آیت‌الله جوادی آملی در درس اخلاق:
انسان خیال‌زده به مرحله عقل نمی‌رسد/ گناه جنگ با خداست
خبرگزاری رسا ـ حضرت آیت‌الله جوادی آملی گفت: گناه جنگ با خدا خوانده شده است، تنها ربا و اسلحه‌کشیدن جنگ با خداوند نیست، گناهان دیگر نیز همین‌طور است، در عهدنامه مالک اشتر وظیفه همه مخصوصا مسؤولان را مشخص می‌کند که گناه جنگ با خداوند است، مبادا به جنگ با خداوند مبادرت کنید.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در درس اخلاق هفتگی خود که روز پنج شنبه در مؤسسه بین‌المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد، گفت: خداوند فرمود هیچ کس گناه نمی‌کند مگر این‌که با یک شرک مرموز و خفی همراه است، «وَمَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُم بِاللَّـهِ إِلَّا وَهُم مُّشْرِکُونَ» وقتی از امام معصوم(ع) سؤال می‌کنند که چگونه مؤمن مشرک می‌شود، فرمود همین که می‌گوید اگر فلانی نبود، هلاک می‌شدم، این یک نوع شرک ربوبی است، اگر فلان کس نبود این مشکل حل نمی‌شد، این یک شرک مستور است.
وی افزود: باید گفت خدا را شکر که به وسیله فلان شخص مشکل ما را حل کرد، هر چه هست مجاری فیض خداوند هستند و خدای سبحان با این مجاری به انسان احسان می‌کند، بنابراین هیچ موجودی در برابر خداوند نیست که بگوییم اول خدا و دوم فلان شخص، مقصود از شرک در این‌گونه موارد شرک عملی است.
مفسر برجسته قرآن کریم ادامه داد: در عهدنامه مالک اشتر آمده است که مبادا به جنگ خداوند بروی، در پایان سوره بقره از ربا به عنوان جنگ با خدا یاد شد، « فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِّنَ اللَّـهِ وَرَسُولِهِ» یا آن‌که امنیت یک نظام را به هم می‌زند، آسایش مردم را با اسلحه‌کشی از میان می‌برد، او محاربه می‌شود، این محاربه که در جریان به هم زدن امنیت اجتماعی و ربا که امنیت اقتصادی را به هم می‌زند، گناه جنگ با خدا خوانده شده است، تنها ربا و اسلحه‌کشیدن جنگ با خداوند نیست، گناهان دیگر نیز همین‌طور است، در این عهدنامه وظیفه همه مخصوصا مسؤولان را مشخص می‌کند که گناه جنگ با خداوند است، مبادا به جنگ با خداوند مبادرت کنید.
اگر انسان بدنی فکر کند، هیچ دردی بالاتر از مرگ نیست
وی با بیان این‌که معصیت عالما عامدا صورت می‌گیرد، اظهار داشت: یک وقت کسی خلاف دستور شرع انجام می‌دهد، منشأ این مخالفت جهل به موضوع یا جهل به حکم، سهو به موضوع سهو به حکم، غفلت از موضوع یا غفلت از حکم است، اگر کسی غافل یا ساهی باشد بر اساس حدیث رفع معصیت نکرده است، اما وقتی معصیت صورت می‌گیرد که اکراه و اضطراری نباشد و عمد در کار باشد، می‌گوید خدایا من می‌دانم این کار حرام است اما انجام می‌دهم، هیچ گناهی نیست مگر این‌که در درون او شرکی نهفته است.
مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به این‌که جنگ با خدا تنها موضوع امنیت اقتصادی و امنیت اجتماعی را بر هم زدن نیست، ادامه داد: در واقع هر کسی دارد گناه می‌کند به جنگ با خداوند برخاسته است، این خطر خدای ناکرده اگر درمان نشود، بعید است انسان بتواند در خطرات مرگ با ایمان بمیرد، چون مسأله مرگ یک امر عادی نیست، هیچ بیماری دردش به اندازه درد مرگ نیست، معنای مرگ این است که انسان در حالی که زنده است و از تمام بدن او از انگشت تا مغز این روح در حال حیات کنده می‌شود، چه دردی از این بالاتر است.
وی بیان کرد: ما وقتی مقداری گوشت دست را می‌چینیم درد می‌آید، زیرا زنده‌ای را می‌خواهیم بی‌روح کنیم، اگر آمپول تزریق نکردند و دندان را خواستند بکشند، درد می‌آید، زیرا می‌خواهند زنده‌ای را بی‌روح کنند، همین مرگ پردرد برای مؤمن بالاترین لذت است، زیرا انسان با مشاهده اهل‌بیت(ع) از تمام بدن خود غافل است، وقتی توجه انسان از بدن گرفته شود، اگر بدن او پاره پاره شود، نمی‌فهمد، روح توجه ندارد، با مشاهده اهل‌بیت(ع) و روی کردن اولیا انسان از تمام بدن غفلت می‌کند، وقتی انسان از بدن غافل باشد توجهی به بدن ندارد، لذا هیچ لذتی برای مؤمن به اندازه مرگ نیست، اما اگر انسان بدنی فکر کند و بدنی بمیرد هیچ دردی بالاتر از مرگ نیست.
گناه جنگ با خدا است
استاد عالی حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: مگر تامه مرگ چیز آسانی است، انسان یک بیماری می‌گیرد و در اثر سختی‌های بیماری بسیاری از چیزها را فراموش می‌کند، این بدیهیات دین باید برای انسان ملکه شود، برای این است که این ملکه شود و از یادمان نرود سفارش تکرار کردن آن را به ما داده‌اند، در نماز در تشهد یاد اهل‌بیت(ع)، نمازهای پنج‌گانه بدیهیات دین را تکرار می‌کنیم، بدیهی‌ترین بدیهیات اسلام را در قبر از ما سؤال می‌کنند، خیلی‌ها یادشان نیست، برخی‌ها بعد از مدت‌های عذاب می‌گویند، تازه می‌فهمند که پیامبر من کسی است که قرآن بر او نازل شد.
وی گفت: ما همچون نبردی مانند مرگ را در پیش داریم، گناه جنگ با خدا است، مخصوصا ین امر برای مسؤولان قابل توجه است، زیرا آنان کسانی هستند که باید حقوق مردم را استیفا کنند، زیرا وقتی که امام علی(ع) عهدنامه مالک را نوشت، مالک دارای مسؤولیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود، از ما از شکیات نماز و از تعداد رکعت‌های نماز ظهر نمی‌پرسند، نماز صبح چند رکعت است و نماز ظهر چند رکعت است نمی‌پرسند، می‌پرسند دین شما چیست، این بدیهی‌ترین سؤال ها است، این که در تلقین این موارد را تذکر می‌دهند برای این‌که از یادش رفته است، یادش بیاید.
انسان با سوء اختیار خود زمینه دگرگونی نعمت‌ها را فراهم می‌کند
حضرت آیت‌الله جوادی آملی در ادامه به قرائت بخشی از عهدنامه مالک اشتر پرداخت و گفت: اگر به زیردستی عفوی کردی پیشیمان نباش و مبادا اگر کسی را تنبیه کردی خوش‌حال باشی، مبادا بگویی من ازطرف علی‌بن‌ابیطالب مأمور هستم و آمر شما هستم و شما باید مطیع من باشید، با خودت دغل بازی نکن، آن روح طیب و طاهر را که خداوند به تو داد با آن دغل بازی نکن، خداوند فرمود ما نعمتی که دادیم هرگز نمی‌گیریم مگر این‌که خود انسان با سؤ اختیار خود وسیله دگرگونی نعمت را فراهم کند، « بِأَنَّ اللَّـهَ لَمْ یَکُ مُغَیِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَىٰ قَوْمٍ حَتَّىٰ یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ» نعمت‌های خداوند ابتدایی است.
وی خاطرنشان کرد: وجود مبارک حضرت امیر به مالک فرمود: بدرفتاری با مردم زمینه تغییر نعمت را فراهم می‌کند، اگر اقتدار تو را گرفت مبادا خیال بافی کنی، در قرآن عاقلان را ستود و مختال‌ها را مذمت کرد، مختال باب افتعال است، مختال یعنی انسان خیال‌باف و خیال‌زده، من این مقام را دارم و من این سمت را دارم، این مختال است و نه عاقل، اگر یک وقت خیال‌زده شدید، بدان که خداوند فرمود ما انسان مختال را دوست نداریم، انسان خیال زده به مرحله عقل نمی‌رسد، اگر همچو مقامی را احساس کردی، به یاد خداوند باش، خالقت از تو بالاتر است.
استاد عالی حوزه علمیه قم ابراز داشت: امام علی(ع) به مالک فرمود خود را در برابر خداوند قرار نده، کسی که معصیت کند، خود را هم سطح خدا قرار داده است، انسان مختال عزیز بی‌جهت است، وقتی عزیز بی‌جهت شد در قیامت ذلیل باجهت می‌شود، اگر کسی از راه گناه عزیز شد، عزت او بی‌جهت می‌شود و ذلتش باجهت است، قیامت ظرف ظهور حقیقت است و این مطلب در روز قیامت ظهور می‌کند، انصاف را رعایت کن و خود و بستگانت را مقدم ندار، بگذار با دست پاک بمیری، اعضا و جوارح انسان لشکریان خداوند هستند، خداوند اگر بخواهد کسی را بشکند از همین لشکرها استفاده می‌کند، انسان یک حرفی می‌زند، رسوا می‌شود، جایی می‌رود یا نامه‌ای را امضا می‌کند که او را رسوا کند./914/پ201/ج
ارسال نظرات