شیوه تعامل و برخورد مددکاران اسلامی با مددجویان/ زبان و فکر ارتباط متقابل با هم دارند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مؤسسه فرهنگی و هنری سفیران انقلاب با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) قم در بین 675 خانواده تحت پوشش این کمیته طرحی را با عنوان «مددکاری اسلامی» جهت انجام امور فرهنگی و اجتماعی به زودی اجرا خواهد کرد.

عبدالرضا کردی در مراسم افتتاحیه این طرح که پیش از ظهر امروز در سالن همایش های کمیته امداد امام خمینی(ره) قم برگزار شد، با تأکید بر این که مددکاری ما باید رنگ و بوی دینی و اسلامی بگیرد اظهار داشت: یکی از مشکلات ما این است که مددکاری هایمان کپی شده از کشورهایی است که بوی از اسلام و دین ندارند، بنابراین اگر نام خود را مددکار گذاشته اید باید بدانید که بدکاری و کم کاری و توهم در این مسأله راه ندارد.

معاون پژوهشی انجمن مطالعات خانواده افزود: بنده چندسال پیش کتاب «خانواده درمانی اسلامی» را نوشتم که در آن زمان حتی همه همکاران بر علیه من قیام کردند که مگر اسلام برای خانواده برنامه دارد؟ ولی در همان زمان از هند برای من نامه نوشتند که بیایید این کتاب را در اجلاس بزرگ خانواده درس بدهید و از مالزی نیز مرا دعوت کردند.

دوره رسیدن ناتوانی به توانمند سازی

وی با بیان این که کار مددکاری همواره با مخالفت هایی همراه است، ابراز داشت: شما قرار است در این دوره یک تعداد خانواده را از مرحله ناتوانی به توانمندی، از کج کاری به درست کاری، از بدفکری به خوشفکری برسند و از زخم زدن به مرحله التیام ایجاد کردن برسانید که کار بسیار حساس و سختی است.

کردی با اشاره به این که عده ای از مددجویان و نیازمندان از ادب درستی برخوردار نیستند، خاطرنشان کرد: باید دانست زبان و فکر با هم ارتباط متقابل دارد و هرکس زبانش خراب است فکرش هم خراب است؛ مؤدب سازی یک وظیفه اصلی مددکار است که هیچکس آن را انجام نمی دهد.

وی عنوان داشت: ما سه دسته مددکار داریم؛ نخست شخصی است که مددجو با آمدن او خوشحال می شوند و دومی کسی است که با آمدنش مددجو متعجب می شوند وسومی با آمدنش مددجو عصبانی می شود که شما باید سعی کنیداز مورد نخست باشید، باید به نیازمندان و مددجوها امیدواری بدهید و به او بگویید شما گوش ندارید ولی هوش ندارید، تو فرش نداری ولی عرش داری.

روحیه منفی را مثبت کنید

معاون پژوهشی انجمن مطالعات خانواده با بیان این که باید داشته های افراد را به آنها یادآور شد، ابراز داشت: شاید فرد اعتیاد دارد و بدتربیت است ولی خوب به بچه می رسد، باید همین را پیدا کرد و به او گفت و توانایی های او را گسترش داد؛ اگر گیر صدهزار تومان است نگو درست می شود به او راه نشان بده و به عنوان نمونه به یک زن تنهای بیوه یاد بده بیا غذای خانگی درست کن یا خیاطی کن و برای خودت کسب درآمد کن؛ اگر روحیه منفی او است به او بگویید با این روحیه زندگی منفی می شود صبح ها چند تا دعای خوب و قرآن بخوان تا روحیه خوبی داشته باشی.

وی با تأکید بر این که در برخورد با مددجو تحلیل استراتژیک لازم است، تأکید کرد: نقاط ضعف و قوت و تهدید ها و فرصت های زندگی او را بنویسید و نقاط قوت را به او یادآوری کنید ولی ضعف ها را نگویید و از فرصت ها و تهدیدها کمی توضیح دهید، امام باید دانست گفتن این نکات 10 درصد راه است و 90 درصد بقیه مقاوم سازی و توانمند سازی است؛ باید برای فرد نیازمند مثال بزنید البته نمی توانید برای کسی که مشکل معیشت دارد از کارخانه دار مثال بزنید ولی از خانمی بگویید که با نخ ریسی شروع کرد و بعد گلیم بافی را آغاز کرد و بعدها به یک به برند تبدیل شود؛ باید الگو قابل تحقق باشد.

کردی ادامه داد: باید ببنید چه کسی و با چه خصوصیاتی تحویل می گیرید و چه کسی و با چه خصوصیاتی تحویل می دهید به همین دلیل باید در پایان ماه گزارش ماهیانه بدهید؛ این که فقط حال مددجو خوب شود کافی نیست بلکه باید طوری کار کنید که همین فرد بقیه را هم راه بیاندازد؛ مادر امیدوار می تواند فرزندانش را نجات دهد چراکه خود ما خانواده فقیر بودیم روزی به مادر گفتیم چیزی در خانه نیست،مادرم در همان جا180 نعمت را برای من شمرد و با روشن بینی به ما قوت داد.

وی با بیان این که مددکار باید روی ابعاد وجودی یک مادر کار کند، ابراز داشت: نخست معنویت است؛ نماز یکی از بی بدیل ترین موارد است که اگر قطع شد خیلی از موارد دیگر را هم از بین می برد و همین طور حجاب؛ شما باید خلاقیت داشته باشید و مطالب دینی و روایی را جذاب انتقال دهید و نباید فقط بگویی قال الباقر و قال الصادق که از دین زده شود بلکه او باید از دیدن شما و چهره شما جذب شود.

الگوی ما اهل بیت هستند

معاون پژوهشی انجمن مطالعات خانواده تصریح کرد: مددکاری ما اسلامی است نه مسلمانی یعنی الگوی ما باید علی(ع) و فرزندان او باشد که وقتی آن شخص به امام مجتبی فحاشی می کند، امام می فرماید اگر خانه نداری به تو خانه بدهیم، اگر گرسنه ای برایت غذا بیاوریم؛ شما نیز باید با برنامه و مطالعه جلو بروید چون بحث یک مؤسسه نیست در این جا در نظر مردم کفایتی و بی کفایتی دین مطرح است.

وی افزود: ما نمی گوییم شما همه مشکلات عالم را حل کنید درست است شما همه کاره نیستید ولی می توانید با همفکری و مطالعه و برنامه ریزی که نام آن مددکاری جامع اسلامی است بسیاری از مشکلات را از میان راه این افراد بردارید البته نگاه آسیب گرایانه نداشته باشید که این خود آسیب می زند؛ این افراد هم همه خلیفه خدا روی زمین است و فقط از راه دور افتاده اند، نباید او را مریض بدانید به همین خاطر است که می گوییم اول نقاط قوت را به او بگویید و ضعف ها را نگویید.

کردی با تأکید بر این که سلامت در بعد جسمی، روانشناختی، معنوی و اجتماعی لازم است، اظهار داشت: در کار شما سلامت جسمی پایه است؛ به آنها یاد بدهید عادت به ورزش، خوردن صبحانه خوب و نه عالی و خواب درست پیدا کنند تا به مرحله دوم یعنی سلامت روحی برسید که در این مرحله نیز امید دادن نه وعده دروغ دادن که همه چیز را من درست می کنم، مثبت اندیشی، صمیمیت و دوستی مثبت را یاد می دهید و در ادامه به ابعاد معنوی و اجتماعی فرد می رسید.

وی ادامه داد: باید مدل مددکاری اسلامی را بنویسید تا در آینده نیز قابل استفاده باشد؛ این که مددکاری چیست، قرآن و دیدگاه اهل بیت(ع) در این مورد چگونه است؟ کارکردها، رویکرد و اهداف آن را استخراج کنید و بنویسید کسی مددکار است که فلان ویژگی ها را داشته باشد؛ در این کار بافته های ذهنی را کنار بگذارید، از مکانیزم دفاعی توجیه استفاده نکنید و اگر درجایی موفق نبودید اعتراف کرده و سعی در برطرف کردن آن داشته باشید.

معاون پژوهشی انجمن مطالعات خانواده با بیان اینکه روحانی طبیب روح است، ابراز داشت: شما در راه تبلیغ باید جامع عمل کنید؛ تک بعدی جلو نروید تا اگر روزی قرار شد کارهایی را کردید توضیح بدهید ریز به ریز بیان کنید؛ خانواده ای که از بی مطالعه بودن به مطالعه رسیده است توانمند شده است ولی هرکتابی ارزش خواندن ندارد؛ کار شما انتقال شخص از وضعیت ناپایدار و آسیب زا به وضعیت دینی، فرهنگی و توانمندسازی اجتماعی در حد استاندارهای مطلوب برسانید.

مراحل و طبقات مددکاری

وی ادامه داد: ابتدا دانش مددکاری اسلامی را کسب کنید که کاری مطالعاتی است که البته در کنار کار عملیاتی را حذف نکنید؛  منابع اصلی ما کتب اسلامی است و منابع دیگر کمکی و برای تکمیل کار است و دوم آنکه حلقه های معرفت درست کنید و یکدیگر را نقد کنید چون این کار تا به حال نبوده است و این دانش باید به یک فهم تبدیل شود و سوم که سخت تر است کاربردی سازی فهم است به این صورت که دور هم جمع شوید و موضوع را تجزیه و تحلیل و دفاع علمی کنید و در مرحله بعد تعدادی که خوش فکر تر هستید مطالب را جمع آوری کنید تا جزوه و کتاب و سندی شود تا دیگران اشتباهاتی که شما کرده اید را دنبال نکنند و و در آخر نتیجه کار است.

کردی در پایان با بیان این که مهمترین عمل کار دینی است، اظهار داشت: فعالیت های اجتماعی و اقتصادی در مراحل بعدی قرار دارد که اگر این مسأله در امور اساسی کشور نیز رعایت شود شاهد نتایج بهتری خواهیم بود./1330/پ201/ب1