دلار خارجی‌ها پای کار فیلم‌های غیرمجاز ایرانی

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در روزهای گذشته، در بخش «افق نو» جشنواره ونیز فیلمی ایرانی به نمایش درآمد که طبق معمول، بدون مجوز وزارت ارشاد ساخته شده بود. این اثر همچون بسیاری از فیلم‌های جشنواره‌ای، با همکاری تهیه‌کنندگانی از چند کشور از جمله ایتالیا، آلمان، ترکیه و ایران تولید شده بود و موضوع اصلی آن نیز سانسور در ایران بود.

در سال‌های اخیر، روند ساخت فیلم‌هایی که با سرمایه کشورهای خارجی در ایران تولید می‌شوند ـ چه با مجوز و چه عمدتاً بدون مجوز ـ شدت گرفته است. نمونه بارز آن، فیلم یک تصادف ساده ساخته جعفر پناهی است که امسال نخل طلا را از آن خود کرد. این مسیر، راهی موفق برای دریافت جوایز بین‌المللی و دیده‌شدن در خارج از کشور، اما در عین حال همراه با سیاه‌نمایی از ایران در مجامع جهانی است.

فیلم‌هایی چون «یک تصادف ساده» با تهیه کنندگی سرمایه گذار آلمانی و فرانسوی( احتمال می‌رود که به عنوان نماینده کشور فرانسه در اسکار معرفی شود)، «کیک محبوب من» با سرمایه‌گذاری ایران، سوئد، آلمان و فرانسه، «کمدی الهی»، « دانه انجیر معابد» و دیگر آثار مشابه، دقیقاً همین مسیر را دنبال کرده‌اند؛ مسیری که هر روز عریض و طویل‌تر می‌شود و همزمان با آن، تولید فیلم‌های غیرمجاز نیز رو به افزایش است.

از این موضوع که بگذریم، باید گفت این فیلم‌های غیرمجاز با سرمایه‌های خارجی به‌خوبی وظیفه اصلی خود، یعنی نمایش تصویری تاریک از ایران، را ایفا می‌کنند. در مقابل، برخی فیلم‌های مجوزدار ایرانی نیز با همان نگاه و رویکرد در محتوا و تولید، آماده می‌شوند تا به شکل رسمی در جشنواره‌های بزرگی چون اسکار حضور یابند.

در عرصه برندسازی فرهنگی، ایران به‌جای آنکه همچون برخی کشورهای همسایه تصویری نو و جذاب از خود ارائه دهد، بیشتر در تلاش است تا تیره‌ترین تصویر را به نمایش بگذارد. 

در حالی‌که ترکیه با تولید سریال‌ها و فیلم‌هایش همزمان هم برندسازی می‌کند و هم درآمدهای میلیون‌دلاری به‌دست می‌آورد، و عربستان ـ که تا چند سال پیش اصلاً سینما نداشت ـ امروز به‌سرعت در تلاش است جایگاهی در این عرصه پیدا کند، سینمای ایران مسیر دیگری را انتخاب کرده است یا می‌خنداند یا کاریکاتوری نشان می‌دهد؛ مسیری که به جای تقویت دیپلماسی فرهنگی، بیشتر به خودتحقیری می‌انجامد، آن هم فقط برای دیده‌شدن در جشنواره‌های خارجی.