مشهد از مهم‌ترین پایگاه‌های شیعه در منطقه خراسان بوده است

 به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان رضوی، دکتر غلامرضا جلالی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی در نشست تخصصی همایش بین‌المللی مرجع مجاهد با اشاره به اهمیت جایگاه آیت‌الله شیرازی در جریان انقلاب اسلامی در مشهد خاطرنشان کرد: به خدماتی که این مرجع عالی‌قدر انجام داده کمتر پرداخته شده است و جایگاه والای ایشان زوایای گوناگون دیگری نیز دارد که باید به آن پرداخته شود.

وی گفت: یکی از زوایای مهم و قابل اشاره، نقش ایشان در روند شکل‌گیری حوزه و نهادینه‌کردن مباحث حوزوی بوده که اقدامات فراوانی را انجام داده‌اند که مسبوق به سابقه نبوده و مکمل خدماتی بوده است که در زمان سید محمدهادی میلانی در مشهد اتفاق افتاده است.

جلالی یادآور شد: آیت‌الله شیرازی در شرایطی به مشهد وارد شدند که تقیریبا در جریانات مهم مشهد نقش‌آفرین بودند و حضور ایشان چه شخصا و چه به‌صوت احکام مقدسه صورت می‌گرفته است که از جمله وقایع بسیار مهم حضور ایشان می‌توان به جریان نهضت گوهرشاد بوده که به‌صورت تحت‌الحفظ بودند و فشارهای زیادی بر ایشان وارد شد.

وی زمان ورود آیت‌الله شیرازی به مشهد که را سال 1354 عنوان کرد و افزود: بسیاری از رخدادهای سال 1357 به‌نوعی از بیت ایشان نشات می‌گرفت و بیت ایشان در جریانات انقلاب اسلامی و همچنین در تولید اندیشه‌های انقلابی وهدایت انقلاب، محوریت فراوانی داشته‌اند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی با تاکید بر نقش‌آفرینی ایشان در جهت تجمیع و هدایت مردم در آن زمان، اظهار داشت: ایشان با نجابت و اخلاق والا و تحمل افکار وایده‌های مختلف وهمچنین تحمل برخوردهای بسیار مختلف توانستند با شکیبایی به این همه ناملایمات غلبه کرده وبه مبارزات و تاثیرگذاری خود در دوران انقلاب ادامه دهند.

وی با اشاره به تعارضی که بین دین و سیاست در آن زمان رخ داده بود، گفت: چهار جریان مهم در خراسان شکل گرفت که جریان ابتدایی، رویکرد علمی و احیای نهاد حوزه در زمان آیت الله میلانی بود.

جلالی بیان کرد: آیت‌الله شیرازی تنها شخصیتی در تاریخ حوزه مشهد بودند که توانستند گام بلندی را در نهادینه کردن درس‌های حوزه و تنظیم برنامه‌های آن برداشته و همچنین تاسیس مدارس مختلف مقدماتی سطوح و عالی در مشهد از دیگر فعالیت‌های ایشان در این خصوص در مشهد بوده است.

وی با بیان اینکه رویکرد دوم آن زمان در خراسان، مربوط به زاهدین و تقواپیشگان و پرهیزگارانی بود که از همکاری با رژیم مخالفت می‌کردند، افزود: باتوجه به مخالفت‌های رژیم در آن ایام، اقدامات فراوان این افراد در خصوص تاسیس مدارس و ترویج علوم مخلتف نمی‌توانست شکل یگیرد اما همگی بر زهد و تقوای آن‌ها اذعان داشتند.

جلالی در خصوص جریان به‌وجود آمده سوم در خراسان آن زمان، گفت: این جریان مربوط به روحانیونی بود که علی‌رغم داشتن کسوت، از همکاری با دستگاه‌های مختلف رژیم مانند اوقاف و غیره پرهیز نداشتند و حتی در زمان ورود شاه به استقبال وی می‌رفتند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی با اشاره به چهارمین جریان در خراسان که حساسیت رژیم را نیز برانگیخته بود، اظهار داشت: این جریان به روحانیونی اختصاص داشت که اهل مبارزه و جهاد بودند که بارزترین شخصیت این جریان، آیت‌الله شیرازی بود که توان‌بخش و پیشرو و همراه با کل توده‌های مردم و همراه آن‌ها بود.

وی گفت: ایشان با تجربه بسیار بالا در حوزه‌های مختلف، ویژگی‌های فراوانی را با حضور خود در خراسان به‌وجود آورده بود که از جمله‌ی این ویژگی‌ها می‌توان به شناخت دقیق موقعیت مهم شهر مشهد بود.

جلالی افزود: شیخ صدوق نیز که از بزرگان ما بوده و یکی از عوامل تغییر تشیع در آسیای مرکزی بوده است که در سفر یکساله خود به مناطقی مانند سمرقند و بخارا سفر کرده و در آن‌جا به تبلیغ تشیع فعالیت داشته و جریانات بین تشیع و تسنن را مدیریت کرده است.

وی با اشاره به اینکه شهر مشهد یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های شیعه در کل منطقه خراسان بوده است، بیان کرد: آیت‌الله شیرازی با توجه به فشارهای مختلف به‌وجود آمده، اقامه نماز و تدریس فقه اصول درآن زمان را در منزل خود برنامه‌ریزی کرده بود تا از مشکلاتی که دولت‌مردان آن زمان به‌وجود می‌آوردند، در امان باشند.

جلالی یکی از ابتکارات ایشان در بیت خود در آن زمان را، دعوت از گویندگان مبارز عنوان کرد و اظهار داشت: ایشان به مناسبت‌های مختلف از اساتید و بزرگانی چون شهید هاشمی‎نژاد دعوت می‌کرد و از این طریق مردم را با مفاهیم انقلابی و دیدگاه‌هایی که گردانندگان فکری انقلاب داشتند، آشنا می‌کرد.

وی یادآور شد: دستاورد دیگر ایشان، تاثیرگذاری در سیمای دینی و مبارزاتی مردم بوده است و این تاثیرگذاری به گونه‌ای بوده با اشاعه اندیشه‌های خود، شهر رنگ و بوی دیگری به خود گرفته بود.

جلالی در خصوص ارتباطات بین‌المللی حوزه مشهد در مهم‌ترین دوره تاریخی دوره شهر و در دوره ایشان با جهان اسلام، گفت: ایشان نقش پررنگی در این خصوص داشتند و خدمات فراوانی را به حوزه‌های مختلف دیگر کشورها ارائه دادند واین اقدامات باعث شد پیوند فکری مهم و تاثیرگذاری با یکی از شخصیت‌های مهم این شهر شکل گیرد.