عطف پژوهش‌های قرآنی به نیازهای جامعه و بازنگری آن ضروری است
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، حجت‌الاسلام علی خراسانی، مدیر گروه دائرة المعارف‌های مرکز فرهنگ و معارف قرآن، با تأکید بر ضرورت عطف پژوهش‌های قرآنی به نیازهای جامعه و بازنگری در این زمینه، گفت: برای تحول در این زمینه مجموعه نظام و حاکمیت نقش قابل توجهی می‌تواند ایفا کند.
وی افزود: این امر ایجاب می‌کند، مجموعه‌هایی که باید مخاطب این پژوهش‌ها باشند، نیازهای خود را به شکل شفاف و روشن به مؤسسات و پژوهشگران قرآنی عرضه کنند و حتی با برگزاری جلسات هماهنگی و توجیهی این نیازها را تبیین کنند، در این صورت می‌تواند زمینه معطوف شدن پژوهش‌ها به نیازهای عموم افراد فراهم شود.
مدیر گروه دائرة المعارف‌های مرکز فرهنگ و معارف قرآن ادامه داد: برای مثال بخش عمده‌ای از مخاطبان این پژوهش‌های قرآنی، دانش‌آموزان یا دانشجویان و یا حتی نظامیان و سربازان و البته صنف‌های مختلفی هستند که در عرصه اجتماع مشغول به فعالیت هستند که اگر در اصناف و وزارتخانه‌های مختلف این نیازها تبیین شود و از طرف دیگر امکانات لازم وارد عرصه شود و در مجموع تعاملی طرفینی بین مجموعه‌های مذکور و مراکز پژوهشی اتفاق افتد، پژوهش‌ها نیز به نیازهای جامعه معطوف خواهد شد و اساساً چنین تعاملی برای تحول در پژوهش‌ها ضروری است.
وی اظهار کرد: برای مثال اگر آموزش و پرورش نیازهای خود را در مقاطع مختلف، از پیش‌دبستانی تا دبیرستان، ارائه دهد و امکانات خود در عرصه پژوهش و تدوین کتاب را در اختیار مجموعه‌های پژوهشی قرار دهد، همچنین آموزش عالی و دیگر وزارتخانهها و مجموعه‌ها اگر نیازهای خود را در تعاملی سازنده، همراه با امکانات مادی و معنوی به میان آورند، در این عرصه کارهای زیادی می‌توان انجام داد.
حجت‌الاسلام خراسانی به نتیجه رسیدن این امر را در گرو ایفای نقشی هدایتی توسط دولت دانست و تصریح کرد: متأسفانه ساز و کار تعاملی میان مراکز علمی و وزارتخانهها تا حدی ضعیف است و در حالی که برای مثال، در حوزه علمیه ظرفیت عظیم و بزرگی برای این تعامل وجود دارد، معمولاً تلاش‌هایی که در جهت این تعامل اتفاق می‌افتد، نافرجام است؛ یعنی با وجود این‌که گاهی اوقات در برخی جلسات، بحث‌هایی مطرح می‌شود و احیاناً تلاش‌ها و اقداماتی نیز صورت می‌گیرد، اما معمولاً این اقدامات و پیگیری‌ها به نتیجه نمی‌رسد؛ در این شرایط دولت می‌تواند با ارزیابی درست شرایط و هدایت نهادهای ذی‌ربط، به ایجاد یک تعامل سازنده کمک کند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مواجه شدن پژوهشگران با معضلات و مسائل جامعه را نیز در این زمینه مؤثر دانست و اظهار کرد: گاهی وقت‌ها نیز باید پژوهشگران قرآنی را با معضلات اجتماعی و مسائل مبتلا به جامعه مواجه کرد تا خود به سمت این مسائل و ارائه راه‌حل‌های قرآنی حرکت کنند؛ در این راستا انجام سفرهای علمی و پژوهشی و بررسی‌های میدانی که می‌تواند توسط مراکز ذی‌ربط ترتیب داده شود، مؤثر خواهد بود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقدهای وارد بر پژوهش‌های قرآنی و روند این نقدها بیان کرد: طبعاً نقدهایی بر بسیاری از پژوهش‌های کنونی وارد است، اما نقد این آثار باید در فرآیندی سالم و نظام‌مند انجام شود، در حالی که در شرایط فعلی، روند نقد آثار این گونه نیست و نقدها هم به شکل پراکنده صورت می‌گیرند و هم می‌توان گفت اغلب اوقات از افراط و تفریط به دور نیستند و در صورتی که نقدها به صورت منصفانه صورت نگیرد، طبیعی است که بهبود و ارتقای سطح پژوهش‌ها نیز روی نخواهد داد.
مدیر گروه دائرة المعارف‌های مرکز فرهنگ و معارف قرآن خاطرنشان کرد: گاهی نقدها جهات سیاسی و اجتماعی و جهات دیگری پیدا می‌کند که خود آسیب‌های متعددی را موجب می‌شون، همچنین نداشتن معیارها و ملاک‌های مشخص و سنجه مناسب برای نقد، موجب شده که ناقدان ما به چاله افراط یا تفریط بیفتند.
وی اضافه کرد: در این زمینه اگر مجموعه‌هایی وجود داشته باشند که به شکل نظام‌مند نقد و ارزیابی آثار قرآنی را دنبال و بررسی کنند، با مشکلات کمتری در این زمینه مواجه خواهیم بود و معضل ارزیابی این آثار بسیار کمتر خواهد شد؛ در این عرصه نیز همچون پژوهش‌های قرآنی باید اهتمامی ویژه صورت گیرد تا شاهد تحول قابل قبولی باشیم./997/د102/ی