ریاست «آذر منصوری» در جریان اصلاحات؛ انتخاب بود یا انتصاب؟

تیرماه سال ۱۴۰۲ بود که آذر منصوری به عنوان رئیس جدید جبهه اصلاحات انتخاب شد. وی جایگزین «بهزاد نبوی» سیاستمدار کهنه‌کار این جریان سیاسی شد که با عصا به دفتر این جبهه رفت و آمد می‌کرد. تنش‌ها و کش و قوس‌های زیادی بر سر انتخاب یک زن به عنوان رئیس جبهه اصلاحات در این جریان سیاسی بوجود آمده است. از «بهزاد نبوی» گرفته تا «غلامحسین کرباسچی»، «محمد علی وکیلی» و «محمد قوچانی» اظهار نظرهای قابل تاملی درباره نحوه ریاست آذر منصوری در این جبهه صورت گرفته است.

اخیرا نیز «جواد امام» از فعالان اصلاح طلب و از نزدیکان رئیس دولت اصلاحات در گفت وگو با خبرگزاری فارس درباره چگونگی ریاست آذر منصوری در این جبهه توضیحاتی داده که بسیار قابل توجه است.

وی با اشاره به کاندیداهایی که در این جبهه مطرح شده بودند، درباره روند انتخاب رئیس این جریان مطرح می‌کند: « کاندیداهایی که توسط دوستان پیشنهاد شدند، یکی از افراد سرکار خانم مولاوردی بودند که با توجه به اصرار خیلی از دوستان و صحبت‌هایی که با ایشان شد حاضر به پذیرش نشدند و نهایتا پیشنهاد سرکار خانم منصوری شد که وی نیز همین طور نبوده است که یک دفعه مجموعه با یک اسم ناشناخته مواجه شود.»[1]

جواد امام می افزاید: « خانم منصوری هم حاضر به پذیرش نبود و کلی دوستان با ایشان صحبت کردند و ایشان متقاعد شدند و در معرض رای قرار گرفتند. وقتی در معرض رای قرار گرفتند فکر می‌کنم که حداقل ۸۰ درصد اعضای جبهه به ایشان رای دادند. اینکه شما بفرمایید که دوستانی در واقع نظر نداشتند، خب نظر نداشتن ولی آن چیزی که برآیند یک تصمیم در جبهه هست آراء اکثریت است. اکثریت آرای جبهه نظرشان سرکار خانم منصوری بوده است و کس دیگری هم به رقابت با ایشان نپرداخت.»

در توضیحات جواد امام دو موضوع به خوبی مشاهده می‌شود؛ اول اینکه کاندیداهای مطرحی که وی از آن‌ها نام می‌برد هر دو زن بودند و از سوی دیگر آذر منصوری تنها کاندیدای این انتخابات بوده است.

۱۰ رای سفید در جریان انتخابات بدون رقیب آذر منصوری

در همین رابطه، «فرج کمیجانی» دبیرکل مجمع فرهنگیان ایران اسلامی در تیرماه سال جاری در حالی که از تعیین منصوری به عنوان رئیس جبهه اصلاحات خبر می‌دهد، اضافه می‌کند: « تنها نامزد تصدی ریاست جبهه اصلاحات ایران آذر منصوری بود که موفق شد ۳۱ رای از آرای ۴۱ عضو حاضر در جلسه را بدست آورد.»

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به نامزدی منصوری به عنوان تنها داوطلب ریاست، یک چهارم اعضای جبهه به چه کسی رأی داده‌اند، گفت: «رأی‌گیری به‌صورت کتبی و مخفی بوده ولی احتمالاً این افراد رأی سفید داده‌اند.»[2]

کودتا با اشارت و بیعت خاتمی برای تعیین رئیس جبهه اصلاحات

ماجرا وقتی جالب می شود که افرادی چون «محمد قوچانی» عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران پای در درعرصه روایتگری نحوه تعیین رئیس جبهه اصلاحات می‌گذارد. قوچانی از ابراهیم اصغرزاده، محسن میردامادی و البته محسن امین زاده به عنوان نیروهای پشت پرده تغییرات در جبهه اصلاحات سخن به میان آورده و تاکید می‌کند در انتخاباتی غیر رقابتی و درون گروهی با ساختاری مهندسی شده و در رایزنی با رهبر جبهه اصلاحات تک نامزدی به نام آذر منصوری دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران به ریاست جبههٔ اصلاحات رسید.

قوچانی با بین اینکه مهمترین ابزار رأی آوردن آذر منصوری اما نه رأی تمایل اعضای جبه اصلاحات که اول از همه پیام سید محمد خاتمی بود، از شکل گیری انتصاب و رد حق انتخاب در جبهه اصلاحات انتقاد کرده و می‌نویسد، گرچه شعار اصلی اصلاح طلبان حق انتخاب و رد انتصاب است اما هنوز رئیس جبههٔ اصلاحات با اشارت و وصایت و بیعت تعیین می‌شود.[۳]

خاتمی اصرار داشت یک خانم انتخاب شود

«محمد علی وکیلی» نماینده اصلاح طلب سابق مجلس نیز در تایید سخنان قوچانی با بیان اینکه انتخاب خانم منصوری کودتاگونه بود، می‌گوید: « آقای خاتمی اصرار داشت یک خانم انتخاب شود. تأکید آقای خاتمی بر خانم مولاوردی بود، ولی یک حزبی در جبهه که سروصدای بلندی دارد و تأثیرگذار است، این اتفاق را رقم زد. در واقع در جبهه اصلاحات ما یک کلوپ حزب اتحاد ملت را داریم و یک کلوپ دیگر احزاب عضو جبهه. حزب اتحاد به دلیل تأثیر‌گذاری روی تعدادی از احزاب و ۱۵ نفر حقیقی عضو جبهه این کودتا را هدایت کرد.»[۴]

با استفاده‌ از خانم‌ها جوان‌های کف خیابان به سمت ما نمی‌آیند

کم کم افراد دیگری همچون خود «بهزاد نبوی» نیز وارد گود شدند و دلیل تعیین آذرمنصوری به عنوان رئیس را زن بودن وی و اتفاقات سال گذشته عنوان می‌کنند. وی در کنایه به ریاست خانم آذر منصوری بر جبهه اصلاحات نیز بیان می‌کند: «در جبهه اصلاحات یک زن که فعالیت سیاسی گسترده‌ای هم از گذشته داشته، رئیس شده است که مبارک است، ولی بعضی از دوستان تصورشان این است که با شعار جوان‌گرایی یا استفاده از خانم‌ها، جوان‌های کف خیابان به سمت ما خواهند آمد که من چنین تصوری ندارم.»[۵]

جبهه اصلاحات تحت تاثیر اغتشاشات است

غلامحسین کرباسچی از فعالان اصلاح طلب نیز جبهه اصلاحات را تحت تاثیر اغتشاشات سال گذشته توصیف کرد و در این باره گفت: « اینکه اصلاحات از بهزاد نبوی عبور کرد و یک خانم را در این مقام از حزب اتحاد گذاشت، یک خسران برای اصلاح طلبان است البته بنده هیچ وقت در بخش شورای جبهه اصلاحات و در آن مجموعه‌شان نبوده‌ام اما آن چیزی که هست این است که آقای بهزاد نبوی یک انسان پخته و با تجربه ۶۰ سال سابقه سیاسی و مبارزاتی است و یک فرصت مغتنمی برای این جبهه بوده است و اینکه اصلاحات از نبوی عبور کرد و یک خانم را در این مقام از حزب اتحاد گذاشت، یک خسران برای جبهه اصلاحات است.»[۶]

او البته پیش از این، صراحتاً عباراتی را گفته بود که نشان می‌داد انتخاب آذر منصوری مرتبط با زن بودن و جنسیت او بوده است: «حتماً نیرو‌های سیاسی‌تر، با سابقه‌تر و توانمندتر در جبهه اصلاحات حضور دارند، اما شاید ملاحظاتی برای انتخاب خانم منصوری وجود داشته است. احتمالاً با توجه به جریانات اخیری که در کشور اتفاق افتاد، جبهه اصلاحات تصمیم گرفت به خانم‌ها جایگاهی دهد تا در افکار عمومی هم اثر مثبتی گذاشته شود...».[۷]

با این شرایط هر چه توضیحات و روایت‌ها از جریان اصلاحات درباره تعیین رئیس این جبهه بیشتر صورت می‌گیرد، موضوع عدم رقابت و فرمایشی بودن این انتخابات و انتصاب یک فرد تعیین شده، مورد توجه قرار می‌گیرد و کفه انتصاب از قبل تعیین شده سنگینی می‌کند. نکته حائز اهمیت این است که از سخنان اعضای این جریان مشخص است که در جریان اصلاحات تنها یک فرد و یک حزب تصمیم گیرنده هستند و بقیه تصمیمات نیز حول اقدامات و تصمیمات آنان می‌چرخد.