اهمیت فرزندآوری و داشتن نسل فراوان
فرزند در نگاه قرآن و روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام نعمتی الهی و زینتی برای زندگی است که استمرار نسل، عزت امت اسلامی و بقای دین را تضمین می‌کند. آموزه‌های دینی نشان می‌دهد کثرت فرزندان نه تنها بار اقتصادی نیست بلکه برکت‌آفرین بوده و به عنوان صدقه جاریه والدین تا قیامت باقی می‌ماند.
به گزارش خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، خانواده در فرهنگ اسلامی بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی و تربیتی به شمار می‌آید. ازدواج و تداوم نسل نه تنها نیازی طبیعی و غریزی است بلکه وسیله‌ای برای رشد معنوی، اجتماعی و استمرار ارزش‌های الهی در جامعه به شمار می‌آید. قرآن کریم و روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام در کنار بیان برکات ازدواج بر نعمت فرزند و کثرت نسل تأکید فراوان کرده‌اند. در این نوشتار با استناد به آیات و احادیث شیعی اهمیت داشتن فرزندان فراوان را بررسی می‌کنیم.
نگاه قرآن کریم به فرزند و کثرت نسل
قرآن کریم فرزندان را نعمتی بزرگ از سوی خداوند سبحان معرفی می‌کند. در آیه‌ای می‌خوانیم:
«المالُ وَالبَنونَ زینةُ الحَیاةِ الدُّنیا» (کهف: ۴۶)
مال و فرزندان، زیور زندگی دنیا هستند.
این آیه نشان می‌دهد که فرزند داشتن نه تنها یک ضرورت انسانی است بلکه زینت زندگی نیز به شمار می‌آید. انسان با فرزندان خود، نشاط، امید و انگیزه بیشتری برای تلاش در زندگی می‌یابد.
از سوی دیگر قرآن کریم در آیات متعدد فرزند را به عنوان عطیه الهی یاد می‌کند:
«یَهبُ لِمَن یشاءُ إناثًا وَ یَهبُ لِمَن یشاءُ الذُّکور» (شوری: ۴۹)
خداوند به هر که بخواهد دختر عطا می‌کند و به هر که بخواهد پسر می‌بخشد.
پس فرزند هدیه‌ای است که از جانب پروردگار به انسان بخشیده می‌شود و انسان مؤمن باید این عطیه را قدر بداند و از تکثیر نسل استقبال کند.
همچنین خداوند در داستان حضرت زکریا علیه‌السلام دعای او برای داشتن فرزند را نقل می‌کند:
«رَبِّ هَب لی مِن لَدُنكَ ذُرِّیةً طَیِّبةً إنَّكَ سَمیعُ الدُّعاء» (آل‌عمران: ۳۸)
پروردگارا! از نزد خود فرزندانی پاک به من عطا کن، همانا تو شنونده دعا هستی.
این آیه به خوبی نشان می‌دهد که داشتن فرزند نه تنها مطلوب است بلکه پیامبران الهی نیز با دعا و تضرع از خداوند نسل پاک و صالح طلب می‌کردند.
جایگاه فرزند در روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام
در روایات معصومین علیهم‌السلام تأکید فراوانی بر کثرت فرزندان شده است. امامان معصوم فرزند را «ریحانه» و «ثمره قلب» معرفی کرده‌اند و تکثیر نسل را مایه برکت امت دانسته‌اند.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله می فرمایند: « مَن نَكَحَ للّه ِو أنكَحَ للّه ِاستَحَقَّ وَلايَةَ اللّه»
هر كه به خاطر خدا ازدواج كند و براى خدا كسى را همسر دهد ، سزاوار درآمدن در سرپرستى خداست .
در روایت دیگر پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله می‌فرمایند:
« تَناكَحُوا تَكثُرُوا فإنّي اُباهِي بِكُمُ الاُمَمَ يَومَ القِيامَةِ حَتَّى بِالسِّقْطِ »
ازدواج كنيد تا جمعيت شما زياد شود ؛ زيرا من در روز قيامت به وجود شما حتى به فرزندان سقط شده تان بر ساير امّتها مى بالم.
این روایت نشان‌دهنده آن است که کثرت نسل مسلمانان مایه عزت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و سربلندی امت اسلامی خواهد بود.
آثار فردی و اجتماعی فرزندآوری
فرزندآوری از منظر اسلام تنها یک امر طبیعی و زیستی نیست بلکه آثار گسترده فردی، اخلاقی و اجتماعی دارد:
ایجاد انگیزه و نشاط در زندگی: فرزندان مایه شادی والدین و امید آنان به آینده هستند. در روایت آمده است که پیامبر صلی‌الله علیه و آله، بوی فرزند را رحمت الهی می‌دانستند.
تداوم نسل مؤمنان: پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله می‌فرمایند: «ما يَمنَعُ المُؤمِنَ أَن يَتَّخِذَ أهلاً ، لَعَلَّ اللّه َ أن يَرزُقَهُ نَسَمةً تُثقِلُ الأَرضَ بِلا إلهَ إلاَّ اللّه ُ»
شخص باايمان نبايد از تشكيل خانواده امتناع ورزد؛ زيرا با اين اقدام اميد مى رود خداوند فرزندانى روزىِ او گردانَد كه زمين را با «لا اله إلاّ اللّه » گران بها سازند .
قدرت و عزت امت اسلامی: تکثیر نسل،در کنار تربیت صحیح، موجب اقتدار اجتماعی و فرهنگی امت اسلام می‌شود. جامعه‌ای که نسلش رو به کاهش برود در برابر هجوم فرهنگی و اقتصادی دشمنان آسیب‌پذیر خواهد شد.
صدقه جاریه بودن فرزند صالح: در روایات آمده است که پس از مرگ انسان عمل او قطع می‌شود مگر در سه چیز که یکی از آن‌ها «فرزند صالحی است که برای او دعا کند.»
پاسخ به شبهات معاصر
ممکن است در زمانه کنونی برخی افراد با استناد به مشکلات اقتصادی یا دغدغه‌های تربیتی فرزندآوری را محدود کنند. اما آموزه‌های دینی به ما یادآوری می‌کنند که:
رزاق حقیقی خداوند است: قرآن می‌فرماید:
«وَ لا تَقتُلوا أولادَكُم مِن إملاقٍ نَحنُ نَرزُقُكُم و إیّاهُم» (انعام: ۱۵۱)
فرزندان خود را از ترس فقر نکشید ما روزی شما و آنان را می‌دهیم.
تربیت بر کمیت مقدم است ولی کمیت نیز ارزشمند است: اسلام به تربیت فرزند صالح تأکید دارد اما این تربیت با کثرت فرزندان منافات ندارد. بلکه هرچه فرزندان بیشتر باشند، زمینه تربیت نسل مؤمن و صالح افزون‌تر خواهد بود.
نمونه‌هایی از اهل‌بیت علیهم‌السلام
اهل‌بیت علیهم‌السلام خود بهترین الگو در اهمیت دادن به فرزندآوری و تداوم نسل پاک الهی هستند. امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام و بانوی دو عالم حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها در عین زندگی ساده و پرمشقتی که داشتند صاحب فرزندانی شدند که هر یک منشأ خیر، برکت و تحول عظیم در تاریخ اسلام بودند. ثمره این پیوند نورانی شخصیت‌هایی همچون امام حسن و امام حسین علیهماالسلام، حضرت زینب و حضرت ام‌کلثوم سلام‌الله‌علیهما بودند که هر یک رسالتی الهی در مسیر پاسداری از دین جدّشان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله ایفا کردند.
امام حسن مجتبی علیه‌السلام با حلم و صلح حکیمانه خویش چهره‌ای از بردباری و دلسوزی برای امت را نمایان ساخت و امام حسین علیه‌السلام با قیام عاشورایی خویش خون تازه‌ای در رگ‌های اسلام جاری کرد. حضرت زینب سلام‌الله‌علیها نیز با خطبه‌های آتشین در کوفه و شام، پیام عاشورا را به تاریخ سپرد. این فرزندان نه تنها زینت پدر و مادر خویش بودند بلکه مایه عزت و بقای دین شدند.
امام حسین علیه‌السلام حتی در صحنه کربلا با وجود خانواده و فرزندان پیام روشنی به امت اسلام داد: داشتن فرزند و نسل مانع ایثار در راه خدا نمی‌شود بلکه خود بستری برای تحقق ایثار است. ایشان با همراه داشتن حضرت علی‌اکبر و کودک شیرخوارش علی‌اصغر علیهم‌السلام نشان داد که خانواده و نسل در متن جهاد و مقاومت قرار دارند. شهادت این عزیزان و پایداری زنان و کودکان کاروان حسینی، مکتب عاشورا را به مدرسه‌ای جاویدان برای تمام آزادگان جهان تبدیل کرد.
از دل این آموزه تاریخی درمی‌یابیم که اهل‌بیت علیهم‌السلام فرزندآوری را نه تنها به عنوان امری طبیعی و خانوادگی بلکه به عنوان رسالتی دینی، فرهنگی و تمدنی می‌نگریستند. آنان با تکثیر نسل خود نهضتی معنوی را تضمین کردند که تا امروز و فردای تاریخ چراغ هدایت انسان‌ها باقی مانده است. نسل امام حسین علیه‌السلام از طریق امام سجاد علیه‌السلام استمرار یافت؛ نسلی که همواره حافظ و حامل پیام اهل‌بیت بوده است.
بنابراین زندگی اهل‌بیت علیهم‌السلام نشان می‌دهد که فرزندآوری و داشتن نسل فراوان تنها یک انتخاب شخصی یا خانوادگی نیست، بلکه امری الهی است که می‌تواند نقش سرنوشت‌سازی در تداوم دین، انتقال ارزش‌ها و حتی شکل‌گیری نهضت‌های بزرگ الهی داشته باشد.
نتیجه‌گیری
از مجموعه آیات قرآن کریم و روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام به روشنی درمی‌یابیم که فرزند نعمتی الهی، زینت زندگی و وسیله تقرب به خداوند است. کثرت نسل مایه عزت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله، استمرار دین، تقویت جامعه اسلامی و صدقه جاریه برای والدین خواهد بود. بنابراین مسلمانان باید با توکل بر خداوند و با در نظر گرفتن اهمیت تربیت از این نعمت الهی بهره‌مند شوند و در گسترش نسل مؤمنان بکوشند.
ارسال نظرات