ترفندهای ناتمام سایپا و ایران‌خودرو برای گران‌فروشی در نبود نظارت وزارت صمت

شورای رقابت در جلسه شماره 543 مورخ 1401.11.11 با توجه به وضعیت انحصاری بازار خودروی سواری کشور و با توجه به مفاده 2 و ماده 7 قانون ساماندهی صنعت خودرو، دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری را مصوب کرد.

براساس مصوبه دستورالعمل تنظیم بازار خودرو، مقرر شد شورای رقابت قیمت خودروهای سواری را مصوب و ابلاغ کند که در نتیجه این مصوبه شورای رقابت از ابتدای امسال تاکنون قیمت انواع خودروهای تولید داخل، مونتاژی و وارداتی را مصوب و ابلاغ کرده است (اخیرا قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی به سازمان حمایت واگذار شده است).

بر این اساس علاوه بر اعلام قیمت تعدادی از خودروهای سایپا و ایران خودرو در فروردین ماه، اخیرا نیز در شهریور امسال قیمت 5 خودروی سایپا و در مهرماه نیز قیمت 8 خودرو از محصولات ایران خودرو را مصوب و ابلاغ کرد. 

پیش از اعلام قیمت این 13 خودرو از محصولات سایپا و ایران خودرو مباحثی در مورد درخواست افزایش قیمت از سوی خودروسازان مطرح بود.

* درخواست خودروسازان برای افزایش قیمت

در رابطه با افزایش قیمت خودرو، احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان در گفت‌وگویی که در مهر امسال با خبرنگار فارس داشت، گفت که 2 شرکت ایران خودرو و سایپا حدود یک ماه پیش درخواست افزایش قیمت را به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارائه کرده‌اند. 

وی افزود: براساس محاسبات انجام شده و مدارک ارائه شده از سوی شرکت‌های خودروساز داخلی (ایران خودرو و سایپا)‌، هزینه‌های تولید و مواد اولیه خودروسازان داخلی مشمول 35 تا 38 درصد افزایش قیمت شده است، بنابراین باید محصولات این خودروسازان نسبت به قیمت تمام‌شده خودرو در اردیبهشت 1402، افزایش یابد.

* قیمت‌گذاری 8 خودروی جدید که به تشخیص وزارت صمت جدید تشخیص داده شد

‌سپهر دادجوی توکلی، مدیرکل وقت روابط عمومی مرکز ملی رقابت و سخنگوی فعلی شورای رقابت، درباره مصوب شدن قیمت 8 خودروی جدید ایران‌خودرو گفته بود: این 8 خودرو از نظر معاونت حمل و نقل وزارت صمت خودروهای جدید تشخیص داده شده است و بنابراین شورای رقابت این خودروها را قیمت‌گذاری کرد. 

* خودروسازان مشتریان را وادار به خرید خودروهای گران‌تر می‌کنند

بعد از اعلام قیمت های 5 خودروی سایپا و 8 محصول ایران خودرو؛ خودروسازان که مدتی سرعت عرضه خودرو به مشتریان را کاهش داده بودند اقدام به ارسال فراخوان واریز وجه به مشتریان کردند و سرعت ارسال فراخوان های تکمیل وجه به مشتریانی که در سامانه یکپارچه ثبت نام کرده بودند را افزایش دادند، اما نکته قابل ملاحظه در برخی از این فراخوان‌ها این بود که خودروسازان به جای خودروهای مورد تقاضای ثبت‌نام‌کنندگان، همین خودروها را به اسم خودروهای جدید با اضافه کردن پسوند‌هایی نظیر «ارتقا یافته» یا «اعداد و حروف انگلیسی»‌ به مشتریان پیشنهاد کردند. 

به عنوان مثال ایران خودرو به جای عرضه خودرو رانا پلاس، به مشتریان اعلام کرده است که رانا پلاس ارتقا یافته یا 207 ارتقا یافته تحویل بگیرند و این در حالی است که ‌قیمت رانا پلاس ارتقا یافته نسبت به رانا پلاس حدود 95 میلیون تومان گران‌تر است. 

همچنین تعدادی از مشتریان شرکت ایران خودرو اعلام کرده‌اند که این شرکت خودروساز به خریداران تارا V1 اعلام کرده است که برای خرید تارا V1 پلاس واریز وجه کنند ‌در حالی که قیمت خودرو تارا V1 پلاس نسبت به تارا V1 حدود 200 میلیون تومان گران‌تر است. 

علاوه بر این تعدادی از مشتریان شرکت سایپا  نیز عنوان کرده‌اند که این خودروساز به جای عرضه شاهین دستی؛ به متقاضیان شاهین اتومات عرضه می‌کند در واقع این مشتریان می‌گویند شرکت سایپا آنها را  وادار کرده است به جای شاهین دستی، شاهین اتومات که حدود 220 میلیون تومان از شاهین دستی گران‌تر است را خریداری کنند و اگر این کار را انجام ندهند نوبت ثبت نام در سامانه را از دست خواهند داد. 

البته سایپا امروز پاسخ داد که «جایگزینی شاهین اتوماتیک با دستی برای مشتریان اختیاری است»، با این حال، سایپا در مورد زمان عرضه شاهین دستی، خبری نداد.

* ترفند خودروسازان برای افزایش قیمت با اضافه کردن پسوند به نام قبلی خودرو

سعید مؤتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران در رابطه با اقدام خودروسازان در عرضه خودرو با پسوندهای ارتقا یافته به مشتریان با قیمت بالاتر به خبرنگار فارس، گفت: اقدام خودروسازان در خصوص اضافه کردن پسوند به نام محصولات قبلی و ارائه خودرو با نام جدید به عنوان محصول جدید با قیمت بالاتر پیشینه دارد و اقدامی جدید نیست. 

وی افزود: در واقع خودروساز از این ترفند برای افزایش قیمت محصولاتش استفاده می کند و این در حالی است که در ازای افزایش قیمت نه چندان آپشنی به خودرو اضافه شده و نه ارتقایی در سیستم فنی خودرو ایجاد شده است. 

موتمنی با بیان اینکه خودروسازان مدتی است که برای افزایش قیمت تلاش می‌کنند، گفت: با استفاده از این ترفند همیشگی یعنی اضافه کردن چند حرف انگلیسی به نام قبلی و اضافه کردن پسوند ارتقا یافته این بار نیز قیمت تعدادی از خودروها را افزایش داده‌اند. 

رئیس اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو تهران با اشاره به افزایش قیمت پژو 207 سقف شیشه ای اتوماتیک، گفت: در حال حاضر این خودرو با عنوان پژو 207 سقف شیشه ای ارتقا یافته با افزایش قیمت 176 میلیون تومانی نسبت به پژو 207 سقف شیشه ای فاکتور می شود؛ خودروساز با اضافه کردن سنسور باد، سنسور باران، نشانگر تعویض دنده و تبدیل تودوزی پارچه‌ای به چرم این تغییرات را به عنوان آپشن و ارتقا معرفی کرده است و قیمت خودرو را به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش داده در حالی این موارد نه آپشن است و نه موجب ارتقا خودرو می‌شود. 

موتمنی بیان داشت: همچنین خودرو تارا که تا مدتی پیش به قیمت 490 میلیون تومان فاکتور می‌شد اکنون به علت اضافه کردن سنسور باد و سنسور باران با افزایش 100 میلیون تومان به قیمت 590 میلیون تومان فاکتور می‌شود. 

وی افزود: افزایش میلیونی قیمت خودروها  با اضافه کردن سنسور و تغییر در تزئینات داخلی در حالی توسط خودروسازان داخلی ما اتفاق می‌افتد که  خودروسازهای بزرگ دنیا با وجود ارتقاموتور، تغییرات ظاهری و غیره در 10 الی 12 سال قیمت خودرو را اصلا تغییر نمی دهند و یا در نهایت 200 دلار به قیمت خودرو اضافه می‌کنند. 

وی با انتقاد از انحصاری بودن بازار خودرو گفت: تا زمانی که بازار خودرو انحصاری است، خودروسازان با افزایش قیمت خودرو در حق مصرف کنندگان احجاف می کنند و خودروهای بی کیفیت را با قیمت‌های گران به مشتریان عرضه می کنند. 

* واردات خودرو توسط اشخاص آزاد شود

موتمنی با بیان اینکه باید واردات خودرو توسط اشخاص آزاد شود، گفت: واردات خودرو توسط شرکت‌ها و خودروسازان به منزله رانت است و نمی توان با این وضعیت بازار خودرو را تنظیم کرد. 

* خودروهای مونتاژی با قیمت‌های گزاف به دست مردم می‌رسد

وی با بیان اینکه خودروهای مونتاژی با قیمت 25 تا 45 هزار دلار به دست مصرف‌کنندگان می رسد، گفت: واقعا این مساله تاسف برانگیز است زیرا قیمت جهانی این خودروها اصلا قابل مقایسه با قیمت‌های عرضه شده در داخل کشور ما نیست. 

* خودروسازان از نبود نظارت وزارت صمت سواستفاده می‌کنند‌

‌خودروهایی که از سوی خودروسازان اخیرا به جای خودروهای مورد تقاضا به مشتریان عرضه می‌شود از میان 13 خودرویی است که به تازگی توسط شورای رقابت قیمت‌گذاری شده است ( 5 خودروی سایپا و 8 خودروی ایران خودرو).

از آنجا که قیمت این خودروها نسبت به قیمت خودرو‌هایی که در اردیبهشت ماه قیمت‌گذاری شده است بالاتر است، بنابراین خودروساز ترجیح می‌دهد که این خودروها را به مشتریان عرضه کند تا بتواند پول بیشتری کسب کند و این در حالی است که مشتریانی که ماه‌ها در انتظار خرید خودرو بوده‌اند در صورتی که نتواند پول خودروی جدید را تهیه کند، بلاتکلیف می‌مانند و معلوم  هم نیست که بعدا خودروساز، خودروی مورد تقاضایشان را عرضه می‌کند یا خیر.

به گفته کارشناسان، در سایه عدم توجه وزارت صمت و سازمان حمایت به موضوع نظارت بر عملکرد خودروسازان، این شرکت‌های خودروسازی در بازار انحصاری‌ یکه‌تازی می‌کنند و حتی سیاست‌های شورای رقابت در قیمت‌گذاری خودرو  برای کنترل بازار خودرو را دور زده‌اند.