استقلال فقه سیاسی محصول تلاش عده ای از سیاست پژوهان مذهبی است
خبرگزاری رسا ـ مدیر گروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی گفت: استقلال فقه سیاسی محصول تلاش عده ای از سیاست پژوهان مذهبی است، این تعبیر پس از انقلاب از سوی کسانی که مایل به بروز گرایش تخصصی‌تر به مسائل سیاسی و گشودن گره از کار مؤمنان پیش از ظهور بودند، مطرح شد.
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، عبدالوهاب فراتی، مدیر گروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در تبیین ماهیت فقه سیاسی و مفهوم آن گفت: در تعریف این نوع از فقه به چند رویکرد می‌توان اشاره کرد، نخست رویکرد سنتی است که معمولا در این رویکرد سنتی فقه سیاسی را این‌گونه تعریف می‌کنند، کلیه مباحث و مسائل سیاسی فقه، همان فقه سیاسی است و به عبارت دیگر ما در حوزه های علمیه جهان اسلام دانشی مستقل به نام فقه سیاسی نداریم و آنچه وجود دارد همان فقه عمومی است که معمولا از طهارت شروع شده و تا قصاص و دیات استمرار پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: این فقه به همه مسائل اعم از عبادات، معاملات و سیاست می‌پردازد و بخشی از مسائل فقه عمومی ما مسائل سیاسی است و در فقه سیاسی یعنی بخش سیاسی فقه عمومی، در تعریف سنتی، فقه سیاسی یک دانش مستقل به حساب نمی آید.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: من معتقدم در فقه عمومی مسائلی مانند جهاد و امر به معروف و نهی از منکر و نماز جمعه و امثال این‌ها وجود دارد که مباحث این نوع خاص از فقه را تشکیل می‌دهد.
وی با اشاره به این که رویکرد دوم در تعریف فقه سیاسی رویکرد غیر سنتی است، عنوان کرد: بر اساس این تعریف برخی معتقدند فقه سیاسی عبارت است از تمام پاسخ‌هایی که فقه به سؤالات سیاسی عصر و زمان کنونی ما می‌دهد و نیز پاسخ‌هایی که امروزه فقه به بحث انتقاد، تفکیک قوا، فعالیت احزاب سیاسی و نهادهای مدنی در ذیل حکومت دینی، نهادهایی برای نظارت بر قوا و مسائلی از این دست که فقه به آن‌ها پاسخ می‌دهد.
فراتی افزود: در این تعریف خیلی از مسائلی که فقه سیاسی به آن می‌پردازد در منابع پیشین فقه سیاسی وجود ندارد و خیلی از این مسائل است که فقیه متکفل پاسخ دادن به آن‌ها می‌شود.
وی ابراز داشت: ما در ادبیات گذشته به اصطلاح دینی و اسلامی چیزی به عنوان فقه سیاسی نداریم و بیشتر قبل از انقلاب و دقیق‌تر قبل از انقلاب مشروطه آنچه وجود داشته همان مسائل سیاسی در حاشیه فقه عمومی است.
مدیر گروه علوم سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی تأکید کرد: این تعبیر فقه سیاسی بیشتر در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی رایج شده است که عده‌ای علاقمند بودند یک گرایش تخصصی‌تری ظهور کند و به صورت خاص‌تر به مسائل سیاسی دوره جدید بپردازد و بتواند گره ای از کارهای سیاسی مؤمنان در سال‌های قبل از ظهور باز کند.
وی عنوان کرد: استقلال فقه سیاسی محصول تلاش عده ای از سیاست پژوهان در گروه های مذهبی است که رواج یافته و در واقع باید دانست آن تعریف سنتی از فقه سیاسی نسبتا تعریف درستی است اما با درگیر شدن این فقه با مسائل حکومتی در سال‌های پس پیروزی انقلاب اسلامی تعریف دوم جایگزین تعریف نخست می‌شود.
فراتی خاطرنشان کرد: فقه سیاسی در حال تمایل پیدا کردن به شخصیت مستقل است تا حدودی بتواند خود را از فقه معاملات و فقه عبادات جدا کند و به عنوان یک شاخه مستقل دانش‌های اسلامی خود را معرفی کند./907/د101/ن
ارسال نظرات