جنگ ۱۲ روزه؛ ترکیه در تله اتحادهای غربی، تهدیدات ایران را نادیده می‌گیرد؟

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، گزارش دانشکده سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، سرمایه‌گذاری ایران روی موشک‌های بالستیک را ناکافی می‌داند، در حالی که هشدارهایی به سیاستمداران ترکیه درباره تجاوز رژیم صهیونی به ترکیه می‌دهد.

آکادمی ملی اطلاعات وابسته به سرویس اطلاعاتی ملی ترکیه (MİT) در گزارشی جنجالی ادعا کرده که قابلیت‌های نظامی رژیم صهیونیستی برای ایران و ترکیه تهدید جدی به شمار می‌رود؛ گزارشی که به گفته منتقدان، اتحادهای منطقه‌ای آسیایی را ناکارآمد جلوه می‌دهد و تنها بر حفظ روابط نزدیک با آمریکا و ناتو تأکید دارد.

این گزارش ۳۹ صفحه‌ای با عنوان «جنگ ۱۲ روزه و درس‌هایی برای ترکیه»، که در آگوست ۲۰۲۵ توسط پروفسور دکتر طلحه هسکو، رئیس آکادمی ملی اطلاعات – نهادی تازه‌تأسیس زیرمجموعه میت  برای تربیت تحلیلگران و افسران اطلاعاتی – و تیمی از کارشناسان تدوین شده، جنگ ۱۳ تا ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵ میان ایران و اسرائیل را به عنوان نقطه عطفی در تنش‌های ۴۵ ساله ایدئولوژیک دو طرف تحلیل می‌کند.

طبق گزارش، این درگیری ریشه در شکست مذاکرات هسته‌ای ایران و تشدید تنش‌ها پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل دارد. هسکو، که ابتکاراتش شامل انتشار گزارش‌های دوره‌ای درباره تحولات سیاسی-امنیتی خاورمیانه است، بر رویکردی فنی و اطلاعاتی تمرکز کرده و برتری رژیم صهیونیستی را در قدرت هوایی برجسته می‌سازد: ناوگانی با ۳۴۰ جنگنده پیشرفته مانند F-35I و F-16I، مجهز به سیستم‌های الکترونیکی Elta و Elisra، که در عملیات ترکیبی (SEAD/DEAD) پدافند هوایی ایران را خنثی کرد.

گزارش همچنین نقش واحد ۸۲۰۰ اطلاعاتی اسرائیل در جنگ سایبری – از جمله اختلال در شبکه‌های فرماندهی و کنترل ایران – را ستایش می‌کند و تأکید دارد که این برتری‌ها، درس‌هایی برای آمادگی دفاعی ترکیه در برابر تهدیدات مشابه ارائه می‌دهد، از جمله تقویت اتحادهای غربی و ناتو.

منتقدان، از جمله روزنامه آیدنلیک، این رویکرد را سوگیرانه خوانده و می‌گویند گزارش به عمد موفقیت‌های ایران در نفوذ موشکی به تأسیسات حیاتی اسرائیل و تاب‌آوری نامتقارن تهران را نادیده می‌گیرد، در حالی که تنها بر ضعف‌های ایران مانند نبود سیستم‌های هشدار اولیه و پناهگاه‌های گسترده تمرکز دارد.

در نهایت، گزارش با پیش‌بینی سناریوهایی مانند سرگیری مذاکرات هسته‌ای یا تجدید تنش‌ها، ترکیه را به تقویت دیپلماسی با غرب و افزایش تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی فرامی‌خواند، اما منتقدان هشدار می‌دهند که این دیدگاه، ترکیه را از همسایگان شرقی دور و به سوی انزوای منطقه‌ای سوق می‌دهد.

طبق گزارش، ایران، با موشک‌های هایپرسونیک و پهپادهای انتحاری، خسارات زیادی به اسراییل وارد کرد، اما فقدان ناوگان هوایی مدرن (مانند F-14A منسوخ) و شبکه پدافندی ضعیف (S-300 و باور-۳۷۳) آن را با مشکل مواجه کرد. فصل اول گزارش، به تفصیل به فناوری‌های متعارف و هیبریدی می‌پردازد: از کیت‌های هدایت SPICE و JDAM برای دقت بالا، تا هواپیماهای الکترونیکی G550 (Oron، Shavit، Eitam) که رادارهای ایران را کور کردند. فصل دوم، درس‌ها را برای ترکیه فهرست می‌کند: اهمیت دیپلماسی و اتحادها (حمایت آمریکا از اسرائیل در برابر انزوای ایران)، امنیت افراد و تأسیسات حیاتی (ترور فرماندهان سپاه)، آمادگی اجتماعی (پناهگاه‌ها و هشدارهای اولیه در اسرائیل در برابر نبود آن در تهران)، سطح آمادگی اقتصادی (تاب‌آوری اسرائیل در برابر تحریم‌های ایران) و مطالعات اطلاعاتی (نفوذ موساد در ایران از طریق مجاهدین خلق و قاچاقچیان کرد).

فصل سوم، سه سناریو را پیش‌بینی می‌کند: از سرگیری مذاکرات (ایران غنی‌سازی را برای ۵ سال تعلیق کند)، شکست دیپلماسی (تحریم‌های جامع، حملات محدود اسرائیل، بی‌ثباتی داخلی ایران) و تجدید حیات جنگ (درگیری تمام‌عیار، خطر هسته‌ای ایران، دومینو در عراق و لبنان). گزارش نتیجه می‌گیرد که ترکیه، در "حلقه آتش"، باید اتحادهای خود را با ناتو تقویت کند، اما روزنامه آیدنلیک در تحلیلی تند، این رویکرد را انتقاد می‌کند: "آکادمی ملی اطلاعات، با ادعای تهدید قابلیت‌های نظامی ایران برای ترکیه، مدام اتحادهای آسیایی را ناکارآمد جلوه می‌دهد و فقط به حفظ روابط نزدیک با آمریکا و ناتو بها می‌بخشد." این انتقاد، سؤالاتی را درباره جهت‌گیری اطلاعاتی ترکیه در برابر همسایگان شرقی برمی‌انگیزد.

اما در دل این هشدارهای تلخ، بذر امیدی جوانه می‌زند – همچون طلوع خورشیدی بر فراز آنکارا و تهران. گزارش، با تأکید بر نقش ترکیه به عنوان میانجی، درسی جهانی می‌دهد: دیپلماسی نه در شمشیرها، بلکه در دستان متحد ملت‌هایی است که برای صلح می‌کوشند. اگر آنکارا، با ابتکارات کوسه، پلی برای گفتگوی ایران و غرب بسازد، این جنگ ۱۲ روزه نه پایان، که آغاز عصر جدیدی از ثبات منطقه‌ای خواهد بود؛ جایی که سایه تهدیدات به نور همکاری تبدیل شود و خاورمیانه، از آتش به باغی سبز تبدیل گردد.