چشم‌انداز تنش‌ها در اقلیم کردستان
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، در روزهای اخیر احزاب رقیب درمنطقه اقلیم کردستان عراق وارد دور جدیدی از تنش سیاسی با یکدیگر شده‌اند که در برخی موارد به درگیری‌های فیزیکی نیز کشیده شده است. در یک سوی این منازعه حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی و در سوی دیگر آن ائتلافی ازاحزاب جنبش تغییر، اتحادیه میهنی، اتحاد اسلامی و جماعت اسلامی قرار دارند. هر یک از این احزاب که در دو سوی این منازعه قرار دارند، یکدیگر را به کودتا و حذف طرف مقابل از صحنه متهم کرده‌اند و حتی در مواردی زمزمه تقسیم منطقه بین نیروهای رقیب و درگیر نیز مطرح شده است. تحولات و درگیری‌های جاری در اقلیم کردستان عراق دست‌کم از دوجهت قابل بررسی و تحلیل است: نخست از منظر علل و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری این دور از منازعات داخلی و دوم چشم‌انداز این منازعات و امکان ادامه یا توقف آن.
علل و عوامل را می‌توان به دو بخش سیاسی و اقتصادی تقسیم کرد. در بخش سیاسی که مهم‌ترین وجه منازعه را تشکیل می‌دهد، مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق (بعد از سکته مغزی جلال طالبانی رئیس اتحادیه میهنی که به عنوان نیروی موازنه و تعادل بخش در برابر حزب دموکرات و شخص مسعود عمل می‌کرد) همچنان خود را قدرت بلامنازع می‌بیند و با وجود اینکه دوره ریاستش بر منطقه پس از دو دوره قانونی چهار سال (از 2005 تا 2013) و یک دوره دو ساله فوق‌العاده بعد از سکته مغزی جلال طالبانی (از 2013 تا اوت 2015)به اتمام رسیده، حاضر به ترک ریاست نیست و در مباحث مربوط به ساختار سیاسی منطقه اقلیم نیز از نظام ریاستی حمایت می‌کند که مخالفان و برخی از تحلیلگران آن را به زمینه‌سازی برای جانشینی پسر خود تعبیر می‌کنند. در مقابل ائتلاف مخالفان بر انتخاب رئیس جدید منطقه اقلیم تأکید دارند و در عین حال از نظام پارلمانی برای ساختار سیاسی منطقه اقلیم حمایت می‌کنند و در مجموع اتخاذ دو رویکرد سیاسی و حقوقی مختلف از سوی جناح‌های سیاسی رقیب زمینه‌های درگیری‌ها و منازعات سیاسی جدید را فراهم کرده است.
اما بخش دوم از علل به مشکلات اقتصادی برمی‌گردد که از عواملی مانند کاهش بهای نفت و فساد اقتصادی حاکم بر منطقه ناشی شده و زمینه را برای شکل‌گیری اعتراضات و اعتصابات فراهم کرده که البته حزب دموکرات تحرکات را اقدامات برنامه‌ریزی شده از سوی حزب تغییر می‌داند. اما درخصوص چشم‌انداز درگیری‌ها و منازعات جدید می‌توان گفت که از یکسو برخی شاخص‌ها از جمله عمق و گستره اختلافات از امکان ادامه این درگیری‌ها حکایت دارد که در این صورت شائبه و زمزمه تقسیم منطقه اقلیم بین احزاب رقیب صورت جدی به خود خواهد گرفت به‌خصوص که در گذشته نیز احزاب رقیب کرد در عراق سابقه طولانی از درگیری‌های داخلی با یکدیگر دارند که سال‌ها به طول انجامیده است اما از دیگر سو نیازکشورهای فرامنطقه‌ای از جمله امریکا و همچنین وجود تهدیدهای منطقه‌ای از جانب داعش احزاب رقیب را به سمت یک مصالحه جدید سوق می‌دهد. شاید در این میان گزینه بینابین برگزاری انتخابات باشد که در این صورت احزاب مخالف ائتلافی را در برابر حزب دموکرات تشکیل خواهند داد که در این صورت احتمال پیروزی آنها در انتخابات قوت خواهد گرفت و از این طریق مواضع خود را در برابرحزب دموکرات پیش خواهند برد. در مجموع به نظر می‌رسد منازعات جدید در اقلیم کردستان عراق به سمت مصالحه پیش رود یا تشدید درگیری‌ها و امکان تجزیه تا حدود زیادی به انعطاف حزب دموکرات به رهبری مسعود بارزانی بستگی دارد./998/د102/س
منبع : روزنامه جوان