در فضائل مدینه‌النبی؛
بارقه‌های عرشی
خبرگزاری رسا ـ در مقال و مقاله پیشین، از پنجرۀ ملکی و این جهانی در شهر پیامبر(ص) نظری افکندیم و جغرافیا و تاریخ این شهر را تا حدود مناسب مقال، مورد کاوش قرار دادیم و گفتیم آنچه که مدینة النبی را مدینة النبی می‌گرداند نه منظر این جهانی و ملکی آن است، بلکه سویه‌ها و بارقه‌های ملکوتی آن است.
در مقال و مقاله پیشین، از پنجرۀ ملکی و این جهانی در شهر پیامبر(ص) نظری افکندیم و جغرافیا و تاریخ این شهر را تا حدود مناسب مقال، مورد کاوش قرار دادیم و گفتیم آنچه که مدینه النبی را مدینه النبی می‌گرداند، نه منظر این جهانی و ملکی آن است، بلکه سویه‌ها و بارقه‌های ملکوتی آن است. در واقع مدینه‌النبی را قدم پیامبر گرامی اسلام(ص) و تربت مقدس ایشان و فرزندان بزرگوار و به خصوص دختر گرامی ایشان، مدینة‌النبی می‌گرداند.
مدینه رسول خدا(ص)، یاد آور فتوحات ربانی و ملکوتی بسیاری در حافظه خود است. از وحی بر رسول خدا(ص) تا خانه کوچک و پر صفای علی(ع) و فاطمه(س)، تا سفره‌های کرامت امام حسن(ع) و روزی که امام حسین(ص) از مدینه به سوی مکه خارج شد و قیام کربلا را پی‌ریزی کرد.
مدینه یادآور دعاهای پر سوز امام سجاد(ع) و مجالس پر برکت درس امام باقر(ع) و امام صادق(ع) است. مدینه شهری است که ائمه بعد از امام صادق(ع) با تهدید و فشار سیاسی حکام جور، از آن تبعید شدند و این شهر، خوب در خاطر دارد گریه‌های خاندان بنی هاشم و مردم را در داستان خروج امام رضا(ع) به سوی مرو.
این‌هاست که مدینة النبی را مدینة النبی می‌گرداند؛ حضور انسان کامل شاخص عظمت ملکوتی زمین و سرزمین است.
دعاهای پیامبر(ص) در حق مدینه
مدینه شهری پر برکت است؛ چه اینکه پیامبر گرامی اسلام(ص) در حق آن بسیار دعا می‌فرمودند؛ «اللهم حبب الینا المدینه کحبنا مکه و اشد؛ محبوب گردان مدینه را به ما همچون مکه یا بیش از آن».
این نوع دعا از آن معدن اسرار، به تکرار واقع شد و شک نیست که اجابت در بار اول حاصل شده، پس تکرار برای طلب مزید است و نیز آمده که هر گاه که باز می‌گشت از سفری، روی مبارک به سوی مدینه کردی و گفتی «اللهم اجعل لنا قرارا و ارزقنا رزقا حسنا» یعنی قرار ده ما را در مدینه، روزی کن مارا رزق خوب.(اخبار مدینه ص 54)
نیز در کتاب سفینة البحار شیخ عباس قمی نقل شده است که حضرت برای رفع تب و وبا از مدینه برای همیشه، دعا فرمودند و برای افزایش روزی اهل آن دعا نمودند.(ن.ک: ج 8 ص 38)
مسجد پیامبر(ص)
«شریف‌ترین و بالاترین مسجد پس از مسجد الحرام، مسجد پیامبر خدا(ص) در مدینه منوره است. پیامبر(ص) درباره نماز خواندن در این مسجد فرمود: «صلاة فی مسجدی افضل من الف صلاة فی ما سواه من المساجد الا المسجد الحرام؛ یک نماز در مسجد من برابر است با هزار نماز در دیگر مساجد، مگر مسجد الحرام».
زمانی که رسول خدا(ص) وارد یثرب شد، همه طوایف و افراد سرشناس این شهر مایل بودند تا حضرت به منزل ایشان وارد شوند و هر یک از آنان دوست داشتند میزبان وی باشند؛ اما آن حضرت فرمود: «در جایی توقف خواهد کرد که شترش زانو بزند»، شتر در زمینی که اکنون مسجد است زانو زد و نزدیک‌ترین خانه به محل زانو زدن شتر خانه ابو ایوب انصاری بود که دو اتاق یکی بر بالای دیگری داشت و حضرت در آنجا اقامت گزیدند.
رسول الله(ص) ابتدا در طبقه همکف و ابو ایوب و همسرش در اتاق بالا بودند؛ زمینی که در همان نزدیکی جهت مسجد در نظر گرفته شد، بخشی از آن دارای درخت‌های غرقد و نخل بود، بخشی هم قبرستان بود که هنوز آثار قبور در آن وجود داشت و قسمتی هم از آن دو کودک یتیم به نام‌های سهل و سهیل بود که حضرت از ولی آنان خرید.
چندی پس از ورود رسول خدا(ص) سنگ بنای مسجد نهاده شد و همه اصحاب از زن و مرد با اشتیاق شروع به ساختن مسجد کردند؛ خود رسول خدا(ص) نیز با تمام توان در ساختن مسجد شرکت کرد».(آثار اسلامی در مکه و مدینه ص201)
روضه شریفه
«قسمتی از مسجد النبی که در ناحیه جنوب شرقی رو به سوی قبله مسجد قرار دارد و حد فاصل میان منبر و قبر پیامبر(ص) است به نام روضه مطهره و روضه شریفه شناخته می‌شود؛ این قسمت فضیلت زیادی دارد؛ چرا که در حدیث رسول خدا(ص) به عنوان روضه بهشتی معرفی شده است: «مابین بیتی و منبری روضه من ریاض الجنه» این حدیث مورد اتفاق شیعه و سنی است؛ هر چند در تعیین محدوده‌های روضه اختلافاتی میان علما و محققان است.(همان صفحه 215)
حجره و مرقد مطهر رسول خدا(ص)
«یکی از بهترین نقاط مسجد، مدفن رسول خداست؛ پیامبری که محبوب خدا و خلق او بود و میراث گران‌بهای اسلام حاصل تلاش بیست و سه ساله اوست.
به هنگام تأسیس مسجد در کناره شرقی آن حجره‌هایی برای زندگی پیامبر(ص) و همسرانش ساخته شد که تا حدود نود سال پس از رحلت آن حضرت نیز سر پا بود».(همان ص 218)
پس از وفات رسول خدا(ص) ایشان را در یکی از حجره‌ها دفن نمودند. بنابراین قبر مطهر ایشان در جایی قرار دارد که در دوران حیاتشان حجره محل استراحت روزانه ایشان بود.
«افزون بر مرقد مطهر پیامبر(ص) در بخش شمالی آن، محلی به عنوان قبر فاطمه زهرا(س) وجود دارد. این محل بنابر نقل‌هایی است که معتقدند حضرت در خانه خودش مدفون است. روایاتی نیز دفن آن حضرت را در بقیع می دانند که اهل سنت بیشتر به پذیرش این روایات تمایل دارند».(همان ص 219)
منبر و محراب
از دیگر مکان‌های مقدس در مسجد‌النبی، منبر و محراب آن حضرت است که روایات بسیاری در شأن آن‌ها وارد شده است و یادآور تلاش رسول گرامی اسلام(ص) است برای انتشار و تبلیغ دین آسمانی و انسانی اسلام در میان مردم.
ستون‌های مسجد
«سقف مسجد بر ستون‌هایی قرار داشت که علاوه بر نگهداری سقف، مورد استفاده رسول خدا(ص) و اصحاب نیز بود. از هر ستونی خاطره‌ای ویژه باقی مانده که سبب شده است تا جنبه تقدس و تبرک به خود گیرد و با گرفتن نام‌های خاص، در تاریخ جاودان بماند».(همان ص 222)
از جمله این ستون‌ها که هر کدام داستان مفصلی دارد، می‌توان از ستون حرس که محل نگهبانی حضرت علی(ع) از پیامبر خدا(ص) بوده و ستون‌های توبه، وفود، سریر، قرعه، حنانه، و... نام برد.
بقیع
«یکی از پر خاطره‌ترین مکان‌های مدینه، قبرستان بقیع است؛ جایی که آن را پیش از آمدن پیامبر(ص) "بقیع الغرقد" می‌نامیدند. غرقد نوعی درخت است که در گذشته داخل این قبرستان و یا در کنار آن وجود داشته و به تدریج با گسترش قبرستان آن درخت‌ها که به نظر برخی توت بوده، از میان رفته است.
بقیع به عنوان زمینی در حاشیه بخش مرکزی یثرب پیش از اسلام گورستان مردم این شهر بود و پس از اسلام نیز به عنوان مهم‌ترین گورستان مدینه شناخته شد.
این گورستان با وسعت نسبتا زیاد خود -به مانند نوع قبرستان‌های کهن که در محیطی باز و پراکنده قرار داشتند- در طول قرون مختلف اسلامی، مدفن صحابه، تابعین و مهم‌تر از همه چهار تن از امامان شیعه(ع) بوده و از این رو محل زیارت تمامی زائران مدینه منوره است.
بقیع در ناحیه شرقی مسجد‌النبی و تقریبا در فاصله یکصد متری آن واقع شده و بارها حدود آن تغییر کرده است... . بقیع در آغاز دولت اسلامی مدینه، مانند پیش از اسلام، به عنوان قبرستان مورد استفاده قرار گرفت.
یکی از نخستین مهاجران که در بقیع دفن شد، "عثمان بن مظعون" بود. وی در مکه به پیامبر(ص) گروید؛ سپس به حبشه هجرت کرد و پس از مهاجرت به مدینه در جنگ بدر شرکت کرد و آن گاه درگذشت.
به نقل از ابن حجر وقتی عثمان بن مظعون درگذشت، رسول خدا(ص) در حالی که اشک از چشمانش سرازیر بود او را بوسید. زمانی هم که ابراهیم، فرزند پیامبر(ص) درگذشت، حضرت فرمود او به سلف صالح ما عثمان بن مظعون پیوست».(همان ص 323)
«رسول خدا(ص) به بقیع عنایت ویژه داشت؛ برخی شب‌ها به آنجا می‌رفت و برای اهل بقیع آمرزش می‌طلبید. آن حضرت هر زمان که به زیارت بقیع می‌رفت، خطاب به مدفونین بقیع می‌فرمود: «السلام علیکم دار القوم المومنین و لنا ان شاء الله بکم لاحقون، اللهم اغفر لاهل بقیع الغرقد. اللهم لا تحرمننا اجرهم و لا تفتنا بعدهم. اللهم اغفر لنا و لهم...!» به نقل از "برزنجی" تا قرن سیزدهم هجری، در نزدیکی قبر ائمه بقیع(ع) در بیرون در ورودی آن سنگی نصب بود که گفته می‌شد محل ایستادن حضرت رسول(ص) بوده و مردم آن جا را محل استجابت دعا می‌شناختند».(همان ص 328)
سخن انتهایی
سخن در باب محل‌های مقدس در مدینه منوره پایان ندارد؛ چه انسان‌های کامل بسیاری در این شهر زیسته‌اند و از وجود همین انسان‌های کامل بوده است که مدینه‌الرسول شأنی این چنین یافته است. چنان که هر ساله محل حضور مشتاقان و شیفتگان بسیار است.
منابع:
1.آثار اسلامی در مدینه و مکه، رسول جعفریان
2.سفینة البحار، شیخ عباس قمی
3.صحبای حج، آیة الله جوادی آملی
4.اخبار مدینه، نورالدین سمهودی
5.سیرت رسول الله، ابن اسحاق
هادی شاملو
/979/701/ر
ارسال نظرات