تزریق انگاره های تخریبی رسانههای بیگانه به ذهن جامعهی ایرانی
برنامه امواج شبهه رادیو گفتوگو در گفت و گو با دکتر متین منتظمی (کارشناس و پژوهشگر رسانه) و دکتر محمد جلیلی (پژوهشگر و کارشناس رسانه و علوم سیاسی) به بررسی موضوع شیوه های اتصال و پیوندزنی موضوعات متفاوت در نگاه رسانه های بیگانه و ضریب دادن موردی به آنها با هدف ایجاد استرس های ذهنی و انباشت گزاره های مختلف استرس زا پرداخت.
بمباران خبری رسانه های بیگانه با هدف به حاشیه راندن واقعیت
محمود شهیدی - کارشناس مجری: مدل، تکنیکها یا تاکتیکهایی که رسانههای بیگانه برای ایجاد انباشتی از موضوعات و پرداختن موضوعی به آنها برای حاشیه رانی برخی موضوعات اصلی مانند جنایاتی که رژیم صهیونیستی در غزه انجام داده را چگونه ارزیابی می کنید؟ و در حال حاضر به طور کلی رسانه های بیگانه چگونه این جریانات مختلف را تئوریزه و به ذهن مخاطب هدایت می کنند؟
منتظمی کارشناس و پژوهشگر رسانه اظهار داشت: ما از عصری گذر کردیم که محمل رسانه ای ما بعضا یک شبکه تلویزیونی یا یک روزنامه بوده و به مرحله ای رسیده ایم که این محملها در فضای مجازی، تلویزیون های متعدد خبری و غیرخبری بیشتر و بیشتر شد که ماحصل آن تبدیل به یک بمباران خبری شد. این مدل از بمباران خبری دارای دو وجه است. وجه اول؛ ذره بین گذاشتن بر موضوعی و خبرسازی رسانههای بیگانه است. وقتی حقیقت عیان می شد از وجه دیگری از بمباران خبری استفاده می کردند و از حاشیه های مختلف از جمله اخبار ورزشی و غیره برای به حاشیه رفتن مسئله اصلی و فراموش شدن آن استفاده می کردند. بعضا در این مدل از بمباران خبری با هدف القای حس واقعیت خبر و رسانه تقریبا 70درصد مطالب با فکت ها هم خوانی دارد اما آنها بر 30 درصد دیگر آن برنامه ریزی می کنند و رسانه بیگانه به دنبال ساخت یک لوپ یا چرخه، در یک مدل کاملا از پیش تعیین شده از دو وجه این بمباران خبری استفاده می کند تا با دریافت کنشی از سطح جامعه، مجددا آن را تبدیل به محتوا کنند و این چرخه همچنان ادامه پیدا کند. تقریبا می توان گفت که در تمام رسانههای خارجی و بیگانه مانند بی بی سی فارسی و اینترنشنال شاهد این موضوع هستیم.
تغییر استراتژی رسانه های بیگانه از مسائل سیاسی به مسائل اجتماعی در گذر زمان
شهیدی - کارشناس مجری: ارزیابی شما در رابطه با رویکرد رسانه های بیگانه به مهندسی اجتماعی و به نوعی رسانه سازی مسائل حقوقی و قانونی ایران با موضوعات مختلف مانند اقتصادی، بهداشتی، مهاجرت، نوع مجازاتهای داخلی در ایران و... چیست؟
این کارشناس عنوان کرد: در این جنگ فرهنگی و تمدنی به خصوص در 40سال گذشته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، عملا شاهد این لشگرکشی هستیم. طی دهه گذشته متوجه تغییر استراتژی رسانه های بیگانه فارسی زبان هستیم. ماهیت استراتژی این رسانه ها یک مبارزه و بحث سیاسی است از سال های 96 به بعد این استراتژی به مسائل اجتماعی تغییر یافت. به این دلیل که رسانههای بیگانه دیگر از مسئله سیاست محور و درگیر کردن سیاسیون و پای کار آوردن سیاسیون خارجی ناامید شدند.
دو قطبی سازی از حاکمیت به بدنهی مردم
وی همچنین گفت: سال گذشته تمام داشته ها و سرمایه های کسانی که می خواستند با جمهوری اسلامی ایران مخالفت و مقابله کنند پای کار آمد و آن بمباران خبری شکل گرفت. اما ما از این مسئله عبور کردیم. دروغ های آنان فاش شد و حقایق برای مردم آشکار شد. اما مجددا استراتژی های رسانههای بیگانه فارسی به اینجا برگشت که می بایست دوباره فکت به فکت بر مسائل اجتماعی سوار شوند. هدف آنها دیگر ایجاد دو قطبی میان مردم و حاکمیت با مباحث سیاسی نیست بلکه می خواهند این دوقطبی را به بدنهی مردم برسانند که بسیار خطرناک است و قطعا با توجه به نزدیک شدن به انتخابات به این دوقطبی ها دامن خواهند زد و دوقطبیهای بیشتری ساخته می شود.
رسالت رسانه های بیگانه/ تغییر تصویر و انگارهی ذهنی ایرانیان نسبت به وضعیت خود
شهیدی - کارشناس مجری: لوپ ها و چرخه های معیوب در رسانه های بیگانه از منظر تحریک افکار عمومی را چگونه ارزیابی می کنید؟
محمد جلیلی پژوهشگر و کارشناس رسانه و علوم سیاسی نیز در این رابطه اظهار داشت: رسالت رسانههای بیگانه تغییر تصویر و انگارهی ذهنی ایرانیان نسبت به وضعیت خود است. تغییر انگاره ای که در نهایت تلاش دارند که به تغییر نگاه هویتی و خودفهمی در ایرانیان و از سویی فهم و ادراکی که نسبت به جهان پیرامون و مسائل منطقه ای خود احساس میکنند، بیانجامد.
تلاش رسانه های بیگانه برای جلوه دادن جامعه ایرانی به عنوان یک مستثنای منحرف
وی افزود: تلاش آنها این است که داده هایی را کنار هم بچینند یا داده های عمومی را به نحوی قرائت و گزینش کنند و به مصادیقی ارجاع دهند که در نهایت خروجی ذهن شنونده و بیننده به این تصویر بینجامد که جامعهی ایران یک جامعهی استثناء در جهان به شمار میآید اما نه به عنوان یک استثنای مثبت بلکه به معنای یک مستثنای منحرف از شرایط واقعی زیست بشری و غیر قابل توجیه و یک وضعیت نابهنگام در یک جریان طبیعی جهانی.
جلیلی اضافه کرد: در نتیجه یک انگارهی غیرواقعی و غیرتطبیق با واقع خواهید داشت که این انگاره مورد پسند شما نیست و برای آن توجیهی ندارید و برای داشتن چنین توجیهی از خود سرافکنده هستید و به جای اینکه آنها جوابگوی این باشند که چرا رفتارشان غیرمتعارف، متناقض و همراه با استاندارد دو گانه است به نوعی شما باید پاسخگوی دنیا باشید.
استانداردهای دوگانه غرب مثل روز روشن است
این کارشناس در ادامه با اشاره به استانداردهای دوگانه غرب گفت: آنها بدترین جنایات خود را موجه و مشروع جلوه می دهند گویی که هیچ اتفاقی نیافتاده است. در حالیکه قدرت رسانه در حدی است که آنها نجات یک گربه از جوی آب را به عنوان یک رفتار انسانی و حقوقی در جهان نمایش می دهند و از سمتی با وقاحت و گستاخی تمام می گویند ما برای مقاومت با نیرویی تحت عنوان تروریسم که دفاع مشروع مردم شریف فلسطین در ناحیهی نوار غزه از موجودیت تاریخی و تمامیت ارضی خود است، بمباران را امری موجه می دانند.
جلیلی خاطرنشان کرد: به طور کلی ایران و ایرانیان به لحاظ ژرفای تاریخی تنها سرزمینی است که یک تداوم تاریخی بی نظیر دارد و هیچ سرزمینی در جهان به گسترهی تاریخی ایرانیان تداوم نداشته است. آنچکه در این تداوم و تلاطم های ایرانیان در نبرد با اسکندر مقدونی در مواجه با دوره معاصر، اعراب و حملات مغول و عثمانی و در آخر آمریکایی ها به آن دست یافتند باعث قدرت و بقای آنهاست که می توان آن را در فرهنگ و سیاست شاهد باشیم.
تزریق انگاره های تخریبی رسانه های بیگانه به ذهن جامعهی ایرانی
شهیدی - کارشناس مجری: ورود رسانه های بیگانه و مدل پرداخت آنها به عرصهی اجتماع و حوزههای مختلف آن را چگونه ارزیابی می کنید؟
وی همچنین گفت: رسانه های بیگانه سعی دارند تا این ذهنیت و انگاره را به مخاطبین خود به تدریج و با تداوم زمانی القا کنند که شما به عنوان یک ایرانی در یک وضعیت مستثنای بحرانی به سر می برید و برای آن در همه شاخه ها و عرصه ها مصداقی ذکر می کنند تا کار به جایی برسد که روشن فکرنمایان و نخبگان نیز این تئوری جعلی را تکرار کنند و در ذهن دانشجویان حقنه کنند که شما در یک وضعیت بحرانی به سر می برید و ریشه این بحران انتخاب غلط شماست، انتخاب غلطی که خلاف جریان جهانی است و برای آن نیز مصادیقی پیدا می کنند. لیکن واقعیت مسئله این است که ایران نیز مانند سایر کشورهای به اصطلاح توسعه یافته اروپای غربی از همان سنخ موضوعاتی که آنان رنج می برند در کشاکش پیشرفت و توسعه رنج می برد.
جلیلی عنوان کرد: رسانه های بیگانه در تلاش اند تا زیستی شبیه به زیستی مورد مقبول آنها داشته باشیم تا در نهایت همان طور که آنان می خواهند، بیاندیشیم. زمانی که افراد و جوامع شرق همانگونه فکر کنند که جامعهی توده وار غرب می اندیشد، آنها به هدف خود رسیده اند.
کشورهای اروپایی از به هم پیوستگی و پیوندهای عمیق فرهنگی و سیاسی رنج می برند
شهیدی - کارشناس مجری: چالش ها و بحران های اقتصادی و اعتراضات در ماه های اخیر در کشورهای اروپایی را چگونه ارزیابی می کنید؟
جلیلی اظهار داشت: با توجه به عدم تهدیدات خارجی و تبلیغ رسانه ای در کشورهای توسعه یافته و دارای رشد و حجم اقتصادی بالا امروز شاهد چالش هایی هستیم که ظهور و بروزشان را در اعتراضات هفتگی در فرانسه و کارگری در انگلستان و مسئله بحران محیط زیست و گازی و همچنین بالا رفتن قیمت انرژی و همچنین جنگ اکراین نشان داده است. آنها با کوچکترین مسئله به هم می ریزند و این بدین معناست که جوامع به معنای حقیقی به هم پیوستگی و پیوندهای عمیق فرهنگی و سیاسی را ندارند و اگر یک پنجم فشاری را که به لحاظ ترکیبی و جنگ هوشمند علیه ایران اعمال کردند، علیه هر کدام از این کشورها اعمال می شد، جوامع آنها بدون شک فرو می پاشید. در این مقایسه تطبیقی می توان به این نتیجه دست یافت که با تمامی این هجمه ها کشور ما دارای یک ثبات و تداوم جاری است که تاکنون توانسته از پس همهی این مشکلات بقا، پیشرفت و رشد نسبی خود را حفظ کند.
گفتنیست؛ برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیتشناسی و رفتارشناسی رسانههای فارسیزبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیکهای رسانهای است، روزهای یکشنبه و سهشنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج افام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش میشود.
علاقهمندان میتوانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیامرسانهای مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دکتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیهکنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و کارشناسی محمود شهیدی به روی آنتن میرود همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، سیدهایمان مسئلهگو خبرنگار و مائده حیدری بهعنوان آیتم ساز برنامه امواج شبهه فعالیت میکنند.