نقش دلالان در بی‌اعتمادی گردشگران سلامت به ایران

گردشگری پزشکی یا سلامت، یکی از صنایع نوظهور و پررونق در جهان است که از دهه 1990 میلادی تاکنون به یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی برای کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است.

در این صنعت، کشورهایی نظیر هند، مالزی، سنگاپور، تایلند و امارات متحده عربی با سرمایه‌گذاری هدفمند، توسعه زیرساخت‌های درمانی، و بازاریابی هوشمند توانسته‌اند سالانه میلیون‌ها گردشگر سلامت را جذب و میلیاردها دلار درآمد ارزی کسب کنند. این کشورها با ترکیب خدمات درمانی با استانداردهای بین‌المللی و هزینه‌های رقابتی، اعتماد بیماران خارجی را جلب کرده‌اند.

در مقابل، ایران با وجود برخورداری از ظرفیت‌های بالقوه فراوان همچون پزشکان متخصص، زیرساخت‌های پزشکی پیشرفته، قیمت مناسب خدمات درمانی و نزدیکی جغرافیایی به بازارهای هدف منطقه، تاکنون نتوانسته جایگاه شایسته‌ای در این بازار جهانی پیدا کند. عدم وجود ساختار منسجم، موازی‌کاری نهادهای متولی، فقدان اطلاع‌رسانی مناسب و گسترش فعالیت دلالان از جمله موانعی بوده‌اند که مسیر توسعه این صنعت در کشور را با چالش‌های جدی مواجه کرده‌اند.

در رابطه با این موضوع، دکتر حسن راشکی، فعال حوزه گردشگری سلامت به تسنیم گفت: از نظر من یکی از مهم‌ترین موانع توسعه گردشگری پزشکی در ایران این است که بازارهای هدف ما توانمندی‌ها و پتانسیل‌های ما را نمی‌شناسند و در واقع جریانی که بتوانند به آن اطمینان کنند و سیستمی که بتوانند از طریق آن به کشور ما بیایند و خدمات درمانی خود را دریافت کنند برای آن‌ها شناخته نشده است.

وی ادامه داد: به همین دلیل که در این زمینه شفافیتی وجود ندارد، سیستم دلالی در کشور ما رشد کرده و این سیستم دلالی باعث شده که بیمار خارجی زمانی که وارد کشور ما می‌شود علیرغم اینکه با قیمت خوب، امکانات خدماتی خوبی را هم دریافت کرده اما احساس کند که در حقش اجحاف شده است. متأسفانه اطلاعات درستی به گردشگران سلامت منتقل نمی‌شود و علیرغم اینکه یک درمان کم‌هزینه در مقایسه با کشورهای رقیب‌مان به او ارائه شده، این تصور برایش ایجاد می‌شود که در حقش اجحاف شده و این عدم رضایت باعث می‌شود زمانی که به کشور خودش بازمی‌گردد، تبلیغ خوبی را برای گردشگری سلامت ایران در کشور خود نکند.

این فعال گردشگری سلامت بیان کرد: متأسفانه ارگان‌های دولتی در این بیش از یک دهه‌ای که من در این زمینه کار می‌کنم، سیستمی که اطلاع‌رسانی دقیق و مناسبی را ارائه کند، راه‌اندازی نکرده و از بخش خصوصی هم که در این زمینه می‌تواند کمک کند استفاده نکرده‌اند.

راشکی در رابطه با راهکارهای عبور از این موانع توضیح داد: ما باید زنجیره تأمین و ارائه خدمات گردشگری سلامت را شفاف‌سازی کنیم و به هر کدام از زنجیره‌ها هویت بدهیم و هر یک از نهادهای حاکمیتی باید مسئولیت نظارت بر عملکرد هر یک از این زنجیره‌ها را بر عهده بگیرند، مشکلی که ما الان در کشور داریم این است که نهادهای حاکمیتی ما مانند وزارت بهداشت، وزارت گردشگری، نظام پزشکی، اتاق بازرگانی و... همگی می‌خواهند در کار هم دخالت کنند که این اشتباه بزرگی در کشور است که در حال اتفاق افتادن است.

وی افزود: هر نهاد باید در حیطه وظایف خود کار کند و باید به حق و حوزه یکدیگر احترام بگذارند. به عنوان مثال وزارت بهداشت متولی حوزه سلامت است و باید بخش پذیرش بیمار بین‌المللی در مراکز درمانی خود را تقویت کند و به آن‌ها هویت بدهد. در کنار آن باید شرکت‌های تسهیل‌گر در این حوزه را حمایت کند. کار شرکت‌هایی مثل ما این است که ادبیات پزشکی، ارتباط با پزشکان و ارائه خدمات پزشکی را به ادبیات مناسب گردشگری ترجمه کند و به بیمار و بازاریاب‌های آژانس‌های گردشگری ارائه دهد.

فعال حوزه گردشگری اضافه کرد: این کار موجب رضایت می‌شود و در واقع این شرکت‌های تسهیل‌گر حلقه مفقوده هویت‌بخشی به گردشگری سلامت هستند.

راشکی تصریح کرد: در حوزه اختیارات وزارت گردشگری نیز، وزارتخانه باید آژانس‌های گردشگری که علاقمند هستند در این حوزه بازاریابی کنند را احصا کرده و به آن‌ها مجوز داده شود، از آن‌ها حمایت شده و به آن‌ها اعتبار داده شود.

این پزشک فعال در حوزه گردشگری سلامت ضمن اشاره به اهمیت نمایشگاه‌های بین‌المللی برای ارائه خدمات خاطرنشان کرد: وزارت گردشگری باید حضور شرکت‌ها در نمایشگاه‌های بین‌المللی را تسهیل کند تا حضور آن‌ها در این نمایشگاه‌ها بتواند این زنجیره تأمین را به بازاریاب‌ها، بیمارستان‌ها و شرکت‌های بین‌المللی که در این حوزه کار می‌کنند، معرفی کند.