نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: این میدان یک عرصهی واقعی است و باید میدان را شناخت. باید دید با 200 کشور دنیا چه نقاط اشتراکی وجود دارد و این میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. اگر از فرصتها خوب استفاده شود، منجر میشود که تهدیدها کاهش یابد. صحنهی سیاست خارجه کاملا هوشمندانه و واقعی است و باید مناسبات قدرت شناخته شود.
جلیلی اظهار داشت: در چهار سال آینده باید تحلیل دقیق داشته باشیم که امروز در چه نقطهای هستیم و مختصات را بدانیم و آنچه در این مدت در آینده میتواند رقم بخورد، ما چه نقشی میتوانیم داشته باشیم.
وی با ذکر سوابق خود در زمینهی سیاست خارجی و همچنین دقت در روندهای داخلی و خارجی گفت: اولاً باید بدانیم در چه بزنگاهی هستیم؛ یکی از این بحثها این است که در مقطعی هستیم که تحولات جهانی در گذاری است که به نفع ماست و برای ما تولید فرصت کرده است. غربیها درباره منطقه میگویند که دیگر شرایط قبل را نداریم، خصوصا بعد از طوفانالاقصی. این برای ما تولید اقتدار کرده و اگر بخواهند به ما تعرضی کنند، در وعده صادق دیدیم ایران در دفاع از حق خود چه عملیاتی کرد و موفق شد و همه ما را تحسین کردند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: اخیرا یکی از روسای جمهور اروپایی گفته بود که برای ما نفوذ مهم است و بیان کرده بود که آن نفوذ سابق را نداریم و ایران میتواند نقشآفرین باشد.
جلیلی در ادامهی سخنان خود بیان کرد: در کنار فرصت علمی، تمدنی و فناوری که امروز داریم، فرصتهای مهم اقتصادی داریم که میتواند به معیشت مردم و زندگی ملت ما امتداد کند. بهیاد دارم ابتدای دولت سیزدهم برای شهید رئیسی گفتم که اشتغال و ارزآوری را در دولت محور قرار دهید. سیاست خارجی در این زمینه اهمیت بسیاری دارد.
وی ادامه داد: یکی از فرصتهای مناسب این است که آغاز دولت چهاردهم، همزمان با برنامهی هفتم توسعه است. دولت باید برنامهی عملیاتی خود برای اجرای برنامه هفتم را فراهم کند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: نباید دنیا را در 3-4 کشوری که بیشترین اختلاف را با ما دارد، خلاصه کنیم. کشورهای زیادی هستند و هرجا فرصتی فراهم میشود باید این هنر را داشت که آن را به بهترین شکل مورد استفاده قرار داد.
جلیلی با یادآوری صادرات برخی کالاها و خدمات به کشورهای آمریکای لاتین در دورانی که در وزارت خارجه مسئولیت داشت، گفت: در سه سال گذشته فرصتهای خوبی در صحنه جهانی، خصوصاً در صادرات خدمات فنی و مهندسی شکل گرفته و میتواند جهش داشته باشد.
وی اظهار داشت: در این زمینه هر ایرانی یک نقش دارد؛ دولت باید برای این برنامه داشته باشد تا هر ایرانی در استفاده از فرصتها نقشآفرینی جدی داشته باشد. معتقدیم دولت باید در عرصههای خارجی و داخلی نقشآفرین باشد و فرصت نقشآفرینی در اقتصاد را برای مردم فراهم کند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پایانِ این بخش از سخنانش خاطرنشان کرد: شاید گفته شود که برای این شعارها، شواهدی دارید؟ بله، ما در این زمینه شواهد متعدد داریم.
سیاست خارجی دولت آقای جلیلی، ادامه راه شهید رئیسی خواهد بود
مهدی صفری مشاور جلیلی نیز در این نشست گفت: سیاستهای خارجی ایشان ادامهی شهید رئیسی است. آقای رئیسی کشورهای همسایه را در اولویت داشت. ما باید برای خلق ارز، صادرات مناسب داشته باشیم؛ موانعی برای صادرات به کشورهای همسایه داشتیم. ما امروزه غلات، گوشت و از این قبیل موارد را از همسایگان تامین داریم و این درحالیست که از کشورهای دیگر این تامین صورت میگرفت.
وی گفت: موانع صادرات و واردات و تجارت خارجی رفع شده است. شهید امیرعبداللهیان بارها به من میگفت سخت است که بتوانیم کالاهای اساسی را از منطقه تامین کنیم و این مهم در حال انجام است. این کارها در دولت شهید رئیسی انجام گرفته و جواب خود را داده است.
مشاور سعید جلیلی گفت: اقداماتی که درباره شرکتهای دانشبنیان داشتیم در دولت آقای جلیلی ادامه خواهد یافت و صادرات دانش بنیان ما به 5 میلیارد دلار رسیده و نسبت به سه سال گذشته، حدود 10 برابر شده است.
در روابط بینالملل و مناسبات بین کشورها، نباید معادله قدرت تضعیف شود
سعید جلیلی در ادامهی این برنامه در پاسخ به سوالی درخصوص سیاستهای اعلامیاش در زمینه روابط خارجی و همچنین سیاستهای اعمالی وی و درباره تبدیل تهدیدها به فرصت بیان کرد: در روابط بینالملل و مناسبات بین کشورها، نباید معادله قدرت تضعیف شود. زیرساخت قدرت برای استفاده حداکثری ضرورت دارد؛ در اینصورت میتوان در معادله قدرت حضوری قویتری داشت.
وی گفت: وقتی میگوییم قدرت، هم باید تهدید را کاهش داده و فرصتها را استفاده حداکثری کرد. در دورانی که دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم، آمریکا، افغانستان و عراق را اشغال کرده بود و در سوریه نیز حرکتهایی شروع شده بود و چرا در همان سالها آمریکا مجبور به اخراج از عراق شد و در افغانستان هم نتوانست تهدیدی علیه ما ایجاد کند؟ این اجرای قوی برنامهها بود که آنان را ناکام گذاشت.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: یکی از مهمترین کارهای رئیسجمهور این است که جهت را بداند و بهموقع تصمیم بگیرد و زمان را از دست ندهد.
جلیلی اظهار داشت: بنده در سیاست خارجی تعداد سفر و ملاقات را دنبال نمیکنم بلکه نتیجهی کار را دنبال میکنم؛ دستگاه سیاست خارجی باید نتایج را بررسی کند. یک زمانی بود که در دوران هستهای ما حدود یک میلیون بیمار داشتیم که برای داروی آن باید سوخت 20 درصد میداشتیم و نه سوخت و نه دارو را میدادند، اگر توانستیم از علم و حق مردم کشور دفاع کنیم تا مشکل حل شود، کار درستی انجام شده است.
وی بیان کرد: کسانی که میگفتند کاری میکنیم که هم چرخ سانترفیوژ بچرخد و هم چرخ اقتصاد بچرخد، دلار 2.500 تومانی را به 30 هزار تومان رساندند. آیا وقتی اینکار را کردند، تحریمها برداشته شد؟ آنها که میگفتند باید در سیاست خارجی واقعی بود و بدون برخی کارها، کار کشور پیش نمیرود، چرا در این سه سال صادرات ما افزایشی شد؟
نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: بله، باید برای تعامل با کشورها برنامه داشت؛ شهید رئیسی در این سه سال این کار را انجام داد. یک زمان میگفتند ما 200 هزار بشکه نفت میفروشیم اما امروزه از وزیر خارجه آمریکا میپرسند که چرا ایران میتواند چند میلیون بشکه نفت میفروشد!
جلیلی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص اینکه چرا رسانههای معاند بر انتخاب شما به ریاست جمهوری حساسیت دارند؟ بیان کرد: اگر کسی رسماً اعلام میکند در مقام دشمنی با ملت ایران است و یک دولت میگوید فشار حداکثری علیه ملت ایران را دنبال میکند، او از چه کسی ناراحت است؟ از کسانی که بتوانند این راهبرد را شکست دهند. وظیفهی همه ماست به هر دولتی که سرکار است در جهت منافع ملی کشور کمک شود.
وی گفت: در دوران فشار حداکثری ما به دولت وقت گفتیم فلان کارها را انجام دهید تا فشار حداکثری شکست بخورد؛ برخی سخنان را قبول نمیکردند و آن را دقیق نمیدانستند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: خودِ دشمن اعلام کرد که راهبردش شکست خورد. اگر ملتی و رئیسجمهوری تواناییها را بشناسد میتواند ایران را جهش دهد و کشور را معطل انتخاب فلان فرد در فلان کشور دنیا نکند. باید فشارها و تهدیدات را به صفر برساند و این بخشی از کار است و باید از باقی فرصتها استفاده شود.
جلیلی خاطرنشان کرد: راه حداقلی کردن تهدیدها، حداکثری کردن فرصتها و استفاده از ظرفیتهاست. باید این قدرت ارتقا یابد و در این صورت برای شکوفایی اقتصادی باید تعامل گسترده و سازنده با جهان داشته باشیم. نباید کشور معطل دیگران بماند. بنده گفتهام فردای انتخابات ریاست جمهوری، شروع عملیات در برنامه است. بنده 35 سال در سیاست خارجی حضور و مطالعه داشتم و ما این کار را از فردای انتخابات شروع میکنیم و البته این برنامه از سه سال پیش توسط شهید رئیسی آغاز شده است.
دولتی که صدها اولویت را مطرح کند، یعنی اولویت ندارد
وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری درخصوص نگاهش به ایجاد توازن و تعادل در سیاست خارجی و همچنین اینکه برنامه عملیاش در ایجاد اجماع ملی در حوزه سیاست خارجی تاکید کرد: افراد کشور ما در انتخابات میگویند که ما چه برنامههایی داریم و مردم هم انتخاب میکنند. در کشور ما سیاست خارجی چگونه مورد اجماع قرار میگیرد؟ سیاستهای کلی را رهبری تعیین میکنند که فصلالخطاب است و آنچیزی که اجماعآفرین است این است که واقعیات را از موارد رمانتیک جدا کنیم. میتوان حرف زد ولی باید عمل کرد؛ برخی میگفتند در روز اول بالمره فلان کار را میکنم و ما گفتیم بعد از 8 سال فلان اتفاق میافتد و البته آن هم نشد...
نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: وقتی میگوییم بهمپیوستگی وجود دارد، باید ابعاد هوشمندانه مورد دقت قرار بگیرد. میگوییم اگر میخواهید رشد اقتصادی داشته باشید، باید روابط مناسب با همسایگان داشته باشید. ما 15 کشور همسایه داریم. دوباره سراغ سه کشور برویم و هیچچیزی به ما ندهند و دوباره تحریم کند؟ نه، باید سایر کشورها را هم مد نظر قرار دهیم. چرا در دورهای نتوانستیم ظرفیتهای منطقه را مورد بهرهبرداری قرار دهیم.
جلیلی بیان کرد: بله، شرایط بعد از طوفانالاقصی تغییر کرده و همه اذعان دارند که موقعیت ایران ارتقا یافته و نگاههای دوستانه به ما بیشتر شده و میتواند عرصههای جدی را دنبال کرد و باید از این عرصهها استفاده کرد. مردم میگویند که این ارتقای چه نتیجهای در معیشت ما داشته است؟
وی ادامه داد: دولتی که صدها اولویت را مطرح کند، یعنی اولویت ندارد؛ باید چند اولیت را مشخص و معیّن کرد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: توازن در سیاست خارجی یعنی همهجا را زیر نظرداشته باشیم و هرجا که فرصتی هست، صید و استفاده کنیم. اینطور نیست که چند صباحی به غرب و چند صباحی به شرق برویم؛ نه باید هر جا فرصت هست، بهدست بیاوریم.
دستگاههای متعدد سیاست خارجی باید مبتنی بر یک آهنگ حرکت کنند
جلیلی در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه مردم میگویند نتیجهی افزایش صادراتمان و ارتقای جایگاه ما در منطقه در زندگیشان چیست؟ گفت: معتقدم اگر سخن از سیاست خارجی داریم، منطقه و عرصه بینالمللی بهم پیوسته است. ما در منطقه فقط تهدید نداریم بلکه فرصت هست و از آنجا توانستیم خود را ارتقا دهیم.
وی خاطرنشان کرد: ما در سیاست خارجی دستگاههای متعددی را داریم که نقشآفرینی میکنند و باید مبتنی بر یک آهنگ حرکت کند. شورایعالی امنیت ملی باید همآهنگی را حفظ کند. شهید سلیمانی زمانی توانست نقش خود را موثر ایفا کند که با هماهنگیها بعضی مواقع بستر را فراهم کرد. در قانون اساسی این جایگاه تعریف شده تا انسجام شکل بگیرد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: آمریکا میگفت من فشار حداکثری خواهم گذاشت تا یک بشکه نفت نفروشید و در کشور کار شد و ما این تعداد بشکه نفت میفروشیم. ما با استفاده از جوانانمان میتوانیم در این عرصه ساخت چندین پتروپالایشگاه را داشته باشیم، در آنصورت بهجای فروش نفت، نیازمند نفت خواهیم بود تا به فرآورده تبدیل کنیم و بفروشیم.
جلیلی عنوان کرد: امروزه فرصت علمی، فناوری و تخصصی را داریم و البته سرمایهگذاری هم مهم است. ما در این زمینه بحث داشتهایم. منابع بسیاری در دست مردم است که سراغ بازارهای مختلف میرود و میتواند هدایت شود به سویی که هم کشور را منتفع کند و خودشان هم درآمد کسب میکنند.
وی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص اینکه چه برنامهای برای دیپلماسی عمومی دارید؟ گفت: باور دارم اگر فکر کنیم برنامهای که برای جهش کشور در 4 سال آینده ارائه میدهیم صرفا با کمک چند دستگاه بروکراسی میتواند محقق شود، نادرست است و این از ضعفهایی بوده که برخی دولتها داشتهاند. در هر زمینهای اگر میخواهیم موفق شوید باید برای هر ایرانی متناسب با استعدادش یک نقش تعریف کرده و بستر آن را هم فراهم کند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: اگر در جنگ سخت و نیمهسخت توانستیم تابآوری داشته باشیم و پیشرفت هم داشته باشیم، این به اتکار قدرت نرم و فرهنگ ما بوده است. دشمن نگران است این قدرت نرم تکثیر و الگو شود و امروز برخی در منطقه این را الگو کردهاند و در فلسطین، عراق و لبنان موفقیت بههمراه آورده است.
جلیلی در پاسخ به سوال دیگری درباره تحولات پیرامون مفهوم قدرت در جهان و نقشآفرینی قدرتها در جهان و فرصتها و تهدیدات برای قدرت ما، بیان کرد: مناسبات قدرت در شکلهای جدید در حال تجلی است. یکی از این موارد، فناوریهای جدید است. دولت باید هوشمند باشد و فرصتها را بشناسد و اولویتبندی کند؛ کیسینجر در کتابش به موضوع هوش مصنوعی پرداخته و درباره آینده جهان سخن گفته است.
وی افزود: همانطور که با تسریّ هر فناوری، برخی انحصارات بوده که همگان به این دست نیابند، اگر دولتی در این زمینه هوشمندانه عمل نکند و برای آن اولویت نداشته باشد، سالها عقب میافتد. امروز ما در این مرزهای دانش هستیم و دولت باید نقشآفرینی کند و بستر را برای ایفای نقش ایرانیان فراهم کند. اگر در مناسبات قدرت نقشآفرینی کردیم، ما را ارتقا خواهد داد.
محسن کریمی مشاور جلیلی عنوان کرد: بدهبستان در مذاکرات اقتصادی یعنی که امتیاز بدهیم و امتیاز بگیریم؛ دکتر جلیلی همیشه تاکید دارد که با خودباوری وارد معامله شویم و نه اینکه خودباختگی داشته باشیم. کشورهای متعددی داریم که همسایه ما هستند و وقتی با خودباوری نگاه کنیم، میبینیم که مشکلات متعددی دارند و ما در برخی سازمانهای بینالمللی حضور فعال داریم و باید این موارد را محسوب بداریم.
وی ادامه داد: زیرساختهای پولی و بانکی داریم که در این 20 سال به بلوغ رسیده و از بسیاری از کشورها جلوتر هستیم. ایران زیرساختهای خود را به یکی از کشورهای منطقه قبولاند و در عراق و افغانستان که به زیرساختهای بانکی نیاز دارند، ما حوزه نفوذ ایجاد میکنیم. بیشتری صادرات غیرنفتی ما به کشورهای منطقه است و میتوانیم به کشورهای غیرپیشرفته صادرات کنیم و کشورهای منطقه میتوانند جایگزین کشورهای واداده به غرب باشند. اگر نقاط قوت خود را دیده و نقاط نیاز سایر کشورها را ببینم، میتوانیم برای کشور منفعت جلب کنیم.
مهدی صفری گفت: اگر بتوانیم کار اقتصادی درست داشته باشیم، میتوانیم پایهی کار سیاسی را فراهم کنیم. رئیسجمهور در مذاکرات با برخی کشورها از ایران بهعنوان کشوری که در حوزههای مختلف توانمندی دارد، تقاضا میکردند.
جلیلی نیز در پایان عنوان کرد: باید دولت نقشآفرین عرصه را بفهمد و مطالعات داشته و با برنامه، بستر را برای نقشآفرینی ملت ایران فراهم کند.