حسین تراب‌نژاد:
«عملیات مهندسی» روایتی بی‌پرده از جنایت‌های منافقین است
فیلمنامه‌نویس سریال «عملیات مهندسی» گفت: این اثر با نگاهی شفاف و بی‌تعارف به بررسی جنایت‌های سازمان منافقین پرداخته و با جسارت تمام زوایای پنهان این واقعه تاریخی را مورد کنکاش قرار داده است.
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حسین تراب‌نژاد، فیلمنامه‌نویس سریال «عملیات مهندسی» در گفت‌وگویی بیان کرد: سال ۱۳۹۹ تلویزیون سفارش این کار را به بنده داد و هدف اصلی این بود که در قالب یک اثر نمایشی به صورت مستقیم و بی‌پرده به جنایت‌های سازمان منافقین پرداخته شود. موضوع عملیات مهندسی و شکنجه‌هایی که در این ماجرا اتفاق افتاده بود، به ندرت در آثار دیگر مورد توجه قرار گرفته بود و همین موضوع اهمیت کار را دوچندان می‌کرد.
وی افزود: در آن زمان دو سه طرح نوشتم که یکی از آنها مورد تأیید قرار گرفت و بعد از آن وارد مرحله نگارش شدیم. در همان سال‌ها به دلایلی کار متوقف شد اما اوایل پارسال دوباره تلویزیون تصمیم گرفت این پروژه را راه بیندازد. با توجه به گذشت زمان، خودم نقاط ضعفی در متن دیدم و تأکید شد که ملودرام قصه بیشتر شود. همین باعث شد بازنویسی انجام بدهم و کار وارد مرحله پیش‌تولید شود.
تراب‌نژاد درباره چالش‌های پرداختن به تاریخ معاصر اظهار کرد: کار روی تاریخ معاصر همیشه با چالش‌های خاص خودش همراه است زیرا پای بایدها و نبایدهای زیادی وسط می‌آید. اما در این پروژه خوشبختانه از سوی تلویزیون اعتماد زیادی به تیم تولید و بنده شد. به همین خاطر یکی از معدود کارهایی بود که تمام انرژی ما صرف خود کار شد و حاشیه‌ای دخالت نکرد.
فیلمنامه‌نویس سریال «عملیات مهندسی» درباره تعامل با تلویزیون بیان کرد: در این کار برخلاف تجربه‌های گذشته، مشکلی با تلویزیون نداشتیم و مسیر قصه مشخص بود. آنچه می‌خواستیم روایت کنیم بر مبنای اعتماد جلو رفت و آزادی عمل بیشتری داشتیم. در پروژه‌های مشابه، معمولاً اختلاف‌نظرهای جدی با شوراها و حتی کارگردان به وجود می‌آید که بخشی از انرژی نویسنده را صرف حواشی می‌کند.
وی درباره ترکیب واقعیت و تخیل در فیلمنامه توضیح داد: ماجرای «عملیات مهندسی» در واقعیت بعد از اینکه به پایان می‌رسد، کشف می‌شود؛ بنابراین هسته اصلی قصه در واقعیت شکل گرفته بود. ما باید تمهیدی می‌اندیشیدیم که قصه گسترش پیدا کند. تقریباً می‌شود گفت حدود هشتاد درصد مسیر قصه تخیلی است. در عین حال شکنجه‌هایی که منافقین انجام دادند و هدف آنها کاملاً واقعی بود.
تراب‌نژاد درباره شخصیت‌پردازی در سریال بیان کرد: برای نگارش شخصیت‌های امنیتی و سیاسی این دوره، از کتاب‌ها و مصاحبه‌هایی که طی سال‌ها مطالعه کرده بودم استفاده کردم. علاوه بر آن در جریان تحقیق برای این سریال، با نیروهای امنیتی فعال در آن دوره هم مصاحبه‌هایی داشتم. این اطلاعات خام، در کنار تجربه شخصی بنده از فضاهای مشابه، باعث شد شخصیت‌هایی پخته‌تر و باورپذیرتر خلق کنیم.
وی ادامه داد: یکی از نکات مهم این بود که شخصیت‌ها را صرفاً تیپیکال نسازیم. یعنی قهرمان صرفاً قهرمان و ضدقهرمان صرفاً منفی نباشد. تلاش کردم لایه‌های انسانی و خانوادگی هر شخصیت را هم در نظر بگیرم. همین پرداخت باعث شد مخاطب آنها را واقعی‌تر ببیند و بتواند احساس نزدیکی کند.
فیلمنامه‌نویس سریال درباره تغییرات در مرحله تولید بیان کرد: طبیعتاً در هر پروژه حرفه‌ای، بخشی از تغییرات هنگام تولید رخ می‌دهد. ما در مرحله پیش‌تولید طولانی، مرتب متن را با کارگردان مرور می‌کردیم. این تغییرات بیشتر در سطح دیالوگ یا میزانسن بود. در مجموع شاید بتوان گفت بین ده تا پانزده درصد تغییر در فیلمنامه ایجاد شد اما نه تغییرات ساختاری بلکه تغییرات جزیی و صحنه‌ای.
تراب‌نژاد درباره استفاده از تکنیک‌های روایی توضیح داد: معمولاً سعی می‌کنم در استفاده از تکنیک‌هایی مثل فلش‌بک خیلی محتاط باشم و فقط در مواقع ضروری از آنها بهره بگیرم. در این کار هم همین رویکرد را داشتم. استفاده از این تکنیک کاملاً کاربردی و بر اساس نیاز قصه بود. هیچ‌گاه صرفاً برای پیچیده‌تر شدن متن سراغ این تکنیک‌ها نرفتیم.
وی درباره مدیریت ریتم سریال گفت: این موضوع یکی از دغدغه‌های اصلی ما بود. تلویزیون تأکید داشت که سریال بیشتر از پانزده قسمت نباشد اما با وجود تلاش ما در نهایت متن به بیست قسمت رسید. این فشار برای فشرده‌سازی قصه در واقع به نفع کار تمام شد. چون اجازه نداد ریتم بیفتد یا کش‌دار شود.
تراب‌نژاد درباره پرداخت به خانواده‌ها در سریال بیان کرد: در سال‌های گذشته متأسفانه نوعی نگاه کلیشه‌ای بر ساخت آثار امنیتی حاکم بود. خوشبختانه این نگاه تغییر کرده است. حالا هم نهادها و هم تلویزیون پذیرفته‌اند که نشان دادن زندگی عادی و حتی مشکلات روزمره نیروهای امنیتی نه تنها ضعف نیست بلکه باعث باورپذیری و نزدیکی مردم به شخصیت‌ها می‌شود.
وی در پایان درباره هدف سریال تأکید کرد: یکی از اهداف اصلی این سریال این بود که نشان بدهیم این سازمان چه جنایت‌هایی انجام داده است. ما سعی کردیم بی‌پرده واقعیت‌ها را نمایش دهیم. بازخوردهایی که گرفتم نشان می‌دهد فارغ از کیفیت کار، سریال توانسته در این زمینه موفق باشد. این برای بنده به عنوان نویسنده ارزشمندترین دستاورد است.
ارسال نظرات