از عدم جامعیت طرح نظام مقررات فضای مجازی تا قانون گریزی فضای ولنگار مجازی

اشاره: مدتی است کلیات طرحی توسط برخی نمایندگان مصوب شد که افکار عمومی آن را با نام طرح صیانت می‌شناسد اما مصوبان این طرح معتقدند طرح، جدید است و خدشه‌ای برای فعالیت کاربران ایجاد نمی‌کند؛ این نکته‌ای است که از سوی مخاطبان مورد پذیرش واقع نشده و نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است؛ نگرانی‌هایی که بر اساس عدم شفافیت و اقناع افکار عمومی مدت‌هاست که وجود دارد اما گویا برخی از نمایندگان مجلس ترجیح داده‌اند بدون رفع آن و توجه به فرامتن موجود، آن را تصویب کنند.

به همین خاطر خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در گفت و گو با محمد لسانی مدرس و کارشناس رسانه به ابعاد این طرح پرداخته است.

رسا_ طرح صیانت یا حمایت از کاربران فضای مجازی کدام صحیح است؟

هیچکدام، طرح فعلی به عنوان نظام مقررات خدمات فضای مجازی می باشد و به همین خاطر انتقاداتی وارد است که چرا هر دوره با اسمی جدید مطرح می شود و این نام فعلی به نسبت آنچکه در صحن مجلس انجام شده است، تغییراتش مشخص نیست و شفافیت لازم را ندارد.

رسا_ آیا این طرح کاملا پخته و ابعاد آن سنجیده شده است؟

خیر، هیچ قانونی در هیچ کجای جهان کاملاً پخته نیست؛ قانون ها گذاشته می شود و بنابر دو چیز پختگی لازم را کسب می کنند، اولاً نشست های کارشناسی پیشینی که از همه ذی نفعان دعوت شده باشد و آن ها حاضر باشند و این جلسات گام اول پختگی است اما گام دوم در حین اجرا نواقص و نقایص مشخص می شود و دوباره قانون اصلاحیه به آن می خورد، به نظر می رسد طرح فعلی به صورت محفلی و بدون لحاظ نظر ذی نفعان آماده شده است و جامعیت این طرح به شدت زیر سوال است.

رسا_ چرا برای اجرای طرح صیانت پیوست رسانه ای دیده نشده است؟

این سوال را باید از آقای تقی پور مسئول کمیسیون بپرسید، به نظر این فضا در گام اول به دنبال شروع بی سر و صدا و چراغ خاموش بوده است، از وقتی که در فضای مجازی حساسیت هایی را آغاز کرد نهایتاً تصمیم براین شد که جلسات به صورت زنده پخش شود و در همین حد هم جای تشکر دارد که خبرنگاران می توانند ثبت و ضبط کنند و به نظر می رسد در همه جای جهان وظیفه نهاد تصمیم گذار بیش از این نباشد که یک نسخه مکتوب و تصویری ارائه می دهند، البته در رابطه با این طرح صدا و تصویر در اختیار مخاطبان قرار گرفته اما از مکتوب خبری نیست.

رسا_ آیا اقناع عمومی برای انجام طرح های بزرگ لازم نیست و چرا برای اجرای این طرح صورت نپذیرفته است؟

گام اول اقناع ذی نفعان است و گام دوم گفت و گو با جامعه است، ذی نفعان تمام بازیگران و کنشگران این طرح هستند، از مجموعه هایی مثل شورای عالی فضای مجازی، مرکز ملی اینترنت، وزارت ارتباطات، نهادهایی که بخش مربوط به فضای مجازی دارند، نهادهای کنشگر، کنشگران فرهنگی، ترویجی و تبلیغی در فضای مجازی، همه ذی نفعانی هستند که کنشگری می کنند، به نظر می رسد چنین اجرای گام اول که اقناع سازی ذی نفعان است از توان کمیسیون خارج بوده است و برای چنین کاری باید تدارک بودجه و پشتیبانی لازم گذاشته شود، در مجلس شورای اسلامی این پشتیبانی برای مرکز پژوهش های مجلس دیده شده است؛ بواسطه اختلاف نظری که بین مرکز پژوهش ها و سردمداران و موافقان این طرح وجود داشت، موافقان عملاً سفره خود را جدا کردند و همین مسأله موجب شد توان پشتیبانی الزامات و اقتضائات را نداشته باشند و به صورت محدود نشست هایی برگزار شد که نتیجه ومحصول آن این طرح است.

رسا_ علت تأخیر در اجرای طرح صیانت را چه می دانید؟

ابتدا باید به لزوم سیاست گذاری بحث اینترنت و فضای مجازی در کشور بپردازیم که ما با سیاست گذاری به معنای شفافیت ساختار، فرآیند و نقش ها موافقیم؟ از سال 1372 که کشور ما به اینترنت متصل شد، فقط قانون اولیه ای وجود داشت که خیلی از نیازها را جوابگو نبود به همین جهت ورود دیرهنگامی داشتیم و فضای مجازی ولنگار در برابر قانون پذیری و قانون مند شدن مقاومت می کند، تا وقتی عزم ساختاری و حاکمیتی وجود نداشته باشد، تنش ها و فرسایش ها ادامه پیدا می کند.

رسا_ چرا خبرهای ضد و نقیض درباره تصویب این طرح در مجلس مطرح می شود؟

خبرهای ضد و نقیض به این خاطر است که تفاهم و مشارکت در درون سیستم و نظام تقنینی کشور نیست، یعنی مرکز پژوهش ها، نمایندگان کمیسیون مشترک، نمایندگان صحن، هیئت رئیسه و شخص رئیس مجلس اختلاف نظرهای جدی دارند که عملاً این پالس های مختلفی که از مجلس به بیرون مخابره می شود، نشان از اختلاف نظرهای بالا در عملیاتی شدن طرح می باشد که به رسانه ها نیز کشیده شده است.

رسا_ آیا این اخبار ضد ونقیض اجرای طرح صیانت به این طرح لطمه نزده است؟

طرح صیانت در جامعه سپر دفاع روانی شدید برایش ایجاد شده است؛ هرچند مقاومتی با تعویض ویترین و نام صورت گرفته است اما متاسفانه این کالاً در افکار عمومی خریداری ندارد و هر طرحی از این به بعد برای قانون مند کردن فضای مجازی با برچسپ صیانت روبه رو می شود که بدترین کار ممکن است که انجام گرفته و مقاومت اجتماعی را در برابر نظام نظم بخشی به فضای مجازی تشدید کرده است.

رسا_ با تشکر از حضرتعالی که این فرصت را در اختیار ما قرار دادید.