نشست «مبانی نظری و فقهی مالکیت فکری» برگزار شد

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از ستاد خبری  نمایشگاه  کتاب تهران، سیدعلی حسینی‌نیک در نشست مبانی نظری و فقهی مالکیت فکری که هم‌زمان با هفتمین روز از سی‌‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد، با اشاره به دیدگاه‌های مختلف درباره مالکیت فکری با بیان اینکه در بیشتر دیدگاه‌ها، نگارش یک کتاب مالکیت برای نویسنده ایجاد نمی‌‌کند، گفت: در بسیاری از دیدگاه‌ها برای چنین مواردی «حق» در نظر گرفته می‌‌شود و در برخی دیدگاه‌ها «امتیاز».

حسینی‌نیک با بیان اینکه حق و امتیاز به ترتیب درجاتی از مالکیت ضعیف‌تر هستند، اظهارنظر کرد: یک کتاب برای نویسنده مال است و مالکیت ایجاد می‌‌کند.

این استاد حقوق با اشاره به دو اشکال اساسی منتقدان دیدگاه مالکیت مؤلف، این دو اشکال را شامل «غیرقابل انتقال» و «موقتی بودن مالکیت کتاب» برشمرد و در پاسخ به منتقدان گفت: براساس ماده‌ ۳۰  قانون مدنی، مالکیت را می‌‌توان محدود کرد، بنابراین می‌‌توان کتاب را مال دانست.

مالکیت آفرینش‌های هنری محل مجادله‌ی فقهاست

حسینی‌نیک مجادله بر سر مالکیت یا حق بودن کتاب را ناشی از سنتی بودن قوانین حقوقی دانست و تأکید کرد: در زمان‌های دور و زمانی که فقه اسلامی تدوین شد، آفرینش هنری وجود نداشت؛ از این رو بحث مالکیت این آفرینش‌ها مورد مجادله‌ی فقهاست.

این استاد رشته‌ی حقوق، تعریف امام خمینی(ره) را در این باره اینگونه نقل کرد: «اعتبار عقلایی است که یکی از احکام مالکیت قدرت بر تغییر و تحول آن است».

حسینی‌نیک گفت: اگرچه امام مالکیت اثر هنری را قبول نداشت اما در این تعریف مالکیت اثر هنری می‌‌گنجد.

وی حق «تمامیت» و حق «سرپرستی» را از حقوق معنوی پدیدآورنده‌ی کتاب برشمرد و گفت: این حقوق ناظر بر حفظ امانت کتاب از سوی ناشر است.

مدیر انتشارات مجد، با این توضیحات نتیجه گرفت: در حال حاضر فقها در مورد حقوق معنوی نویسنده‌ی کتاب اجماع دارند، اما حقوق مادی نویسنده و اینکه آیا این حق از نوع «مالکیت»، «حق» یا «امتیاز» است، همچنان محل مجادله‌ی حقوقدانان و فقهای گوناگون است./۹۹۸/د ۱۰۲/ش