احکام اسیر جنگی در فقه بررسی شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، آیت الله محسن مجتهد شبستری، نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی صبح امروز در جلسه درس خارج فقه باب جهاد با اشاره به مسأله اسرا در جهاد، اظهار داشت: یکی از آثار مثبت برای «منت فعلی» این است که با منت نهادن و بخشش بر گناهکاران و حتی دشمنان، می‌توان زمینه را برای رشد و هدایت آنها آماده کرد.
وی با اشاره به آیه «فَإِذا لَقیتُمُ الَّذینَ کَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقابِ حَتَّی إِذا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَ إِمَّا فِداءً حَتَّی تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزارَها»، ابراز داشت: ترجمه آیه چنین است؛ «و هنگامی که با کافران در میدان جنگ رو به‌رو شدید، گردن‌هایشان را بزنید، تا به اندازه کافی دشمن را در هم بکوبید؛ در این هنگام اسیران را محکم ببندید؛ سپس یا بر آنان منّت گذارید یا در برابر آزادی از آنان فدیه بگیرید، تا جنگ بار سنگین خود را بر زمین نهد...»
امام جمعه تبریز خاطرنشان کرد: در این آیه ابتدا سخن از کشتن کفار و اسیر کردن آنها است، اما بعد از بیان این دستورات الهی، سخن از آزادسازی به میان آورده، چرا که این امر می‌تواند موجب تغییر در نوع فکر اسراء کفار و گرایش قلوب آنها به سوی اسلام باشد.
وی تصریح کرد: دستور کشتن مربوط به زمانی است که هنوز جنگ خاتمه نیافته و ادامه دارد، امّا دستور اسیر گرفتن آنها مربوط به بعد از در هم شکستن قطعی دشمن است؛ چون اقدام به اسیر کردن سربازان دشمن، قبل از در هم شکستن آنها، موجب تزلزل سپاه اسلام و باز ماندن از وظیفه اصلی آنها می‌گردد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: حکم آزادسازی اسیران مربوط به زمانی است که جنگ به طور کامل خاتمه یافته است، از این رو خداوند دستور می‌دهد تا زمانی که توان مقابله دشمن از بین نرفته و جنگ به طور کامل نخوابیده، باید کشتار و اسارت دشمن تداوم داشته باشد.
وی با بیان اینکه فدیه، مالی معیّن برای رهایی اسیر یا جبران عمل فوت شده و یا جریمه ارتکاب برخی محرمات است، گفت: در صورت تمکّن و توانایی مالی، آزاد کردن اسیران در ازای پرداخت مال لازم است، یعنی فدیه آنچه مشرکان به عنوان فدیه برای رهایی از اسارت به حاکم اسلامی می دهند، غنیمت به شمار می رود.
رییس شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) بیان داشت: به قول مشهور، چنانچه در جنگ با کفّار، پس از پایان نبرد، کافر بالغی به اسیری گرفته شود، حاکم اسلامی میان آزاد کردن وی در ازای دریافت فدیه یا بدون آن و به بردگی گرفتن او مخیّر است.
وی با اشاره به اقوال فقها در رابطه با اسیر گرفتن، تصریح کرد: فقهای عامه و خاصه اسیر گرفتن در اثنای جنگ را بی مورد دانست و این زمان را موقع جنگ دانسته اند، بعد از اتمام جنگ اسیر گرفتن جایز است و در مورد رفتار با اسرا نیز اقوال فقها مختلف است که برخی مانند ابی حنیفه به کشتن و برده گیری آنها قائل هستند./854/202/ب2