دلایل افزایش سقط جنین غیرقانونی

به گزارش خبرنگار گروه جمعیت و تعالی خانواده خبرگزاری رسا، آمار سقط جنین‌های غیرقانونی در ایران در سال‌های اخیر روندی صعودی داشته است و بر اساس گزارش‌های رسمی، حدود ۹۵ درصد از سقط‌های جنین در ایران به صورت غیرقانونی و خارج از مراکز بهداشتی انجام می‌شود، این در حالی است که سالانه بین ۳۵۰ تا ۵۳۰ هزار مورد سقط جنین در کشور ثبت می‌شود که تنها ۱۰ تا ۱۲ هزار مورد آن قانونی است و این آمار نگران‌کننده نشان‌دهنده‌ی چالش‌های عمیق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که زنان و خانواده‌های ایرانی با آن مواجه هستند.

در این یادداشت قصد داریم به بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سقط جنین‌های غیرقانونی بپردازیم.

فقر و مشکلات اقتصادی

فقر به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل سقط جنین‌های غیرقانونی، نقش تعیین‌کننده‌ای در تصمیم‌گیری خانواده‌ها برای پایان دادن به بارداری‌های ناخواسته دارد؛ در شرایطی که بسیاری از خانوارها با مشکلات اقتصادی شدید دست و پنجه نرم می‌کنند، تأمین هزینه‌های اولیه زندگی مانند خوراک، پوشاک و مسکن به چالشی بزرگ تبدیل شده است و در چنین شرایطی، هزینه‌های اضافی مرتبط با تولد و تربیت فرزند، فشار مالی غیرقابل تحملی بر خانواده‌ها وارد می‌کند.

بر اساس نظرسنجی‌ها و مطالعات انجام‌شده حدود ۲۱ درصد از سقط‌های جنین در ایران به دلیل مشکلات اقتصادی صورت می‌گیرد و این آمار نشان‌دهنده‌ی آن است که بسیاری از خانواده‌ها، به ویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار، به دلیل ناتوانی در تأمین نیازهای اولیه فرزند، مجبور به سقط جنین می‌شوند و این تصمیم اغلب به عنوان آخرین راه‌حل برای جلوگیری از تشدید فقر و بحران‌های مالی خانواده اتخاذ می‌شود.

علاوه بر این، نرخ تورم بالا و کاهش قدرت خرید خانوارها در سال‌های اخیر، فشار مضاعفی بر خانواده‌ها وارد کرده است و افزایش قیمت کالاهای اساسی، مسکن و خدمات درمانی، باعث شده است که بسیاری از خانواده‌ها حتی توانایی تأمین نیازهای اولیه خود را نیز از دست بدهند و در چنین شرایطی، تولد فرزند جدید نه تنها به عنوان یک فرصت، بلکه به عنوان یک تهدید برای ثبات مالی خانواده تلقی می‌شود.

بیکاری و ناامنی شغلی

بیکاری و عدم امنیت شغلی، به ویژه برای زنان، از جمله عوامل مهمی هستند که می‌توانند منجر به افزایش سقط جنین شوند، در جامعه‌ای که زنان برای دستیابی به فرصت‌های شغلی با موانع متعددی روبرو هستند، بارداری و فرزندآوری می‌تواند به عنوان یک تهدید برای موقعیت شغلی و پیشرفت حرفه‌ای آن‌ها تلقی شود، بسیاری از زنان شاغل به دلیل نگرانی از دست دادن شغل یا آسیب به روند پیشرفت حرفه‌ای خود، تمایلی به بارداری ندارند و این نگرانی‌ها، به ویژه در محیط‌های کاری که فاقد سیاست‌های حمایتی از زنان باردار هستند، تشدید می‌شود و موجب می‌گردد که زنان به گزینه سقط جنین روی آورند.

در بسیاری از موارد، زنان شاغل با ترس از دست دادن شغل خود به دلیل بارداری مواجه هستند؛ در محیط‌های کاری که قوانین حمایتی از زنان باردار ضعیف یا ناکارآمد است، کارفرمایان ممکن است به دلایل مختلفی مانند افزایش هزینه‌های مرخصی زایمان یا کاهش بهره‌وری موقت، تمایلی به حفظ زنان باردار در موقعیت شغلی خود نداشته باشند و این ناامنی شغلی باعث می‌شود که زنان برای حفظ شغل خود، مجبور به سقط جنین شوند.

برای بسیاری از زنان، بارداری می‌تواند به معنای توقف یا کند شدن روند پیشرفت کاری آن‌ها باشد و در محیط‌های کاری رقابتی، مرخصی زایمان و مراقبت از فرزند ممکن است به عنوان عاملی برای کاهش فرصت‌های ارتقاء یا حتی حذف از پروژه‌های مهم تلقی شود؛ این فشارها باعث می‌شود که زنان، به ویژه آن‌هایی که در مراحل حساسی از پیشرفت شغلی خود قرار دارند، تمایلی به بارداری نداشته باشند و در صورت بارداری ناخواسته، به سقط جنین روی آورند.

فقدان امنیت و حمایت اجتماعی

فقدان امنیت اجتماعی و حمایت‌های لازم از زنان باردار، به ویژه در موارد بارداری‌های ناخواسته، نقش مهمی در افزایش سقط‌های غیرقانونی دارد، بسیاری از زنان به دلیل عدم دسترسی به خدمات بهداشتی ایمن یا ترس از عواقب قانونی، مجبور به انجام سقط در شرایط خطرناک و غیربهداشتی می‌شوند و این موضوع نه تنها سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد، بلکه عوارض جبران‌ناپذیری مانند عفونت، ناباروری و حتی مرگ را به همراه دارد.

بارداری‌های ناخواسته

بیش از ۴۵ درصد از بارداری‌ها در ایران ناخواسته است، آماری که نشان‌دهنده‌ی یک چالش عمیق در حوزه سلامت جنسی و باروری است و این موضوع عمدتاً به دلیل فقدان آموزش‌های جنسی مناسب رخ می‌دهد، بسیاری از زنان، به ویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار، به دلیل عدم آگاهی کافی یا دسترسی به خدمات بهداشتی، در معرض بارداری‌های ناخواسته قرار می‌گیرند و این بارداری‌ها در برخی مواقع به سقط جنین ختم می‌شود، تصمیمی که می‌تواند عوارض جسمی، روانی و اجتماعی قابل توجهی برای زنان به همراه داشته باشد.

نتیجه‌گیری

افزایش آمار سقط جنین‌های غیرقانونی در ایران نشان‌دهنده‌ی بحرانی چندوجهی است که ریشه در مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد و برای مقابله با این بحران، نیاز به سیاست‌های جامع و حمایت‌های همه‌جانبه از زنان و خانواده‌ها است، بهبود شرایط اقتصادی، افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی ایمن و آموزش‌های جنسی مناسب می‌تواند به کاهش این آمار کمک کندف در غیر این صورت، ادامه‌ی این روند نه تنها سلامت زنان را به خطر می‌اندازد، بلکه پیامدهای اجتماعی و جمعیتی جبران‌ناپذیری برای کشور به همراه خواهد داشت