«عقلانیت انقلابی» در بیانات و مکتوبات رهبر معظّم انقلاب

در شرایط پیچیده کنونی که دو طیف رادیکال چپ و راست سیاسی به دنبال دو قطبی سازی جامعه و تندروی های جناحی هستند بیش از پیش نیازمند اتصال امام و امت با شعار عقلانیت انقلابی هستیم؛ با نگاهی به بیانات رهبر معظم انقلاب عباراتی وجود دارد که می‌توان چارچوب عقلانیت انقلابی را از آن پیدا کرد. در خصوصی مبانی فکری عقلانیت انقلابی باید گفت که اسلام با سه‌گانه‌ی عدالت، عقلانیت و معنویت معنا شده و محقّق می شود. این سه با هم محقق می‌شوند و از یکدیگر قابل انفکاک نیستند. عقلانیت، از پایه‌های اصلی جامعه‌ی اسلامی و در عرض ایمان، مجاهدت و عزّت است و معنویت روحِ کار، عقلانیت مهم‌ترین ابزار کار و عدالت جهت‌دهنده و ارزشگذار کارها در نظام اسلامی است. نظام سیاسی اسلام علاوه بر اینکه از این سه برآمده است، برآمده از مردم‌سالاری اسلامی است.

در خصوص نتایج عقلانیت انقلابی لازم است در ابتدا گفته شود که غفلت محاسباتی به علّت نبود عقلانیت بوده و پیشرفت علمی، نتیجه‌ی آن است. در پی تعقل قدرت تحلیل بالا رفته و در نگاه رهبر معظم انقلاب استکبارستیزی مبتنی بر عقلانیت است و این امر به علت این است که ارتباطِ میانِ واقع‌بینی با آرمانگرایی با عقلانیت محقّق می‌شود. اصول حکمت و مصلحت در سیاست خارجی ما برآمده از عقلانیت اسلامی بود و با وجود اینکه تقوا مقدمه بصیرت افزایی اما بصیرت برآمده از عقلانیت است.

برای بیان بیشتر نتایج عقلانیت در کلام رهبر انقلاب، می توان اتقان، انتخاب صحیح، موقع‌شناسی و عبرت‌آموزی را شمارش کرد و اختلال در دستگاه محاسباتی را ناشی از اختلال در فرآیند عقلانیت دانست. باهم‌نگری و جامع‌نگری ارزشها برآمده از عقلانیت و علاوه‌برآن اولویت بندی کردن امور اصلی و فرعی را می توان از آن دانست.

تکریم جایگاه دانشمندان، علما، نخبگان، معلمان و ارتقاء جایگاه پژوهش و تتبّع برآمده از رشد عقلانیت و از دیگر نتایج آن نیز  نوآوری، تجربه‌اندوزی آینده‌نگری، میانه‌روی پرهیز از افراط و تفریط و بهره‌وری است.

نشانه های تقابل با عقلانیت انقلابی را نیز می توان محاسبه‌ی محافظه‌کارانه، قشرى‌گرى، تحجّر، اسیر اوهام و تخیلات خود شدن، سازشکاری با دشمن دانست.

ویژگی مخالفان عقلانیت انقلابی را نیز می توان شمارش کرد:
۱. خودشان را انقلابی و سینه‌سپر ولایت معرفی می‌کنند.
۲.خودشان را عقل کل و انقلابی و دیگران را بی عقل و انقلابی نما
۳.ایجاد بی اعتمادی در بدنه انقلابیون
۴.ایجاد تنش و هیاهوی سیاسی و به دنبال لشکرکشی خیابانی
۵.در میان حرف‌های امام امت دنبال مؤید برای حرف‌های خودشان می‌گردند.
۶.سخنان رهبری که برخلاف نظرشان هست را یا پنهان می‌کنند یا توجیه. 
۷.تخریب نهادهای انقلابی و شخصیت های نزدیک به رهبری

لازم است بدون هیچ توجیه و دلیلی فقط گوشمان به ارشادات آقا و چشممان به انگشت اشاره ایشان باشد.

برگرفته از مطلب استاد علی نهاوندی