رونمایی از کتاب نگاهی از درون و برون به تاریخ و هویت در عربستان سعودی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست نقد و بررسی کتاب نگاهی از درون و برون به تاریخ و هویت در عربستان سعودی غروب شنبه 24 بهمن با حضور احمد کاظم زاده منتقد، حسین رویوران کارشناس امور بین الملل غلامرضا امامی نویسنده و مترجم و همچنین یاسر قزوینی حائری مولف اثر در سرای اهل قلم برگزار شد.

نام عربستان از عجایب جهان است

در بخش ابتدایی این نشست غلامرضا امامی با اشاره به کتاب، گفت: این کتاب یک شاهکار تحقیقی و تحلیلی است که از شعار زدگی گریزان بوده و استناد به منابع عربی و انگلیسی در آن دیده می‌شود که در روزگار فعلی نشر در ایران که منابع تحقیقی و تالیفی مناسبی از عربستان نداریم و بیشتر ترجمه است می‌تواند آشنایی بیشتری برای خوانندگان به وجود بیاورد.

وی افزود: این کتاب در مورد کشور صحبت می‌کند که در سازمان ملل به نام عربستان سعودی با مختصات و مشخصات جغرافیایی وجود دارد که از عجایب روزگار است که آل سعود و سلطه وهابیت نام خاندانشان را به روی یک کشور نهاده‌اند.

امامی درباره حکومت آل سعود، بیان داشت: آیا ملتی به نام عربستان وجود دارد یا خیر و آیا قبیله و خاندانی می‌تواند پاسخگوی نیازها و کنکاش‌های جامعه امروز عربستان باشد و تنها این پرسش‌ها مدنظر صاحب اثر نبوده است.

وی تاکید کرد: مساله شیعیان تنها پرسش مهم در این کتاب نیست و اقوام و طوایف دیگری نیز در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است که جای مباهات و برای مولف دارد.

حوادث 11 سپتامبر جامعه عربستان را دچار شوک کرد

در بخش دیگری از این نشست حسین رویوران در خصوص شاخصه‌های مهم آثار ادبی، گفت: آیا این کتاب می‌تواند خلاهای مورد توجه خوانندگان را پر کند، محتوای کتاب علمی بوده است، باید گفت که یکی از موضوعاتی که اولویت سیاسی این کتاب است و به خوبی به آل سعود و این خاندان پرداخته است بحث جغرافیای عربستان سعودی که ظهور و بروز این خاندان را به خوبی نشان داده است.

وی افزود: اشاره به سلفی‌گری قدیم و جدید در عربستان به خوبی پرداخته شده و شکل‌گیری دولت در فرایند تاریخی که بر اساس احساسات مشترک دولت و ملت به وجود می‌آید و اساسا نظام بر اساس سرزمین در عربستان نبوده است و بر اساس حاکمیت بنیان نهاده شده است.

کارشناس امرور بین الملل، ابراز داشت: جناح‌بندی خاندان آل سعود و شناخت 4000 شاهزاده و رقابت‌های این خاندان و ارتباط آن‌ها که در تعریف نظام سیاسی عربستان بسیار مهم است جای بحث بسیار زیادی در کتابهای فراوان دارد.

رویوران، گفت: فرایند ملت‌سازی در عربستان در آینده نزدیک به بحرانی بزرگ و حاشیه‌ساز مبدل خواهد شد و در آینده نزدیک این موضوع که 85 درصد کارمندان مناسب بالا که از یک منطقه هستند مشکل‌ساز خواهند شد.

وی ادامه داد: یکی از نواقص کتاب که باید به آن اشاره کرد نقش ایران است در کشور عربستان که به خوبی بازگو نشده است.

کارشناس امور بین الملل در خصوص حوادث 11 سپتامبر، ابراز داشت: حوادث 11 سپتامبر نقطه عطفی است که جامعه عربستان را دچار شوک کرد زیرا از 15 نفری که داخل هواپیماها بودند، 11 نفر سعودی بودند که گفتمان‌های بسیاری را در کشور عربستان ایجاد کردند.

وی تصریح کرد: مثل حاکمیت عربستان از سه ضلع آل سعود منطقه مجد و وهابیت ترسیم شده است و بحث نفت به عنوان مهم‌ترین فاکتور در عربستان از دیرباز مورد توجه بوده است.

رویوران گفت: گفتمان سعودی امروز با وجود شاهزادگان جوان تغییرات بسیاری کرده است، نمادهای اقتصادی و نظامی آمریکا پس از واقعه 11 سپتامبر تا حد زیادی عربستان را در گفتمان‌های دینی به چالش برده است.

وی بیان داشت: عربستان پیشتاز در امر رسانه بوده است اما طبیعت این شبکه‌ها خواه و ناخواه این کشور را در مسیر پرداختن به مسایلی وادار کرد که عربستان و نظام رسانه‌ای ان مجبور شد با سانسور بیشتری اخبار را به مردم برساند.

کارشناس امور بین الملل با اشاره به تعارضات در عربستان ابراز داشت: تعارض بین فقر و ثروت، فاصله طبقاتی، شهر و روستا باعث شده است تا این کشور با بحران روبرو شود و با درآمد هنگفت نفت نتواند توسعه سیاسی و اقتصادی مناسبی در جامعه جهانی پیدا کند.

ود در ادامه گفت: عربستان سعودی نظامی بر اساس مجموعه‌ای از تناقض‌ها است که به دلیل دخالت در بحران سوریه وبحرین در حالت انفجار است و در شرایط کنونی که ایران و عربستان در حال جدل هستند شناخت فرآیند تصمیم گیری و نوع نگاه‌‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از ضروریات است.

عربستان به صورت چراغ خاموش در حال توطئه علیه ماست

در قسمت دیگری از این برنامه احمد کاظم‌زاده، گفت: ویژگی‌های مهمی در این کتاب مورد توجه بنده نیز بوده است که مورد عنایت خوانندگان هم واقع خواهد شد.

وی افزود: این کتاب از نظر استنادات بسیار قوی بوده است ولی متاسفانه به دلیل انجام عملیات پژوهشی داده‌های خوبی به خواننده ارائه نشده است.

کاظم‌زاده در خصوص خلا اقدامات عربستان، اظهار داشت: خلا مهمی که در این کتاب به چشم می‌خورد اقدامات چراغ خاموش عربستان بر علیه ایران است که مولف در کتاب به آن نپرداخته است.

وی ادامه داد: متغیر اصلی در پژوهش عملیاتی به خوبی جاسازی داده نشده است که به خاطر تفاوت تدریس علوم سیاسی در ایران و کشورهای عربی بوده است که این کتاب اگر به زبان عربی ترجمه شود مطمئنا خوانندگان بسیاری را به دنبال خواهد داشت.

کاظم‌زاده گفت: نظریه‌های متانسب با شرایط بومی هر کشور و جامعه در این کتاب بسیار کمرنگ بوده است و خیلی از نظریه‌های غربی که نظام عربستان را تا چندسال آینده درمزله سقوط قرار خواهد داد و بحث چرایی این بایدها و نبایدها، باید بیشتر مورد توجه مولف قرار می‌گرفت.

وی تاکید کرد: برای بررسی و انسجام و واگرایی که چرا عربستان با وجود داشتن این همه شاخصه‌های شکننده تا کنون قوام و دوام داشته است، متاسفانه مولف به خوبی به این موضع توجه نکرده است.

کاظم‌طاده در پایان، گفت: تضاد مدرنیته و سنت که بحث اساسی در کشور عربستان است و مهم‌تر از آن مدیریت این تضادهاست، برای مولف که جای بحث‌های فراوانی در این زمینه دارد متاسفانه مغفول مانده است.

مساله هویتی در عربستان مورد توجه بوده است

در پایان این نشست یاسر قزوینی حائری، گفت: دغده اصلی من از نگارش این اثر مساله هویت و نگاهی که به گفتمان داشته‌ام بوده است و اینکه چگونه تناقضات مختلف در یک جامعه می‌تواند از طرف سیسیتم حکومت به خوبی مدیریت شود.

وی افزود: در ابتدای هر فصل سعی شده است پرسش برای خوانندگان وجود داشته باشد و روند تغییرات و تحولات در عربستان در این سالها با آن روبه رو بوده است مورد بحث قرار بدهم.

قزوینی حائری در پایان، گفت: در مورد پیشینه پژوهش که در کتاب به آن نپرداخته‌ام و مورد نقد منتقدین بوده است، این موضوع را به عنوان ضعف قبول دارم./856/پ201/ق