حجت‌الاسلام غفاری‌فر تأکید کرد؛
ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت مردمی و رویکرد تخصصی در تبلیغ دین
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) بر ضرورت استفاده گسترده از ظرفیت‌های گسترده مردمی و تدوین برنامه‌هایی با رویکرد تخصصی برای ترویج دین در رسانه ملی تأکید کرد و از این رسانه خواست تا توجه ویژه‌تری به تولید محتوای جذاب و تخصصی داشته باشد.
اشاره: رسانه ملی نقش بی‌بدیلی در ترویج دین و حفظ روح توحیدی جامعه دارد به‌ویژه در مناسبت‌هایی مانند محرم که فرصتی ویژه برای تقویت همبستگی و ارتقاء فرهنگ دینی فراهم می‌شود. بهره‌گیری از حضور واقعی و فعال مردم در برنامه‌ها و مستندهای اجتماعی به جای تمرکز صرف بر سخنرانی‌ها و برنامه‌های رسمی یکی از مهم‌ترین راهکارهاست. مردم با عشق و ارادت خالصانه به اهل بیت علیهم السلام بزرگ‌ترین سرمایه فرهنگی این عرصه‌اند و رسانه باید این سرمایه را به صورت هنرمندانه و تخصصی به تصویر بکشد. توجه به تنوع سلیقه‌ها و شرایط زمانی، تولید محتوا با زبان امروز و استفاده از ظرفیت متخصصان کلید جذب مخاطبان گسترده‌تر به ویژه جوانان است. همچنین رسانه باید بر محور وحدت ملی حرکت کند و نقدهای سازنده را در چارچوب وفاق اجتماعی ارائه دهد. تنها با چنین رویکردی رسانه می‌تواند پاسخگوی نیازهای متنوع جامعه باشد و در برابر هجمه‌های دشمنان نقش مؤثر و زنده خود را حفظ کند. تبلیغ دین در رسانه بیش از هر چیز، هنر به تصویر کشیدن زندگی واقعی مردم خداجو و منتقل کردن پیام توحیدی و اخلاقی اسلام است.
در همین زمینه خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با حجت‌الاسلام حسن غفاری‌فر عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت‌وگویی انجام داده است که مشروح آن در ادامه تقدیم خوانندگان گرامی می شود:
رسا ـ شما به عنوان یک عالم حوزه چه انتظاراتی از صدا و سیما برای تبلیغ دین در جامعه با تأکید بر مناسبت های محرم دارید؟
گاهی اوقات مستندهایی که ساخته می‌شوند تاثیر بسیار بزرگی دارند. مثلاً در موضوع اربعین وقتی بچه‌های اربعینی به دل مردم می‌روند و واقعاً با زندگی و رفتار مردم آشنا می‌شوند اتفاقات خاصی رخ می‌دهد. در این میان من بیشتر به حضور مردم و نقش آنها علاقه‌مندم. مردم یک جامعه‌اند و رسانه ملی باید بیشتر با مردم درگیر شود؛ مخصوصاً در مناسبت‌ها و مراسم عزاداری که فرصتی برای تکریم و احترام به فرهنگ دینی است. این کار باید هنرمندانه و به صورت مستندسازی گزارش شود؛ از نگاه جامعه‌شناسانه و واقعی نه صرفاً از زاویه رسمی و تشریفاتی.
دو پیام مهم وجود دارد: اول کسانی که با نگاه منفی و یا دشمنانه به این مراسم نگاه می‌کنند و ادعا دارند که پشت این عزاداری‌ها دولت و نظام است باید ببینند که حقیقت چیست؛ مردم خودشان در تکریم اهل بیت هستند حتی در مناطق سنی‌نشین هم این محبت و احترام وجود دارد.
برای مثال خاطره‌ای دارم از سال ۱۳۷۰ یا ۷۱ که در غرب کشور که آن زمان درگیر درگیری‌های منافقین بود، شاهد بودم که برادران و خواهران اهل سنت به عزاداران اهل بیت علیهم السلام احترام می‌گذاشتند و برایشان شربت و پذیرایی می‌آوردند. این بهترین نوع تبلیغ برای اهل بیت علیهم السلام است چون نشان می‌دهد محبت اهل بیت علیهم السلام در قلب همه مردم نشسته است. رسانه ملی باید از این ظرفیت عظیم مردمی استفاده کند و فیلم‌هایی اجتماعی و مردمی تهیه کند که به دور از کلیشه و با دقت هنری ساخته شود. این کار به تخصص‌های مختلفی نیاز دارد و همزمان می‌تواند جذابیت زیادی داشته باشد.
من قبول دارم که صدا و سیما برنامه‌های مذهبی و عزاداری‌های سنتی را به خوبی پوشش می‌دهد و بچه‌های مومن و ولایی با جان و دل پای کار هستند. در چند سال اخیر شاهد پیشرفت‌هایی بوده‌ایم که قابل تقدیر است. به عنوان مثال در ایام دهه فجر، ۲۲ بهمن و روز قدس، رسانه ملی توانسته اخبار مردمی از دورترین نقاط کشور را با کمک مردم پخش کند.
رسا ـ به نظر شما، عملکرد رسانه ملی پس از ماه محروم را باید با چه شاخص هایی ارزیابی کرد؟
من قصد ندارم درباره عملکرد رسانه ملی داوری مثبت یا منفی کنم، اما درباره اینکه رسانه چه باید باشد، چند نکته دارم که می‌خواهم بیان کنم. رهبر معظم انقلاب و امام بزرگوار همواره تلاش کرده‌اند که رسانه به ویژه صدا و سیما بتواند توانمندی‌های جامعه را به خوبی منتقل کند. اگر صبح‌ها اخبار را دنبال کنیم در کنار اخبار تلخ فلسطین شاهد تولیدات نوآورانه و جالبی هستیم که به جامعه روح و امید می‌بخشند.
مثلاً در رادیو معارف اخیراً تغییراتی رخ داده که به نظرم خیلی خوب است؛ برنامه‌هایی که قبلاً در قالب یک برنامه چند ساعته اجرا می‌شد، حالا به چندین برنامه کوتاه‌تر تبدیل شده‌اند؛ هر کدام با هدف و محور متفاوت با مجری‌های متنوع اما همه با هدف انگیزه‌بخشی. صدا و سیما در این زمینه تلاش می‌کند تا از همه مردم از دهقان و مسگر و رفتگر گرفته تا ورزشکار، هنرمند، استاد دانشگاه، قاضی و طلبه صدای آنان را به گوش مخاطب برساند.
در واقع باید برنامه‌های جذاب‌تر و متنوع‌تری تولید شود تا مخاطب جذب شود به ویژه در مناسبت‌هایی مثل ایام محرم و دیگر ایام سال. یکی از بهترین روش‌ها برای جذب مخاطب رساندن پیام به شکل ساده و ملموس است. صدا و سیما باید به گونه‌ای عمل کند که همه اقشار مردم، صدایشان شنیده شود، دیده شوند و حرف‌شان منعکس گردد.
این مهم‌ترین راه مقابله با شیطنت دشمنان و کسانی است که می‌خواهند بین مردم و رسانه ملی فاصله بیندازند. رسانه ملی تنها نهادی است که می‌تواند با انتشار اخبار درست و به موقع مثل نمایش خبر تلخ آتش زدن خیمه سیدالشهدا در فتنه ۸۸ آگاهی و هوشیاری مردم را بالا ببرد. در آن مقطع باوجود تلاش‌های فراوان رهبر معظم انقلاب و مبلغان برخی جریان‌ها با شدت بیشتری پیش می‌رفتند اما انتشار به موقع این خبر نقش مهمی در آگاهی‌بخشی داشت.
اگر مشارکت مردم در خبررسانی به درستی و به جا اتفاق بیفتد اثرگذاری رسانه ملی بسیار بیشتر خواهد شد. البته باید مراقب بود که رسانه در یک سوی جریان قرار نگیرد و محور خبر بر اساس درستی و نادرستی باشد، نه تعصب و جانب‌داری. باید دید رهبر معظم انقلاب کدام خط را تأکید می‌کند و بر اساس آن عمل کرد.
رسانه ملی باید بر محور وحدت و انسجام حرکت کند و اگر رهبر معظم انقلاب انتقادی را به صراحت بیان کرد رسانه باید در همان فضا به نقد سازنده و مصاحبه‌های مرتبط بپردازد به گونه‌ای که محور همه اقدامات وفاق ملی باشد.
رسا ـ میزان رضایت شما از برنامه های صدا و سیما برای تبلیغ نهاد دین چقدر است؟
مستقیم پخش کردن سخنرانی‌ها و مراسم‌ها در بعضی شبکه‌ها وجود دارد، مثلاً خطبه‌های نماز جمعه به طور مستقیم پخش می‌شود، اما پیام مهم‌تر همان نکته‌ای است که رهبر معظم انقلاب هم به آن اشاره کردند: اسلام علاوه بر انتقال سبک زندگی دینی، باید اخلاق و روح توحیدی را در جامعه نهادینه کند.
اهل بیت علیهم‌السلام دو چیز اصلی به ما آموخته‌اند؛ اول سبک زندگی بر اساس تعالیم دینی که این اساس دین است و دوم مراقبت از این موضوع که مردم به جای خداپرستی به چیزهای دیگر مثل پول، قدرت، افراد، یا حزب‌ها وابسته نشوند. یعنی باید جامعه خداپرست، دیندار و آزاد تربیت شود.
هر فیلم و برنامه باید شاخصه‌های خاص خودش را داشته باشد که این شاخصه‌ها بسته به زمان و شرایط متغیرند. مثلاً الان شرایط کشور نسبت به چند ماه قبل تغییر کرده و فضای مقاومت شکل متفاوتی به خود گرفته است. در این شرایط مهم این است که حکومت پابرجا بماند و مردم در صحنه باقی بمانند.
من با رسانه‌های ملی برخی استان‌ها ارتباط دارم و شاهد کارهای خوب آنها هستم. آنها از هیئت‌های برجسته شهرهای مختلف فیلمبرداری و پخش می‌کنند که این کار باعث تشویق جوانان محلی با سلیقه‌های متفاوت می‌شود و به صورت طبیعی جوانان جذب این فضا می‌شوند.
این نکته خیلی مهم است که ما نباید مردم را به هر قیمتی جمع کنیم. شرایط فعلی با شش ماه پیش تفاوت زیادی دارد و نمی‌توان مثل گذشته عمل کرد. آموزش دینی باید به دست متخصصان و با زبان روز و امکانات امروز ارائه شود.
بنابراین برای تبلیغ دین باید به صورت کاملاً اختصاصی و حرفه‌ای عمل کرد و مسئولین خبری و تولید محتوا باید این نکات را مدنظر داشته باشند تا برنامه‌ها اثرگذار باشند.
ارسال نظرات