جامعیت علمی و معنوی شهید سیدمصطفی خمینی الگویی ماندگار برای طلاب است

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، مراسم بزرگداشت علامه شهید آیت‌الله سید مصطفی خمینی(ره) صبح پنجشنبه با حضور جمعی از اساتید حوزه، طلاب و علاقه‌مندان به اندیشه امام خمینی (ره) و فرزند فرزانه ایشان در مدرسه علمیه علوی قم برگزار شد.

در این مراسم آیت‌الله محمدباقر تحریری تولیت حوزه علمیه مروی در سخنانی به تبیین ابعاد علمی، معنوی و شخصیتی شهید مصطفی خمینی پرداخت و ایشان را نمونه‌ای روشن از جامعیت میان دانش دینی، عقلانیت و سلوک الهی معرفی کرد.

علم اگر با تهذیب همراه نباشد چراغی بی‌نور است

آیت‌الله تحریری در آغاز سخنان خود با اشاره به جایگاه شهید سیدمصطفی خمینی در حوزه علمیه نجف اشرف گفت: شهید مصطفی خمینی در تفسیر خود تأکید دارد که راه رسیدن به کمال انسانی از مسیر ترک رذایل اخلاقی می‌گذرد. انسان باید برای رسیدن به قله‌های معنوی نفس را تزکیه کند و دل خود را به نور عقل و ایمان منور سازد.

وی افزود: شهید سیدمصطفی خمینی نه‌تنها در علوم نقلی و عقلی سرآمد بود، بلکه در ساحت اخلاق، عرفان و تهذیب نفس نیز گام‌های بلندی برداشت. آثار تفسیری و علمی ایشان گواه آن است که علم وقتی ارزش می‌یابد که با عمل، تهذیب و سیر معنوی همراه باشد.

تولیت حوزه علمیه مروی ادامه داد: اگر علم از معنویت جدا شود به‌سان چراغی بدون نور خواهد بود. علم باید انسان را خاضع‌تر و متقی‌تر کند نه مغرورتر. شهید مصطفی خمینی با وجود نبوغ علمی و جایگاه اجتماعی، هیچ‌گاه به دنیا دل نبست و این رمز ماندگاری اوست.

ارتباط با اهل معنا نیاز دائمی اهل علم

آیت‌الله تحریری در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ارتباط شهید مصطفی خمینی با اهل معنا و عرفان گفت: ایشان با جمعی از اهل سلوک در نجف ارتباط داشت و از آنان در تهذیب و سیر معنوی بهره می‌برد. از جمله این افراد مرحوم آقا سید کمال موسوی بود که رابطه‌ای معنوی و عمیق با شهید مصطفی داشت. جالب است بدانیم بسیاری از حالات عرفانی و روحی شهید حاج قاسم سلیمانی نیز متأثر از همین سید اهل معنا بود.

وی تصریح کرد: حفظ ارتباط با اولیای الهی و انسان‌های اهل معنا از ضرورت‌های مسیر رشد است. این ارتباط‌ها انسان را از قساوت قلب و انحراف فکری حفظ می‌کند. اهل علم باید تلاش کنند تا علمشان با نور معنویت و اخلاص همراه شود همان‌گونه که در سیره شهید مصطفی خمینی(ره) مشاهده می‌شود.

تولیت حوزه علمیه مروی در ادامه گفت: آیه شریفه «الذین یبلغون رسالات الله و یخشونه و لا یخشون احدا الا الله» عالمان ربانی با اخلاص که حامل پیام الهی‌اند را معرفی می کند و به‌حق می‌توان گفت شهید مصطفی خمینی خود مصداق کامل این آیه است.

وی افزود: در ادامه قرآن کریم از اولوالعلم به عنوان صاحبان درجات معنوی یاد می‌کند. تعبیر اوتوا العلم در قرآن اشاره دارد به کسانی که علم را به عمق جان رسانده‌اند. اینان با نور عقل و ایمان حقایق را در قلب خود مشاهده می‌کنند نه آن‌که صرفاً مفاهیم ذهنی بیاموزند.

آیت‌الله تحریری تأکید کرد: علم حقیقی از دیدگاه قرآن تنها دانستن نیست بلکه نوعی وصول است. فراگیری علوم دینی باید انسان را به یقین و باور قلبی برساند. چه بسا کسی به اصطلاحات علمی مسلط باشد اما هنوز به ایمان قلبی نرسیده باشد. در مقابل صاحبان علم نافع همان‌هایی هستند که ایمان و عقلشان به هم پیوسته و حقیقت را در جان خود یافته‌اند.

عقل، ایمان و باور قلبی سه پایه علم نافع

وی با اشاره به اینکه پذیرش وحی و حقایق دینی با پشتوانه عقل ممکن است، گفت: اگر عقل در مسیر درست به کار گرفته شود انسان را به باورهای ثابت و حقایق پایدار می‌رساند. این همان علمی است که از آن به عنوان "حق" یاد می‌کنند. اما کسانی که از پذیرش حق سر باز می‌زنند یا در عرصه فکر گرفتار گمراهی می‌شوند یا در عرصه عمل.

آیت‌الله تحریری ادامه داد: علم باید صاحبش را در برابر حق خاضع کند. عالمانی که حقیقت را شناختند و در عمل به آن پایبند ماندند در زمره اوتوا العلم قرار می‌گیرند. اما کسانی که دانایی خود را به ابزار خودخواهی و جدل تبدیل کنند گرفتار القائات شیطان می‌شوند. شیطان با القای توهمات و موهومات عقل انسان را از مسیر یقین منحرف می‌کند.

وی افزود: بنابراین علم زمانی به ثمر می‌رسد که با ایمان و معنویت همراه باشد. علم بدون عمل و معرفت بدون تهذیب نه تنها انسان را به خدا نزدیک نمی‌کند بلکه گاهی مایه غرور و سقوط می‌شود.

تولیت حوزه علمیه مروی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ویژگی جامعیت علمی و معنوی شهید مصطفی خمینی گفت: ایشان در کنار اجتهاد فقهی و دقت اصولی نگاهی ژرف به عرفان و اخلاق داشت. سفرهای مکرر او به کربلای معلی بهره‌گیری از لحظه‌های عمر در تفکر و عبادت و اهتمام به خودسازی نشان از نبوغ و معنویت درونی‌اش دارد.

وی ادامه داد: شهید مصطفی خمینی ثابت کرد که می‌توان در عین حضور فعال در عرصه‌های علمی و سیاسی اهل دل و اهل معنا بود. همان‌گونه که امام خمینی(ره) نیز علم را از معنویت جدا نمی‌دانستند فرزند ایشان نیز در همین مسیر گام برداشت و به مرتبه‌ای از معرفت رسید که علمش به ایمان گره خورده بود.

دنیاطلبی آفت علم و ایمان است

آیت‌الله تحریری با اشاره به بی‌اعتنایی شهید مصطفی خمینی به جلوه‌های دنیوی تصریح کرد: دنیا برای همه جلوه دارد اما انسان‌های الهی با ایمان خود از دام آن می‌گریزند. شهید مصطفی با وجود جایگاه علمی و نسبت خانوادگی با امام هیچ‌گاه به دنیا دل نبست بلکه با صبر و توکل مسیر حقیقت را پیمود. این ایمان و بی‌اعتنایی به دنیا بود که او را در زمره بندگان خاص خدا قرار داد.

وی افزود: ما نیز باید این باور را در خود تقویت کنیم که حکومت‌ها و قدرت‌های مادی زوال‌پذیرند. رژیم پهلوی با تمام ادعای قدرت و پشتیبانی بیگانگان در برابر اراده الهی سرنگون شد. شاه با همه ثروت و اقتدارش در نهایت تنها ماند و ذلیل شد. بنابراین باید تنها به خدا تکیه کرد و مسیر حق را با استقامت ادامه داد.

تولیت حوزه علمیه مروی در پایان سخنان خود گفت: شهید مصطفی خمینی در مسیر علم، عرفان و جهاد الگوی کامل یک عالم ربانی و شاگرد راستین مکتب امام خمینی(ره) بود. او نشان داد که علم باید با ایمان، تفکر با معنویت و دانش با عمل همراه شود. اگر علم به تهذیب منتهی نشود از آن جز غرور علمی چیزی حاصل نمی‌شود.

وی تأکید کرد: طلاب امروز باید از سیره علمی و معنوی شهید مصطفی خمینی درس بگیرند و بکوشند تا علم خود را با اخلاق، اخلاص و خدمت به دین پیوند دهند. این همان راهی است که می‌تواند انسان را به مراتب کمال و رضای الهی برساند.