رسانههای گروهی موظف به سخن گفتن صادقانه هستند/ موافقت و مخالفت ها باید محققانه باشد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیتالله عبدالله جوادی آملی در درس خارج تفسیر خود در مسجد اعظم در ادامه تفسیر سوره مبارکه حجرات با قرائت آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ»، گفت: علم صائب و عمل صالح جامعه را امن میکند، هر کدام از این دو عنصر در جامعهای نباشد، جامعه به امنیت نمیرسد، قرآن تأکید میکند که جامعه با علم حرکت کند و به عمل صالح برسد.
وی افزود: به جامعه فرمود چه در قبول و چه در نکول عالمانه حرکت کنید، اینکه انسان بخواهد چیزی را تصدیق کند باید محققانه باشد و اگر بخواهد تکذیب و رد کند باید محققانه باشد، اگر کسی بخواهد در مجلس شورای اسلامی رأی بدهد و موافقت کند یا مخالفت کند، این دو باید عالمانه و محققانه باشد، در کتابهای علمی اگر کسی بخواهد نظری را بپذیرد یا رد کند باید محققانه باشد.
مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به اینکه کسی که فاسق است و شما اطمینان به حرفش ندارید و روایتش از نظر رجال مورد اعتماد نیست، تحقیق کنید، اظهار کرد: کذب خبری هم در این آیه منهی است، یک وقت هست انسان عادل است اما اشتباه کرده است، یک بخش از این آیه ناظر به تأمین صدق مخبری است و یک بخش از این آیه ناظر به تأمین صدق خبری است، گوینده راست و سخن صحیح به اینها عمل بکنید، هم بخش رجال باید درست باشد و هم درایه باید درست باشد، گاه انسان عالما دروغ میگوید.
وی ادامه داد: در بیرون ما، دو دستگاه است که یکی متولی فهمیدن، علم و ادراک است و یکی هم مسؤول عمل است، ما یک چشم و گوش داریم که باید بفهمد و یک دست و پا داریم که باید عمل کند، بر اساس این تقسیم افراد چهارگروه هستند، برخی هم مسؤول فهمیدنشان صحیح است و هم مسؤول عملشان درست است، برخی فاقد این دو هستند و دو گروه دیگر یکی از این دو را ندارد، یکی مار و عقرب را میبیند اما چون دست و پایش فلج است، فرار نمیکند، گروه دیگر دست و پایشان سالم است اما نمیبینند، تنها گروهی که هم مار و عقرب را میبیند و هم دست و پایش سالم است فرار میکند، یک گروه هم که فاقد هر دو هستند.
حضرت آیتالله جوادی آملی بیان کرد: عالم با عمل بخش اندیشهاش که حوزه نظری است، کار میکند، هیچ ارتباطی بین عقل عمل و عقل نظر نیست، جزم مال یک قوه است و عزم از آن قوه دیگر است، اگر امام علی(ع) میفرماید چه بسیار عقل که تحت اسارت هوای نفس هستند، آن که اراده باید بکند، تحت اسارت عقل عملی قرار گرفت، هوس با عالم شدن مخالف نیست، بلکه با عمل به علم مخالف است، علم کارش فهم است، عقل نظری فقط میفهمد، چشم و گوش فقط مار و عقرب را تشخیص میدهد، الان اینهایی که معتاد هستند شما هر چه نصیحت بکنید فایده ندارد چون مشکل علمی ندارد، آنکه باید تصمیم بگیرد فلج شده است.
وی با بیان اینکه فقها فن رجال و فن درایه را تأمین کردهاند تا از کذب مخبری و از کذب خبری مصون بمانیم، خاطرنشان کرد: آیه 6 سوره حجرات میفرماید هم از کذب مخبری و هم از کذب خبری باید نجات پیدا کنیم، و این آیه اصولا دلالت بر حجیت خبر واحد نیست، باید گفت که هیچ یک از مطالب اصول به قرآن وابسته نیست، اصول یک علم امضایی است، اگر در اصول آمده دو خبر متعارض را باید بر قرآن عرضه کنیم، خود اصولی که عرضه نمیکند، اصول مبنا درست میکند و فقیه بر اساس این مبنا عمل میکند، اصول یک علم قرآنی نیست و اگر یک کسی در تمام عمر قرآن را ندیده باشد میتواند در اصول محقق باشد.
حضرت آیت الله جوادی آملی با اشاره به آیه ششم سوره مبارکه حجرات، اظهار کرد: وظیفه رسانههای گروهی و نوشتاری این است که صادقانه سخن بگویند تا جامعه ملتهب نشوند، هم آنان موظف هستند راست بگویند و هم مردم موظف هستند هر سخنی را نپذیرند، امام جواد(ع) فرمود هر کس به هر حرفی گوش بدهد آن را دارد عبادت میکند، هر کس دارد رسانهها و روزنامهها را دنبال میکند و حرف سخنرانی را اگر گوش میدهید، حرف هر کس را شنیدید و دنبال کردید در واقع او را عبادت میکنید، اگر از خدا سخن گفت پس خداوند را عبادت کردهاید اما اگر از شیطان میگوید، ابلیس را عبادت کردهاید، هم باید راست بگوییم و هم راست را باید بپذیریم، این آیه برای تأمین امنیت فرهنگی و اجتماعی جامعه محکمترین دلیل است./914/پ202/ج1