حد تنش‌زدایی تا جایی است که به مصالحه ختم نشود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، ابراهیم متقی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران وز دوشنبه 16 شهریور در کرسی ترویجی دیپلماسی چند وجهی در جمهوری اسلامی که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: ایران نمی‌تواند در یک ائتلاف بین‌المللی پایدار حضور داشته باشد در نتیجه لازم است برای حفظ امنیت خود مواردی چون تلاش برای حفظ بقا را انجام دهد.
وی با اشاره به حضور در یک ائتلاف بین‌المللی افزود: ایران در منطقه نمی‌تواند در ائتلاف شرکت داشته باشد، در کتاب افتر امام خمینی(ره) بحث شده است که آیا ایران بازیگر یا قدرت منطقه‌ای است؛ به اعتقاد من اگر یک کشور بتواند مستقل از قدرت‌های خارجی عمل کند، یک قدرت منطقه‌ای و اگر بتواند با کمک قدرت‌های جهانی اقدام کند بازیگر منطقه ای است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به انواع دیپلماسی رسمی، دیپلماسی تِرَک‌تو، دیپلماسی ترک‌تری(دیپلماسی نهضتی) و دیپلماسی عمومی عنوان کرد: دیپلماسی تِرَک تو را هوشنگ امیراحمدی، هادی سمتی یا دکتر هادیان هدایت می‌کردند، (دیپلماسی ترک تری) دیپلماسی نهضتی بر اساس هویت اقدام می‌کند و الگوی کنش هم مبتنی بر عدم تقارن است که گاهی دیپلماسی دفاعی هم خوانده می‌شود.
متقی افزود: در دیپلماسی عمومی درباره جبهه مقاومت یا رزیستانس در روابط بین‌الملل (توسط نئومارکسیست‌ها یا مکتب انتقادی) بحث شده است.
وی با اشاره به همراهی قدرت و مقاومت اظهار داشت: باید توجه داشت که همواره قدرت همراه با مقاومت باشد، بنابراین در دیپلماسی چند وجهی باید به تهدیدها و تنش‌زدایی یا اعتمادزایی در ذیل دیپلماسی چندوجهی توجه داشت البته این مسأله در تمام انقلاب‌های جهان وجود داشته است و این لزوما به معنای مصالحه نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه بیان داشت: در زمان لنین تروتسکی به نمایندگی از شوروی با آلمان مذاکره کرد و به نتیجه نرسید لنین او را از کار بر کنار کرد و گفت تو هنوز در فضای انقلابی هستی و نمی‌توانی مانند یک فرد سیاسی و حکومتی اقدام کنی.
متقی با اشاره به اینکه امام راحل نیز تنش‌زدایی را در نظر داشت، گفت: در قضیه مک‌فارلین امام اجازه نداد مجلس حرکت‌های تحریک‌آمیز کند و زواره‌ای پیام داد به امام بگویید 280 پوزه‌بند برای ما بفرستند.
وی با اشاره به سخن امام راحل گفت: امام راحل فرمودند: «اینجا کشور اسلام، رسول خدا(ص) و حضرت صادق(ع) است، اینجا پاسدارها، بسیجی‌ها و امت ما شرافت دارند بر تمام کاخنشینهاى عالم و همه کسانى که ادعاى پوچ خودشان را مىکنند و گمان مىکنند که باید عالم پیش آنها خاضع باشد».
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در ادامه بیانات امام راحل افزود: «آنهایى که مىگفتند ما قطع رابطه مىکنیم امروز با عجز و ناله در پیشگاه این ملت آمدهاند و مىخواهند که رابطه برقرار کنند، اما ملت ما قبول نمىکنند این از تمام پیروزی‌هاى شما بالاتر است».
متقی در ادامه بیانات امام راحل گفت: در یک چنین مسأله مهمى باید همه شما دست به هم بدهید و به دنیا ثابت کنید که ما وحدت داریم، من امیدوارم که شما باز به دنیا، مسائل و قدرت خودتان توجه کنید و این قدرت را نشکنید شما تندرو و کندرو درست نکنید، دودستگى ایجاد نکنید، این خلاف اسلام، دیانت و انصاف است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به قضیه مک فارلین عنوان کرد: در قضیه مک فارلین چند نفر سپاهی وارد معامله شدند که علیرغم بی‌تجربگی دستاوردهای بیشتری نسبت به سیاستمداران امروزی داشتند، زیرا نقد گرفتند و نقد دادند.
متقی افزود: آن زمان هاشمی به عنوان میانه‌رو مطرح بود، زیرا هم از روحانیان بود و هم زبان چپ و رادیکال‌ها را می‌دانست، بحث جانشینی امام راحل از همان زمان مطرح بود.
وی گفت: برای برداشتن سید مهدی هاشمی مجبور شدند بخش نهضت‌های اسلامی سپاه را کلا منحل کنند، زمانی که مک‌فارلین آمد و در هتل مستقر شد سپاه هم در آن هتل جا گرفت، مهدی هاشمی در جلوی هتل استقلال تظاهرات مسلحانه علیه مک فارلین انجام داد. کتاب نه شرقی نه غربی که ترجمه شده است (میزان و مرکز اسناد انقلاب اسلامی) به طور دقیق در این مورد توضیح داده است.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: آمریکا برای ارسال سلاح به ایران از اسرائیل کمک گرفت و اسلحه از اسرائیل آمد و پول به آمریکا داده شد، اختلاف قیمت میان سلاح فروخته شده به ایران و اسرائیل به حساب کنتراها (ضد سانتنیست‌ها در نیکاراگونه) واریز شد، پس دو خلاف قانون انجام شد: فروش سلاح به ایران و کمک به کنتراها. الیور نورث می‌گوید می‌خواستم ببینم آیت‌الله خمینی چه حالی دارد که ما پولی که از ایران گرفتیم را به ضد انقلاب‌های نیکاراگونه پرداختیم؟!
متقی با اشاره به حد تنش زدایی بیان داشت: حد تنش‌زدایی تا جایی است که به مصالحه ختم نشود، معامله و داد و ستد صورت گیرد این ایرادی ندارد، اما اگر مانند توافق هسته‌ای 30 امتیاز واگذار شد و 2 امتیاز هم نگرفتیم مصالحه است.
وی ابراز کرد: در آمریکا نیز همانطور که در توافق هلسینکی این انعطاف‌پذیری موجب تنش‌هایی در این کشور شد، اما در نهایت به نفع این کشور بود، این تنش‌های هسته‌ای نیز همین است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: یک نشانه مصالحه این است که توقعات طرف مقابل را افزایش می‌دهد، اگر در آینده توقع و انتظارات آمریکا افزایش یافت نشان می‌دهد که مصالحه بوده تنش‌زدایی و معامله نبوده است.
متقی گفت: دیپلماسی چندوجهی در زمان هاشمی و خاتمی در پیش گرفته شد، پس از هر دوره تنش‌زدایی، یک موج رادیکال سیاست خارجی و برعکس آن شکل می‌گیرد./807/201/ب1