از شاگردپروری تا کسب رضایت الهی

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، اختتامیه کنگره بین‌المللی علامه سید محمدحسین طباطبایی به میزبانی دانشگاه الزهرا(س) در مرکز همایش‌های بین‌المللی این دانشگاه برگزار شد.

آیت الله رئیسی:

 شاگردان علامه صاحب نظران و صاحب بصران و فیلسوفان و حکیمان وارسته ای هستند

آیت الله سید ابراهیم رئیسی در آئین اختتامیه کنگره بین المللی علامه طباطبایی، ضمن تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این همایش، با تأکید بر این که روز فلسفه را باید در طول سال و در تمام مراکز علمی و پژوهشی دنبال نموده، به فلسفه و نقش فسفه در حوزه های مختلف بپردازیم، اظهار داشت: نقش فلسفه در تعالی و پیشرفت جوامع و گسترش عقلانیت و خداباوری و لایه های تمدنی بشر بسیار مهم و ضروری است.

وی با بیان این که تمام لایه های فلسفه اهم از انسان، هستی، فلسفه اخلاق، علم اجتماعی، هنر و معماری به ویژه فلسفه های مضاف توجه نمود، اظهار داشت: علامه طباطبایی احیار معارف الهی در دوران معاصر است که فیلسوف، مفسر، متکلم، محدث، ریاضی دان و به معنای واقعی کلمه عالم واصل است که به خود رسیده و در جایگاهی از قله قرار دارد که نمی گوید بروید می گوید بیایید، یعنی سیاقت ندارد بلکه قیادت دارد. و برسید به آنجا که من عمل کردم و رسیدم.

وی علامه طباطبایی را عالم واصل به صفات برجسته انسانی در مقام قرآنی اشاره کرد و با بیان این که در نگاه به هستی و انسان و همه آنچه که امروز مورد بحث است، نگاهی کاملا توحیدی داشت، اظهار داشت: سنگ زیربنای علامه در فلسفه فقه و کلام و سیره علمی و عملی ایشان را می توان در جمله امام که عالمی در محضر الهی خلاصه کرد.

وی با بیان این که علامه در مواجهه فلسفه الهی و فلسفه غربی اصول فلسفه و روش رئالیسم رادر چهارده مقاله به چالش کشید، اظهار داشت: علامه در تعریف از انسان، نطق فصل الفصول انسان نمی داند و تعریف او از انسان آن است که الانسان حی متعله، که انسان حیات خدایی باید داشته باشد.

وی به بعد تفسیر قرآن به قرآن علامه طباطبایی اشاره کرد و ابراز داشت: ندای علم القرآن و بعد خلق الانسان در آیات شریفه نشان دهنده دو خلقی بودن انسان است و تجلی جسمی و جانی آن است و انسانیت انسان آن زمانی شکل می گیرد و تعله آن در پرتو قرآن کریم شکل گیرد. یعنی انسانیت انسان در پرتو ارتباط با وحی شکل می گیرد و این نشان دهنده اوج نگاه به انسان در المیزان است که توجه به علوم انسانی و بازتولید علوم انسانی علامه را مورد توجه قرار داد و با بیان این که پژوهش های علوم انسانی ما باید از یک خودباوری برخوردار باشد، اظهار داشت: علامه در عمل این رویه را به اثبات رساند و انسان های وارسته ای را تربیت کرد.

آیت الله رئیسی بیان کرد: نگاه شاگردپروری علامه طباطبایی را مور توجه قرار داد و با بیان این که شاگردان علامه صاحب نظران و صاحب بصران و فیلسوفان و حکیمان وارسته ای هستند که در مکتاب علامه تربیت یافته اند، خاطرنشان کرد: باید به برکت روح بلند بزرگانی چون علامه باید خودباوری که در علوم مهندسی و پزشکی داریم را در علوم انسانی نیز ایجاد نموده، با نقش آفرینی بایسته اندیشمندان و پژوهشگران حوزه و دانشگاه سهم خود را در علوم انسانی جهانی ارتقا دهیم.

وی ایران اسلامی را مهد فلسفه و علوم عقلی در جهان دانست و اذعان داشت: باید نقش نگاه های بلند را در تمدن سازی و جامعه سازی قرآنی که از نقش بسیار ارزشمندی برخوردار است، مورد توجه قرار دهیم.

آیت الله رئیسی با تأکید بر این که حوزه و دانشگاه اتاق فکر دولت و مجموعه دست اندرکارانی است، اظهار داشت: باید در این مجموعه اندیشه ورز شدیدا نیازمند نو آوری و ابتکارات و خلاقیت ها در تمام حوزه ها از جموله حوزه علوم انسانی هستیم، خاطرنشان کرد: دانشگاه ها باید در تمام عرصه ها در کنار تجلی کار و تلاش با بهره گیری از فناوری های روز حضور پررنگی داشته باشند

وی ضمن اشاره به نظام مسائل کشور و نوع سوالات و شبهات مطرح در میان آحاد ملت، با بیان این که باید در حوزه دانش افزایی و معرفت افزایی و بهره گیری از فضای ارتباطی و بهره گیری از بسترهای دیجیتال بیش از پیش نقش آفرینی نماییم، پاسخ های روشن و دقیقی برای سوالات  و شبهات نسل جوان امروزی ارائه نماییم، باید به دست شما فرهیختگان حوزه و دانشگاه این شبهات مرتفع گردد.

رئیس دانشگاه الزهرا:

نقشه راه تشکیل پایگاه فکری در راستای تحقق دیدگاه رهبر انقلاب تهیه شود

زهرا ناظم بکائی رئیس دانشگاه الزهرا(س) در این برنامه گفت: در چهل و دومین سالگرد رحلت دانشمند معاصر علامه طباطبایی سعی در شناخت ابعاد و جحودی مفسر بزرگ قرآن کریم، متخصص در علوم فنون، آشنا به شرایط زمان و مکان به دلیل معاصر بودن و زاهدی در بطن مردم قرار داریم که بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی درباره ایشان فرمودند: مفسر عالی مقامی که عمری را در راه اعتلای کلمه طیبه اسلام گذاشت و از بزرگترین مفاحر علم و دانش به شمار می رود.

وی افزود: بزرگترین اثر علامه کتاب المیزان و تفسیر القرآن است که به تعبیر آیت الله جوادی آملی همانطور که قرآن مخزن همه علوم است، المیزان تفسیر این مخزن است که علامه طباطبایی از آن بهره مند شده و آن را به همه ارائه می دهد، این اثر مانند درختی است که باید شاخه های آن را تکان داد تا میوه هایش مورد استفاده قرار گیرد.

ناظم بکائی گفت: به فرموده رهبر کبیر انقلاب یکی از ویژگی های علامه این است که آنچه از علم آموخته بود محقق کرد و چون عقل نظری را به عقل عملی گره زده بود، لذا چشمه جوشانی بود که در بستر زمان علمش را به دیگران ارزانی میداشت و شاگردانی برجسته پرورش داد.

رئیس دانشگاه الزهرا اظهار داشت: ویژگی منحصر به فرد علامه به تعبیر مقام معظم رهبری ایجاد پایگاه فکری مستحکم با آرایش تهاجمی در مقابل هجوم تفکرهای غیرالهی زمان بود، پایگاه فکری پرکننده خلاهای موجود و استدلال در دفاع از دین در برابر ایدئولوژی های ساختگی و مادی است.

ناظم بکائی عنوان کرد: امروز نیز می بایست به دفاع از آرمانهای اسلام عزیز پرداخت، پیشنهاد ما تهیه نقشه راه تشکیل پایگاه فکری در راستای تحقق دیدگاه و رهنمود رهبر حکیم انقلاب این است که طراحی مناسب و سازوکار شایسته ای توسط شورایعالی انقلاب فرهنگی و دست اندرکاران هدایت کرسی های آزاداندیشی و نظریه پردازی انجام شود تا مراکز علمی بتوانند این وظیفه میدانی و حیاتی را به نحو شایسته انجام دهند.

حداد عادل:

طلاب امروز پیش از ورود به حوزه نیز در تحصیل مدارج دانشگاهی نیز اهتمام دارند

حداد عادل ضمن اشاره به اوضاع این روزهای فلسطین، به بیاناتی از علامه طباطبایی در رابطه با قضیه فلسطین اشاره نمود و با بیان اینکه علامه طباطبایی در پاسخ به نامه ای ضمن اشاره به آیات و روایاتی با بیان این که خدای متعال پیشرفت اسلام و سرکوبی یهود را به مسلمانانی وعده می دهد که قوانین اسلام و اتفاق کلمه را حفظ می کنند نه کشورهایی که چیزی جز اسم اسلام ندارند، آیات بر این دلالت داردکه این دول روزی با اجانب طرح دوستی ریخته سر سپرده آنها شده، سطله و غلبه را از دست داده عزت و سیادتشان نصیب دیگران خواهد شد.

وی به نقش علامه طباطبایی در ورود علوم انسانی به حوزه های علمیه اشاره کرد و افزود: تا پیش از علامه طباطبایی در حوزه های علمیه مقوله ای به عنوان علوم انسانی تشخص و موضوعیت چندانی نداشت، و مسئله اصلی در فقه و اصول خلاصه می شد و فلسفه در حاشیه بحث می شد و به این صورتی که علوم انسانی در حوزه مطرح است، مطرح نبود.

حداد عادل به قدرت و قوت و دایره گسترده مباحث علوم انسانی در حوزه های علمیه کنونی اشاره کرد و با بیان این که طلاب امروز پیش از ورود به حوزه نیز در تحصیل مدارج دانشگاهی نیز اهتمام دارند، و غالبا در رشته های علوم انسان تحصیل نموده اند، اظهار داشت: انجمن های علمی حوزه ناظر به روزکرد علوم انسانی که تقویت شده، مهمترین پایگاه وحدت حوزه و دانشگاه هستند.

وی با بیان این که انواع پایان نامه ها و کتابها و مقالات نگاشته شده، فقها در درس های خود مباحث تازه ای را مطرح می کنند که همه مرتبط با علوم انسانی است، یادآور شد: علامه طباطبایی بیش از هر کسی دیگری در جهت دهی به حوزه در طی این طریق و رسیدن به این مرحله موثر بوده است.

حداد عادل با بیان این که شناخت اندیشه و شخصیت علامه طباطبایی بدون شناخت فکری و سیاسی و اجتماعی ایران در دهه 20 میسر نیست، ابراز داشت: در آن دوران مارکسیست میدان دار تهاجم فکری و اندیشه ای به سرزمین اسلامی ایران بود، بسیاری از جوان ها و تحصیل کردگان تخت تاثیر مارکسیست و کمونیست بودند که حزب توده آن را مدریت کرد.

وی با اشاره به این که علامه طباطبایی با اصول فلسفه اسلامی و روش رئالیستی فلسفه ماترالیست دیالکتیکی مارکسیست ها را به چالش کشید، خاطرنشان کرد: مارکسیست‌ که دربردارنده فلسفه جهان شمول، مشتمل بر علوم انسانی اعم از اقتصاد فرهنگ هنر ادبیات روان شناسی و جامعه شناسی و علوم سیاسی و ... بود و اعتقادات دینی را به چالش کشده بود، مورد نقد جدی علامه طباطبایی قرار گرفت.

حداد عادل با بیان این که علامه طباطبایی در نقد اندیشه‌های مارکسیستی هم فضل تقدم داشت و هم تقدم فضل، ابراز داشت: علامه طباطبایی در چهارده مقاله نقد اصول فلسفه روش‌های رئالیستی تحولات مهمی را در فلسفه در حوزه های علمیه ایجاد کرد.

وی با بیان این که المیزان علامه طباطبایی مشحون از اندیشه های علوم انسانی است و ایشان قرآن را با توجه به مسائل روز تفسیر و ناظر به نیازهای علامه طباطبایی  متنوع تبیین کرده است، خاطرنشان کرد: در دانشگاه آن دوران پزوتویسم حاکم بود، علامه با جامعه ای روبرو بود که شبهات اقتصادی، علوم سیسای، علوم اجتماعی و روان شناسی و مباحث تاریخی مطرح بود و ایشان در کتاب گرانسنگ المیزان بدان توجه کرده است.

وی ضمن معرفی کتاب مرزبان وحی و خرد؛ مقاله المیزان و پرسش های نو را مورد توجه قرار داد و با بیان این که در این نوشتار المیزان از حیث مباحث علوم انسانی و نو اندیشی های دینی بررسی شده است، خاطرنشان کرد: شاهد پدید آمدن مفهوم و میدان وسیعی از کلام جدید اسلامی هستیم و علامه را باید معمار کلام جدید در حوزه های علمیه دانست.

حداد عادل با بیان این که جلوه تاثیر علامه را در دستپروردگان علامه دانست و شهید مطهری بارزترین آنهاست، اظهار داشت: ادامه اندیشه علامه طباطبایی را در آثار شهید مطهری می توان یافت که ایشان در دهه 50 در کنار مقابله با هجمه اندیشه ها، با تفکر التقاتی نیز روبرو شده با روشنفکرانی که با چهره اسلام مارکسیست و کمونیست را تبلیغ می کردند مواجه می نمود.

وی ضمن اشاره به دیگر تاثیرات علامه طباطبایی در علوم انسانی، آثار علامه مصباح یزدی را دربردارنده اندیشه علامه طباطبایی دانست و ابراز داشت: آیت الله مصباح یزدی پیشاز انقلاب موضوع توجه حوزه به علوم انسانی را جدی گرفته، این علوم را در حوزه نهادیه ساختند.

حداد عادل تصریح کرد: اندیشمندان انقلاب اسلامی همچون شهید بهشتی و حتی رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز دست پرورده و بهره مند از اندیشه های علامه طباطبایی بودند؛ المیزان همچون باران نعمتی بزرگ در سیراب سازی تشنگان معارف الهی و نوری برای تابش به آیندگان بود.

انقلاب اسلامی سکولاریسم غربی را به چالش کشیده است، چرا که علوم انسانی سکولار عده دار وظایف دین بوده میدان وسیع مواجهه با علوم انسانی از یک سو و مقابله با تفکر دینی در انقلاب اسلامی به وجود آمد. که تفکر علامه برای ایران امروز پیس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار بزرگ و برجسته بود.

وی ادامه داد: بزرگداشت علامه فقط به معنی احترام به فیلسوف فقید نیست، بلکه توجه به آغازگر راهی است که امروز ما مسافران آن هستیم و بسی بیش از آنچه طی شده ادامه دارد و کاری که صورت گرفته تنها مقدمه ای برای حرکت های رو به رشد و تعالی بخش در توجه به علوم انسانی است.

حداد عادل در بخش پایانی سخنان خود بر اهمیت جزء نگری در پاسداشت اندیشه علامه طباطبایی تصریح و با باین این که نیاز است تا همایش مستقلی برای المیزان برگزار شود، خاطرنشان کرد: ترجمه مجدد المیزان به زبان فارسی و باز آفرینی آن ناظر به متغیرات کنونی و آراستگی به فنون نگارش برای خلق ترجمه دلپذیر بسیار مهم و ضروری است.

آیت الله فیاضی:

علامه طباطبایی در تمام فرازهای زندگی خود به دنبال کسب رضایت الهی بود

آیت الله فیاضی رئیس مجمع عالی حکمت اسلامی و رئیس دبیرخانه کنگره بین المللی علامه طباطبایی با بیان این که خداوند متعال در آفرینش انسان نهایت لطف و عنایتش را عملی ساخته است، یادآور شد: متاسفانه برخی از انسان ها از توانایی هایی که خداوند متعال عنایت نموده استفاده نمی کنند و به جایی می رسند که قرآن می فرماید، می شود اسفل السافلین و در مسیر انا جعلنا الشیاطین اولیاء قرار می گیرد.

وی با بیان این که امر انسان دایر است بین این که یا در پست ترین درجات باشد، و یا این که در بالاترین درجات قرار گیرد، اظهار داشت: کسی که از لحظات عمرش درست استفاده کند، چرا که تجارت خانه اولیای الهی و مکانی است که در آن سلمان ها تربیت یافته، شهید حاج قاسم ها سردار می شوند؛ دنیا برای این است که انسان با عقل و راهنمایی انبیای به سعادت نائل آید.

وی با بیان این که علامه طباطبایی در تمام فرازهای زندگی خود به دنبال کسب رضایت الهی بودند یادآور شد: وقتی علامه وارد حوزه قم شدند، کارهای بر زمین مانده را هدفگذاری نموده چنان ورودی علمی و عمیق داشتند و بنیان هایی را گذاشتند که سال ها طول می کشد تا آنها فهم و بازشناسی شوند.

وی علامه طباطبایی را نمونه ای از علمای در بیان اهل بیت علیهم السلام دانست و ابراز داشت: امام صادق علیه السلام می فرمایند؛ « عُلَماءُ شيعَتِنا مُرابِطونَ فِي الثَّغرِ الّذي يَلي إبليسَ و عَفاريتَهُ»؛ علمای شیعیان مرزبانان آن مرزی هستند که مهاجمین آن ابلیس و شیاطین جن و انس هستند که با شبهات و مکاتب الحادی توطئه هایی را علیه اسلام به کار می گیرند.

وی تصریح کرد: دشمنان خوب فهمیدند که اگر جلوی اسلام باز بماند، دیگر جایی برای مستکبران عالم نخواهد بود؛ بر تمام ما و شما لازم است تا در مسیر تجلی معارف ناب الهی در بسترهای مختلف دانشی بیش از پیش تلاش و همت نماییم.

رئیس انیستتو شرق شناسی فدراسیون روسیه:

اسلام و مسیحیت ارتدوکس روسیه از نزدکیترین اندیشه ها نسبت به هم برخودارند

دکتر علی اکبراف از کشور روسیه، ضمن ابراز خرسندی از حضور در این همایش بزرگ با بیان این که در این دوره تغییرات بزرگ جهانی به خاطر یکجانبه گرایی ایالات متحده  در حال شکل گیری است و فشارهای زیادی بر روسیه وجود دارد، ابراز داشت: فدراسیون روسیه و ایران در عرصه تغییر و تحولات بزرگ جهانی در یک کشتی قرار دارند.

وی با بیان این که روسیه، ایران و ترکیه امپراتوری های بزرگی داشتند که نمی توانند خود را تابع فرامین حکومت خودخانده غربی بدانند، اظهار داشت: اسلام و مسیحیت ارتدوکس روسیه از جمله باورهای این منطقه است که به تایید متفکرین و فلاسفه از نزدکیترین اندیشه ها نسبت به هم برخودارند.

علی اکبراف تصریح کرد: در باورهای مذهبی ایران و روسیه به واسطه فقدان نگاه بالا به پایین تلاش می کنیم زبان مشترکی برای اندیشه های مذهبی میان باورمندان پیدا کنیم.

وی یادآور شد: اگر به تاریخ بنگریم دوره هخامنشیان اولین حکومتی بود که برابری را در میان ملت ها باور داشتند و در سفر به دیگر کشورها برابری اندیشه و حقوق انسان را مورد تایید قرار داده این به عنوان تجربه ای طولانی در تاریخ ایران تکرار شده است.

امپراتوری های گذشته روسیه ایران و عثمانی هیچ کدام حق داشتن اندیشه و تفکر را از اقلیت ها و ملیت های ساکنان سرزمین ها سلب نمی کردند و جدا سازی و تفاوت قائل شدن بین آنها را بر نمی تابیدند و همواره بر اتحاد و یکپارچگی بر مشترکات قائل بودند.

رئیس انیستتو شرق شناسی فدراسیون روسیه با تأکید بر این که عدالت و حق زندگی برای همه به عنوان اساسی ترین حقوق انسانی مورد توجه تمدن های شرقی بود، به نسل دوستی و یکپارچگی ایران و روسیه و شهر دربند به عنوان نماد دوستی دو ملت ایران و روسیه اشاره کرد.

وی ضمن اشاره به تاریخچه‌ای از قدیمی‌ترین مسجد فدراسیون روسیه، با بیان این که این مسجد بر روی سازه های عد ساسانی بنا شده و به محلی برای گرد آمدند تمام متشخصین شهر استفاده می شد. این شهر همواره محل تلاقی تمدن‌های مختلف قفقازی، ایرانیان و ترک ها بود.

وی در بخش پایانی سخنان خود بر اهمیت پیگیری مطالعات مشترک اندیشمندان ایران و روسیه پیرامون مسائل فرهنگی و مذبی شهر دربند به عنوان نماد یکپارچگی ایران و روسیه تصریح نمود.

دبیر اجرایی کنگره بین المللی علامه طباطبایی:

114 مقاله مورد پذیرش دبیرخانه قرار گرفت

خراسانی، دبیر اجرایی کنگره بین المللی علامه طباطبایی در آئین اختتامیه این کنگره بین المللی، با بیان این که بعد از دو سال فعالیت جدی و مستمر دبیرخانه کنگره بین المللی علامه طباطبایی در سایه سار لطف الهی و عنایات اهل بیت شاهد آئین اختتامیه کنگره ای هستیم که با همکاری 33 مرکز داخیل و 10 مرکز بین المللی آغاز شده بود.

وی از فعالیت دبیرخانه دائمی کنگره بین المللی علامه طباطبایی اشاره نمود و ابراز داشت: این کنگره ابعاد مختلف دانی علامه را مورد هدف قرار داده، مبتنی بر شش محور 114 مقاله مورد پذیرش دبیرخانه قرار گرفت.

وی با بیان این که برگزاری 152 پیش نشست های علمی در داخل و خارج از کشور با هدف گفتمان سازی را از جمله رویکردهای این دبیرخانه دانست و با بیان این که این پیش نشست ها در 21 استان و 40 شهرستان ناظر به موضوعات مورد نیاز جامعه برگزار شد.

وی با بیان این که فارغ از اهمیت مباحث نخبگانی و پژوهشی در عین فرهنگ سازی زندگی نامه علامه تدوین و به 5 زبان ترجمه شده است؛ تولید مستند المیزان در 18 دقیقه و رونمایی ان در کشور عراق از دیگر برنامه های این کنگره بود.

وی در ادامه گزارشی از آئین افتتاحیه، برگزاری کمیسیون های تخصصی، و تبیین سیره عملی در حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها ارائه کرد و با بیان این که کمیسون زن و خانواده به محورهای همایش افزوده شده، تمام این هفت کمیسیون فرایند بررسی مقالات را در دستور کار قرار دادند.

وی برگزاری مراسم بزرگداشت علامه طباطبایی در تبریز را مورد توجه قرار داد و با بیان این که امیدواریم از 24 آبانمان ماه تا 30 آبان له عنوان هفته فلسفه و حکمت اسلامی مطرح و جایزه جکمت اسلامی به نشان علامه طباطبایی ترسیم و گفتمان فلسفه و حکمت اسلامی به عنوان گفتمان غالب در عرصه بین الملل مطرح گردد.

وی با بیان این که نسیت به ابعاد تخصصی علامه در افتتحایه و اختتامیه برنامه هایی را در دستور کار قرار داده و بعد هنری علامه به ویژه خوش نویسی علامه مورد توجه قرار گرفت، یادآور شد: در جلسه اختتامیه با همکاری دانشگاه الزهرا خوشنویسانی به یاد علامه مبادرت به خوشنویسی کردند.

وی در بخش پایانی سخنان خود از تمام مراکز و مجموعه های همکار کنگره قدردانی کرد و ابراز داشت: از مجموعه اساتید و کارکنان دانشگاه الزهرا در برپایی هرچه با شکوه تر این کنگره  تقدیر و تشکر می کنیم.