اربعین ۱۴۰۲؛ وضعیت مرز خسروی چه‌تفاوتی با سال گذشته کرده است؟

حدود یک ماه به اربعین حسینی(ع) مانده است و کم‌کم فعالیت‌ها برای برگزاری هرچه بهتر راهپیمایی اربعین در ایران و عراق آغاز شده است.

بین تمام فعالیت‌هایی که برای اربعین می‌شود آماده‌سازی پایانه‌های مرزی برای تردد زائران از اهمیت بیشتری برخوردار است چه اینکه سال‌های گذشته نیز آماده نبودن برخی زیرساخت‌ها در مرز موجب ازدحام جمعیت و به‌وجود آمدن برخی مشکلات برای زائران اربعین حسینی شده بود.

منزل اول؛ پایانه مرزی خسروی:

ساعت حدود یک بعدازظهر است که از کرمانشاه راهی پایانه مرزی خسروی می‌شویم. هوا در کرمانشاه خیلی گرم است ‌و شاید بتوان لفظ هوای داغ را برای آن به‌کاربرد و ما سفرمان را در حالی آغاز می‌کنیم که تمامی کشور به‌خاطر گرمای هوا تعطیل شده است.

پیش از شروع سفر، دوستانمان در کرمانشاه توصیه می‌کنند در این ساعات به خسروی نرویم، علت را که جویا می‌شویم می‌گویند در ساعات ظهر دمای هوای خسروی بسیار بالاست و یکی از آنها می‌گوید "دیروز که در مرز بودم دمای هوا در سایه 62 درجه بوده است وای به حال هوا در فضای باز!"

همین موضوع اولین سؤال را در ذهن ما مطرح می‌کند که با این گرمای هوا زائران قطعاً دچار مشکلاتی خواهند شد، آیا تمهیدات لازم برای رفع این مشکل در مرز اندیشیده شده است یا نه؟

به‌هرحال سفرمان را آغاز می‌کنیم. پیش از راه افتادن برای در امان ماندن از تابش نور آفتاب شیشه‌های ماشین را دودی کردیم و چند کلاه آفتابگیر و چفیه خریدیم؛ از کرمانشاه تا مرز خسروی 196 کیلومتر است و طی این مسیر حدود سه ساعت زمان می‌برد، در مسیر باید از شهرهای اسلام‌آباد غرب،‌ کرند و قصرشیرین عبور کرد تا به مرز خسروی رسید.

زمانی که از کرمانشاه راه افتادیم دمای هوا حدود 50 درجه بود و هرچه به مرز و کشور عراق نزدیک می‌شویم بر شدت گرمای هوا افزوده می‌شود و همین موضوع، اهمیت ایجاد زیرساخت‌های لازم جهت رفاه حال زائران را بیش از پیش ضروری می‌کند.

در طول مسیر آنچه بیش از همه خودنمایی می‌کند فعالیت‌های راهداری برای مناسب‌سازی مسیر دسترسی به مرز است. تقریباً در تمام جاده گروه‌هایی مشغول فعالیت‌های مهندسی برای تعریض و نوسازی آسفالت‌جاده‌ها هستند و آن‌طور که به‌نظر می‌رسد تا زمان آغاز فرآیند راهپیمایی اربعین و مراجعه زائران به مرز، فعالیت‌های عمرانی پایان می‌یابد و جاده کرمانشاه به مرز خسروی کاملاً بهسازی می‌شود.

علی‌رغم تلاش طاقت‌فرسای راهداران برای بهسازی جاده‌ها آن‌هم زیر گرمای بالای 50 درجه هوا، یک نقطه‌ضعف کاملاً مشهود هم در سرتاسر مسیر قابل مشاهده است، در این مسیر مراکز خدمات رفاهی و پمپ‌بنزین به‌ندرت وجود دارند و این کنار محدود بودن سوخت‌گیری در پمپ‌بنزین‌های استان کرمانشاه (در هر بار سوختگیری تنها می‌توانید 30 لیتر بنزین بزنید) و گرمای هوا می‌تواند برای زائران مشکل‌آفرین باشد. در مسیر که می‌رویم در برخی نقاط کولر ماشین هم جواب نمی‌دهد و مانند فن عمل می‌کند.

مسیر کرمانشاه تا مرز خسروی مسیری هموار است و به‌خلاف مرز مهران که دارای گردنه‌های کوهستانی است، اینجا مسیر بیشتر کفی است و رانندگی با سهولت بهتری انجام می‌شود. در مسیر که می‌رویم دائم با دوستانی که سال گذشته از مرز خسروی برای سفر اربعین استفاده کرده‌اند صحبت می‌کنیم تا شرایط مرز را بهتر متوجه شویم، مشکلاتی مانند مسافت زیاد محل پارکینگ خودرو‌ها تا پایانه مرزی و نبودن مواکب در این مسیر اصلی‌ترین مشکلی است که مطرح می‌شود.

بالاخره ساعت 4 بعدازظهر پس از گذشتن از شهر قصرشیرین با نخلستان‌های زیبایش به مرز خسروی می‌رسیم، دمای هوا حالا به حدود 50 درجه یعنی چیزی نزدیک به  دمای شهر کرمانشاه در ساعت ظهر رسیده است اما آنچه بیشتر اذیت می‌کند شدت تابش آفتاب است که هوا را داغ کرده است.

10کیلومتری مانده به پایانه خسروی جایی است که دیگر اجازه تردد خودروی شخصی داده نمی‌شود و زائران باید همان‌جا خودروها را پارک کنند و با اتوبوس‌های پیش‌بینی‌شده راهی پایانه مرزی شوند، در این محل هنوز همان مشکل سال گذشته پابرجاست و پارکینگ مطمئن و مناسبی برای پارک خودروها در نظر گرفته نشده است، البته کار احداث یک مجموعه سرویس بهداشتی جدید در همین محل در حال انجام است و آن‌طور که در تابلوی زمان‌بندی آن مشخص شده است تا 31 مرداد ماه به بهره‌برداری می‌رسد.

یکی دیگر از مشکلاتی که سال گذشته زائران با آن روبه‌رو بودند، نبود وسیله نقلیه مناسب برای انتقال زائران به‌سمت پایانه‌ مرزی است این امر موجب شده بود برخی پیاده این مسیر 10کیلومتری را بپیمایند.

راهی پایانه مرزی می‌شویم؛ مسیر کاملاً کفی است و آسفالت آن نیز تازه تعویض شده است، در این مسیر 10کیلومتری تیرهای چراغ برق را به‌یاد عمودهای راه نجف تا کربلا شماره‌گذاری کرده‌اند و از ابتدای مسیر تا پایانه مرزی حدود 350 عمود وجود دارد، البته فاصله عمودها در اینجا مانند راه نجف تا کربلا نیست و حدود 10 متر است.

نزیکی‌های عمود 325 جایی که است که به بلواری می‌رسیم که تا پایانه‌ مرزی حدود 1000 متر راه مانده است و اتوبوس‌ها همان‌جا زائران را پیاده می‌کنند تا باقی راه را که چیزی حدود 10 دقیقه  طول می‌کشد، پیاده طی کنند، درست از همین‌جا استقرار موکب‌ها آغاز می‌شود و تا ورودی پایانه مرزی خسروی ادامه دارد.

در ابتدای این بلوار دو هتل قرار دارد، آن‌طور که ما مطلع شدیم این هتل‌ها 10 سال پیش احداث شده‌اند و پس از تعطیلی پایانه مرزی خسروی آنها هم تعطیل شده‌اند، از سال گذشته که دوباره این پایانه مرزی فعالیت خود را شروع کرده است،‌ این هتل‌ها هم فقط در ایام اربعین فعال هستند و معمولاً ارگان‌های مختلف آنها را برای نیروهای خود که برای خدمات‌رسانی به زائران در مرز مستقر می‌شوند رزرو می‌کنند.

همین‌طور که در بلواری می‌رویم چشممان به یک مغازه می‌خورد؛ داخل مغازه می‌رویم تا از افراد محلی هم درباره وضعیت مرز پرس‌وجو کنیم، با یکی از آنها هم‌صحبت می‌شویم، می‌گوید: برای رفاه حال زائران و جلوگیری از تردد کامیون‌ها و تریلی‌ها در مسیر تردد مردم تا پایانه مرزی، یک جاده جداگانه به‌نام جاده برکات در سمت شرقی پایانه احداث شده است که تریلی‌ها از آن برای رسیدن به پایانه مرزی استفاده می‌کنند، به این صورت هم ترانزیت کالا به فعالیت خود می‌پردازد و هم زائران به زیارتشان می‌رسند، بنیاد مستضعفان هم در پارکینگ گمرک مشغول احداث یک موکب بزرگ است، از سوی دیگر سپاه هم قرار است یک بیمارستان صحرایی اینجا احداث کند.

در ورودی پایانه مرزی خسروی یک مرکز بهداشتی در حال احداث است که به اربعین امسال نمی‌رسد اما برای سال‌ آینده آماده خدمت‌رسانی به زائران اربعین می‌شود.

استقرار مواکب از حدود 500متری ورودی پایانه مرزی تمام می‌شود و از اینجا تا خود ورودی هیچ سایه‌بانی برای در امان ماندن از تابش آفتاب وجود ندارد و اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود در صورت ازدحام جمعیت قطعاً مشکل‌ساز خواهد شد.
وارد پایانه مرزی می‌شویم در فاصله بین ورودی پایانه و سالن ترانزیت اما کار نصب سایه‌بان در حال انجام است و در زمان تهیه این گزارش که ساعت نزدیک 19 است فعالیت همچنان ادامه دارد.

وارد سالن ترانزیت می‌شوم، سالنی نسبتاً بزرگ که 5 کیوسک با 10 گیت برای کنترل پاسپورت دارد که در زمان مراجعه ما به‌دلیل کمبود مراجعان تنها یک گیت فعالیت می‌کند و پاسخگوی نیاز مسافران است. تجهیزات و زیرساخت‌های پایانه مرزی خسروی مربوط به 10 سال پیش است و متناسب با نیازهای آن زمان احداث شده است و در صورتی که بروزرسانی نشود پاسخگوی نیاز زائران اربعین نخواهد بود.

یکی از مشکلاتی که سال گذشته زائران با آن روبه‌رو بود‌ه‌اند 24ساعته نبودن مرز است که همین امر موجب ایجاد ازدحام و مشکلات فراوان برای زائران در سال گذشته شده بود اما امسال مسئولان وعده داده‌اند که مرز فعالیت 24ساعته خواهد داشت تا مشکلات سال گذشته تکرار نشود.

از یکی از مأموران گمرک درباره وضعیت مرز در سال گذشته می‌پرسیم می‌گوید "سال گذشته آن‌قدر اینجا جمعیت زیاد بود که من از سفر به کربلا منصرف شدم و به خدمت‌رسانی به زائران مشغول شدم".

با کمک او از گیت‌ها عبور می‌کنیم و به فضای بازی بین پایانه مرزی خسروی و مرز منذریه عراق می‌رویم، در اینجا سایه‌بان‌های خوبی مجهز به مه‌پاش و پنکه‌های بزرگ احداث شده است تا گرمای هوا زائران را اذیت نکند، علاوه بر این با طرف عراقی هم هماهنگی شده است تا هم گیت‌های کنترل پاسپورتش را زیاد کند و هم وسیله‌های حمل‌ونقل زائران از مرز به عتبات را بهبود بخشد.

مرز منذریه عراق به شهرهای سامرا و کاظمین نزدیک است و ماشین‌های عراقی معمولاً به‌سمت نجف و کربلا نمی‌روند و در مسیر برگشت هم کمتر خودرویی عراقی است که زائران را به‌سمت همین مرز بازگرداند.

ساعت حدود 8 شب است و هنوز هوا گرم است و نیروهایی مشغول کار هستند تا پایانه مرزی خسروی را برای زائران اربعین آماده کنند. هرچند به‌نظر می‌رسد اقدامات سخت‌افزاری قدری دیر آغاز شده است و نیاز بود این اقدامات زودتر از اینها آغاز شود، اما باید منتظر ماند و دید این امکانات در زمان آغاز راهپیمایی اربعین آن‌هم با هوای گرم ـ یا شاید بتوان گفت داغ ـ خسروی تا چه‌میزان پاسخگوی نیاز زائران خواهد بود.