مسجد امام رضا مسجدی برقرار و الگوی مورد انتظار مردم

مسجد موفق در یک محله می تواند مردم آن منطقه را تحت تأثیر قرار داده و در هدایت و راهنمایی مردم نقش آفرین باشد؛ در آموزه های دینی به مساجد و ارتباط مؤمنین با مسجد تأکید شده است.

در حدیثی از امام حسن مجتبی عنوان شده است فردی که با مسجد ارتباط داشته باشد یکی از 8 فایده را بهره مند می شود: «نشانه‌اى محکم و استوار؛ دوستى قابل استفاده؛ علمی کمیاب؛ رحمتى مورد انتظار؛ سخنى که به راه راستش کشد؛ یا سخنى که او را از پستى برهاند؛ ترک گناهان به خاطر شرم از خدا؛ ترک گناهان به خاطر خوف از خدا»

این 8 مورد نشان می دهد که مسجد که بتواند این تأثیرات را ارائه دهد حداقل شرایط یک مسجد را طبق آموزه های اسلامی دارا است و اگر شرایطی پیدا کند که همه یا اکثر این موارد را به مرید و مخاطب خود ارائه دهد به یک مسجد تراز نزدیک شده است.

امام جماعت مسجد در تحقق مسجد تراز نقش اساسی دارد از این رو ائمه جماعات نیز دارای ویژگی هایی باید باشند تا بتوانند به خوبی مسجد داری کنند؛ رهبر معظم انقلاب در خصوص امام جماعت موفق حضور دائمی آن در مسجد را با تعبیر «کالسمک فی الماء» بیان می کنند؛ ایشان می فرمایند: «پیشنماز مسجد، باید مسجد را خانه‌ی خود، جایگاه خود و اداره‌ی خود بداند؛ وقتی وارد مسجد شد، «کالسّمک فی الماء» باید باشد؛ احساس کند که اینجا جای اوست و عجله‌ای برای بیرون رفتن از مسجد نداشته باشد؛ این درست است.»

حجت الاسلام علی واشقانی فراهانی امام جماعت و مؤسس مسجد امام رضا (ع) منطقه دهکده المپیک تهران بوده که مسجد را خانه خود قرار داده و همیشه در مسجد حضور دارد. از این رو در سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با وی به گفتگو پرداختیم تا تجربه مسجدداری خود را بیان کند.

متن گفتگو به شرح ذیل است:

رسا – مسجد امام رضا در چه سالی و طی چه فرایندی تأسیس شد؟

هر انساني در جامعه داراي اثر خواهد بود كه به شرح رسالت انساني عمل كند از این رو اين عمل يك برنامه تعريف شده را مي‌طلبد؛ از همان سال‌هايي كه در استان مركزي اشتغال به تحصيل علوم حوزوي داشتم، در مناسبت‌های مختلف به روستاها جهت تبليغ مي‌رفتم و پس از هجرت به تهران امامت در مسجد و مصاحبه و مقالات متعدد در مطبوعات كثيرالانتشار و صدا و سيما، آتش به اختيار نيز تصميم به احداث مسجد نمودم.

سال 1383 با توجه به سخن قرآن كريم در سوره حج: «خدا را عبادت كنيد و كار خير انجام دهيد تا رستگار شويد» و همچنین و ديگر كلام امام صادق (ع): «مردم را به كار خير با غير زبان بخوانيد تا اينكه تقواي شما و سعي و كوشش و نماز، راستگويي، و كار خير ببينند» تصمیم گرفتم با توكل به خداوند و استعانت از انبياء و اهل بيت (ع) با تحمل ناملايمات با پيگيري‌هاي شبانه روزي مسجدی را تأسیس کنم؛ پس از اتمام اخذ زمين به تهيه نقشه معماري آن اقدام کردم که در اسرع وقت طراحي شد و مجوز پروانه احداث مسجد از شهرداری دريافت کردم. جهت تأمین هزينه لازم و پيگيريهاي مكرر در این خصوص به این نتیجه رسیدم بايد براي اين پروژه بزرگ كسي را يافت تا حمايت مالي کند كه به لطف خداوند خير و نيكوكار معززي در اين راستا مساعدت لازم را ايفا نمود؛ در تاريخ 5/3/1387 عمليات اجرائي ساخت مسجد امام رضا (ع) آغاز شد.

رسا – از حضور خود طی عملیات ساخت مسجد بگویید.

اما در طول مدت ساخت جهت برپایی نماز جماعت در جوار مسجد سه عدد كانكس قرار داده شد که يكي از این سه به عنوان دفتر مسجد مورد مراجعه مردم قرار داشت و همچنین محل زندگي‌ام بود که شبانه روز در اين كانكس بودم و شبها نیز از مصالح ساختمان نگهبانی می دادم. از شهر تهران و شهرهاي ديگر مصالح مي‌آوردند و تحويل مي‌گرفتم و كارها را با پيمانكاران و ساير موارد نيز هماهنگ مي‌کردم. در مدت ساخت مسجد كه به مدت يك سال زمان برد از خانواده جدا بودم و به عنوان كارفرما در تمام ابعاد مديريت مسجد از زمان شروع گرفتن زمين و ساخت عمراني و فرهنگي پيشگام قدم برداشته كه مردم وقتيكه سرعت كار را مشاهده كردند جملگي به آنچه توان داشتند همكاري داشتند و پس از گذشت شش ماهي نماز در زير زمين مسجد برگزار شد.

البته باید گفته شود كه از همان آغاز گرفتن زمين و ساخت بناي مسجد مصاحبه و مقاله در مطبوعات كثيرالانتشار انجام شد و پس از آن در صدا و سيما نیز اخباری منتشر شد.

رسا – ویژگی های مسجد ساخته شده و فعالیت های ابتدای بهره برداری را برایمان بازگو کنید.

متذكر است به اينكه پس از تمام شدن ساخت بناي مسجد فعاليت مسجد نيز بطور گسترده با نماز صبح شروع شد. مسجد امام رضادر سه طبقه با امكانات روز در زميني به مساحت 675 متر و در زيربناي دوهزار متر بناي مفيد به همراه سالن اجتماعات و آشپزخانه صنعتي و با نماي سنتي مذهبي احداث شد که فعاليت فرهنگي مذهبي و اجتماعي مسجد پس از نماز صبح با درس اخلاق و احكام آغاز می شود.

برنامه های ویژه ای نیز برای بانوان از همان ابتدا وجود داشته و در حال حاضر نیز اجرا می شود؛ جلسات قرآني و تفسير نهج البلاغه، اخلاق، احكام، سفر سياحتي و زيارتي وجود داشته و بعدازظهرهاي چهارشنبه هر هفته جلسه قرآن از سطح ابتدائي تا عالي برای بانوان پیگیری می شود.

محوریت مسجد برای منطقه تثبیت شده است، از این رو در همه انتخابات های گذشته صندوق رأی در مسجد مستقر بوده و اخذ رأی مردمی مانند سایر حوزه های انتخابیه در این مسجد برقرار است.

پذیرش و ويزيت پزشك هر هفته روز سه شنبه برقرار بوده حضور در منازل بازماندگان مرحومين جهت عرض تسليت و همچنين خير مقدم به بازگشت زائران از حرم مطهر ائمه (ع) و ملاقات و عيادت از بيماران در منزلشان به همراه نمازگزاران و امام جماعت مسجد و همچنین كمك به مستمندان، کمك به بازسازي مناطق سيل زده و زلزله زده کشور، برگزاري نماز عيد فطر در جوار مسجد و دعوت از سخنران های مطرح در مراسمات ملي و مذهبي از مهم ترین عناوین فعالیت های مسجد است.

فعالیت کتابخانه مسجد به چه صورت است؟

مسجد داراي كتابخانه جامع روايي است که عموم مردم، طلاب و دانشجويان بدون محدوديت زماني از آن استفاده مي‌كنند؛ تأليف كتب روايي و به خصوص كتاب «مسجد سفارتخانه اسلام»، «منشور اخلاق پزشك و مردم»، و «فضايل روز جمعه و نماز جمعه» در حال ويراستاري و اصلاح است كه پس از اتمام اين موارد چاپ و نشر خواهند يافت. كتاب «آداب اخلاق زن در مسجد» چاپ و توسط انتشارات نظري انتشار يافته و در بين پانصد نويسنده داخلي و خارجي به عنوان رتبه دوم از سوي هيئت داوران انتخاب شده است.

سال 1395 ائمه جماعات مساجد استان تهران با مقام معظم رهبري ديداري داشتند كه در اين ديدار حضرت آقا بر نوشتن سرگذشت مساجد تأکید کردند که کتاب «سیمای مسجد امام رضا» به قلم بنده در شبكه‌هاي مجازي و خبرگزاري محراب منتشر شد در حالی که آن کتاب را چهارسال قبل از به چاپ رسانده بودم و حقيقتا مورد استقبال توده مردم قرار گرفت.

رسا چرا خود اقدام به تأسیس مسجد کرده و در فعالیت های مسجد فراتر از امام نماز جماعت حضور دارید؟

در دنيا هرچيزي الگو يا محور و شاخصي دارد كه كارها با اقتداء به آن پيش برود؛ پس از چند سال تجربه امامت در مسجد آموختم زماني در جامعه اثرگذار خواهم بود كه با اعضاء و جوارح در خدمت مسجد و مردم باشم بنابراین با تحمل معضلات مالي و ساير موارد خود نيز با تدبر و درايت پيشتاز شدم كه خدا هم كمك كرد. بايد گفت معرف جايگاه هر انساني عملكردش است كه مردم نيز انتظار عملكرد شایسته و مردمي را از امام جماعت دارند.

مردم منطقه مسجد امام رضا (ع) را يك مسجد برقرار و با معيارهاي اسلامي مي‌شناسند که علاوه بر امورات روزمره مسافران و بيماران سطح شهر تهران و سطح كشور را نيز اسكان مي‌‌دهد. اداره مسجد با سیستم اداری امکان پذیر نیست بلکه باید عاطفی مدیریت شود مانند نهاد خانواده که اگر اداری و خشک مدیریت شود، بحث و دعوا پیش می آید؛ در خانواده اخلاق و مدارا حاکم است.

توصیف شاعر و خوشنویس از مسجد امام رضا و فعالیت حجت الاسلام واشقانی

جایگاه امام جماعت در مسجد مردمی بودن و عمل است. بنده نيز شبانه روز پاسخ گوي مراجعات مردم هستم و حتی مسافرت هم نمي‌روم. بايد با توجه به بيانات قرآن و انبياء و اهل بيت در خدمت مسجد و مردم بود كه ثمرات بسياري در جامعه خواهد داشت. بيش از يك دهه است كه مسجد امام رضا (ع) شبانه روز در خدمت مردم استان تهران و سطح كشور است.

مسجد امام رضا (ع) سراي سرزمين ايران و در خدمت جامعه اسلامي است از این رو از مسئولين و متمكنين انتظار می رود جهت تقويت فعاليت خدمت به مردم در مسجد، مساعدت و توجه لازم را ايفا نمايند. كاري بسيار شايسته خواهد بود كه از طريق مسجد بخشي از گرفتاريهاي مردم حل و فصل شود.

یک مسجد تأثیرگذار چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

در گام نخست مسجد زماني حافظ حقوق شهروندان و مدافع نظام خواهد بود كه داراي امام جماعت فعال و تمام وقت باشد تا در تمام موارد مسجد پيشگام و پيشتاز باشد. امام جماعتي فهيم و آشنا به زمان و مكان که استعداد و ظرفيت مردم را بداند و عملگرا باشد و همچنین امامت خود را منحصر به محراب و مسجد نداند به طوریکه چندين خيابان منتهي مسجد را در امور مسائل روز مردم را ياري كند، بسیار می تواند مؤثر باشد. مهمترين شاخصه امام جماعت اين است كه مشكلات محل و منطقه را پيگيري و به سمع و نظر مسئولين نظام برساند كه پيامبر (ص) خود نيز «طبيب دوار بطبه» بود و از خدمت به مردم هيچگاه غفلت نمي‌كرد. نبی اکرم حتي نماز را سبك و با شناخت موقعيت مردم مي‌خواند و در مسجد مي‌نشست و به امور مردم رسيدگي مي‌كرد. پيامبر مطابق استعداد مردم سخن مي‌گفت و خود را خادم و خدمتگذار مردم مي‌دانست.

بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران نیز خواسته بود به ایشان به جای کلمه رهبر «خدمت گذار» گفته شود؛ شهيد بهشتي نیز تعبیر دارد: «ما شيفتگان خدمتيم نه تشنگاه قدرت» در نگاه رهبر معظم انقلاب نیز فلسفه وجودی نظام اسلام خدمت به مردم معرفی شده است. در توصیه حضرت امام علي (ع) به مالك اشتر نیز تأکید شده، درب محل کار وی در وقت مناسب باز باشد تا مردم ضعيف هر سخني كه دارند بگویند و شما هم با صبر و شکیبایی گوش کنید.

رسا - توصیفتان از جایگاه مسجد در اندیشه اسلامی چیست؟

مسجد سفارتخانه اسلام و امام جماعت سفير آن و مردم و مأمومین، امت اسلام در مسجد هستند؛ مسجد بايد در راستای سياست‌هاي نظام اسلامي فعالیت کند اما نبايد در سياست، جناحها و احزاب باشد.

تجربه روايت مي‌كند در جوار مساجد جايگاهي ساخته شود مانند زمان پيامبر (ص) كه مردم بتوانند در آن اسكان يابند زیرا نتايج بسيار مفيدي در بين مردم خواهد داشت كه به جاي مغازه و فعاليت اقتصادي از زمين مسجد مي‌توان منزلهائي تعريف شده ساخت برای مثال منازل دانشجویی.

تنها موردي كه مردم را در قطار انقلاب اسلامي نگه مي‌دارد عمل مردمي است از این رو زمامداران نظام اسلامي بايد پدرگونه رفتار و عمل داشته باشند تا روحيات ديني مردم تقويت شود. ائمه جماعات در اين بخش بايد پيشگام و پيشتاز باشند و توجه داشته باشند سخنرانی به تنهایی کافی نیست بلکه اقدامات عملیاتی لازم است. مسجد قوی، ايران قوي و دولت مردمي را تضمين خواهد کرد.

نمای سنتی و زیبای مسجد امام رضا