد و عزت اسلامی را باید حفظ کرد، هرچه به خیال خود رعایت ادب کنیم دشمن می فهمد که از روی ضعف است، دشمن هرچه بفهمد که ضعف داریم یک قدم جلوتر آمده و توقعات خود را بیشتر می کند، آن زمان کسی جرأت نداشت درباره شاه که مزدور آمریکا بود تعبیراتی به کار ببرد اما امام فرمود آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند، بعد از سخنرانی های با صلابت امام آمریا عقب نشینی می کرد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: امروز هم هر زمان با صلابت در برابر دشمن ایستادیم اقلا در جای خود می ایستند اما غالبا عقب نشینی می کنند، اگر دشمن احساس ضعف کند روز به روز گستاخ تر می شود، امام نه تنها ایران را نجات دادند بلکه کشورهای اسلامی را بیدار و هویت اسلامی را احیا کردند، تشخیص این که چگونه باید در برابر دشمن عمل کرد تنها با خواندن یا تدریس فقه حل نمی شود؛ احکام حکومتی و ولایی غیر از فقاهت و تقوا نیازمند موضوع شناسی برای تشخیص مصالح جامعه اسلامی است.

وی در پایان در پاسخ به شبهه مطرح شده درباره وضع قانون مجلس ابراز داشت: گاهی خود فرد موضوعات را به تنهایی تشخیص می دهد که در غیر معصوم بسیار کم پیدا می شود، از این رو مشاورانی باید وجود داشته باشد، در قانون اساسی که مجلس شورای اسلامی وشوراهای دیگر تعیین شده بدان معنا است که اعتبار قانون به امضای رهبر است.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: باید در هر بخشی متخصصانی وجود داشته باشند تا مشورت دهند، نمایندگان صالح و کارشناس ملت به حاکم اسلامی در این زمینه مشورت می دهند که البته حق تصویب و عدم تصویب برای رهبر محفوظ است، جایگاه قانون هایی که داریم مشورتی برای رهبر است، در قانون اساسی آمده که اعتبار این ها به امضای رهبر است.

وی عنوان کرد: اگر دولت اسلامی طبق قانون اساسی انتخاب شد و شورای نگهبان هم تأیید کرد اطاعت از آن واجب است، پشتوانه این واجب اطاعت از ولی امر به شمار می رود چون او امر به اطاعت کرده است، ولی امر نایب امام زمان(عج) است و در نهایت به خدای متعال منتهی می شود، ویژگی قانون اسلامی این است که باید به حکم خدا منتهی شود./1323/پ۲۰۱/ج۱