سرابی به نام عرفان های نوظهور

مقدمه: در مورد عرفان های نوظهور اینطور بگوییم بهتر است که طبق رصد هاییی که شده بیش از ده هزار فرقه در سرار جهان وجود داره که بخش کمتری در ایران وجود دارند. 250 فرقه شناسایی شدند که در ایران دارند کار میکنند که متاسفانه ما آشنایی کمتری نسبت به اونها داریم ، نزدیک به 50 فرقه رو آشنایی داریم و با روش و مبنای کارشون آشناهستیم. از این 50 فرقه 5 فرقه شاخص هستند که گسترده کار میکنند عبارتند از : عرفان حلقه، یوگا، تفکر نوین، انرژی درمانی و سحروجادو.

اما ابزار آلاتی که اینها استفاده می کنند؛ یکی از مهمترین آنها رسانه است و علی الاخص فضای مجازی و پیام رسان ها و در پیام رسان ها در اینستا و تلگرام بیشتر به ترویج و تبلیغ  مباردت می ورزند و متاسفانه در این ایام کرونایی که بساط جلسات و کلاس های حضوری جمع شده، کلاس ها و جلسات را در فضای مجازی برگزار کردند که بازهم متاسفانه مخاطبین بیشتری پیدا کردند  و از دیگر ابزار میتوان به سینما و بازی های کودکانه و کتاب ها و رمان ها اشاره کرد.

به همین جهت خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی رسا در گفت و گو با حجت الااسلام سلمان خلیلی کارشناس و پژوهشگر عرفان های نوظهور به تبیین عرفان های نو ظهور پرداخت.

رسا- چه چیزهایی باعث جذب  به عرفان های نوظهور می شود؟

بحث عرفان های نو ظهور راحت الحلقوم بودن اینها است. در ظاهر میبینیم که سالک با گذشت از یک مسیر سخت به کمال انسانی رسیده البته این کمال ، کمال قلّابی است. و در مورد جذب حداکثری این معنا قشنگ صدق میکند . به عنوان مثال مردم چرا به غذاهای فسفودی و آماده رو آوردند؟چون برای یک غذای خانگی هم وقت زیاد هم کار زیاد باید مصرف بشه مثل تهیه مواد غذاییی و آماده کردن تک تک مواد تا یک غذای لذیذ رو آماده کنند و نوش جان کنند، ولی برای غذای اماده تنها وقتی که باید مصرف کند چند دقیقه در صف ایستادن است و در نهایت یک غذای آماده و لذیذ بدست می آورد. یا به عبارت دیگر این عرفان ها نوعی مسکن های موقتی هستند یعنی برای یه مدت کوتاهی کاری می کنند که آرامش موقتی به دست بیاورند یعنی همان چیزی که نیاز داشتند را مثل راحت الحلوم در اذهان مردم وارد می کنند.

مسأله بعدی مسأله درمان است مثلا ما می بینیم در عرفان یوگا، عرفان حلقه و حتی در بحث تفکر نوین قانون جذب میگویند همه ی بیماری ها را میتوان درمان کرد. محمد علی طاهری سرکرده عرفان حلقه میگوید عرفان کیهانی می تواند همه  بیماری ها را درمان کند و با وعده همه اذهان را شست و شو می دهند. حتی مدارکی وجود ندارد که شخصی با بیماری لاعلاج وارد این عرفان ها شده باشد و علاج پیدا کرده کرده باشد بلکه بدتر شده یعنی مثلا با بیماری افسردگی وارد عرفان شده ولی به جای اینکه افسردگی او بهبود یابد، فلج شده و یا بالعکس یعنی بودند افراد بسیاری که سالم بودند ولی یا از قبرستان، تیمارستان، بیمارستان و یا دیوانه خانه سر در آوردند. و این بخاطر این است که انسان فطرتا معنویت جو است، یعنی فطرتا به دنبال آرام کردن روح وروان خودش است مثلا در مورد عرفان یوگا میگویند که شما باید بروی معبد اوشو آشرام در هند و 8 ترم بگذرانید تا به تعالی ترین درجه روحانی برسید.

رسا-چرا با وجود مسکّن بودن این وعده ها، در فرقه ها باقی می مانند؟

خیر نمی شود گفت باقی می مانند بلکه رها کردن و ترک فرقه ها بیشتر از بقاء در آنهاست؛ چون صرف اینکه شخص به خودش تقلین کند که من فلان چیز را دارم که بدست نمی آید. بعلاوه بر آن باعث تنبلی شخص هم  می شود. این حرف که باقی می مانند در عرفان زمانی درست است که شخص از این طریق برای خودش یک درآمد ماهیانه درست کرده ، حال عقل سلیم قبول میکند که آن شخص از این راه و مسلک برگردد؟ خب قطعا نه، چون به قول معروف شیرینی ریاست و شیرینی پول زیر زبانشان مزه کرده و هرگز رها نمی کنند ،  چون هیچ وقت کسی که سرکرده و رییس باشد نمی آید به زیر دستانش بگوید که من اشتباه کردم  و این راه و منش و مسلک غلط و اشتباه است. حتی در صدد توجیه کردن همه اشکالات وارده بر طریق و مسلک برمی آیند مثلا میگوید که انسان معصوم نیست و جایز الخطا است . حتی با تغییر غلط اسم فرقه به عرفان. در نهایت فقط می شود گفت که طمع نمیگذارد شخص  به اشتباه خود اقرار کند.

رسا- بیشتر کدام قشر از جامعه را در بر میگیرند؟

طبق رصد ها و آمار بدست آمده 50 فرقه هستند که چراغ روشن کار میکنند مثلا عرفان حلقه در شهرهای تبریز،تهران،شیراز و مشهد خیلی کار کردند. حتی برخی از قبایل و عشیره ها هستد که یک سری از عرفان ها را قبول نمیکنند و برخی دیگر رو قبول می کنند . با یک استقراء ناقص میتوان گفت رنج سنّی که جذب میشوند از 18 تا 30 هستند. چون جوان  دارای یک خلاء معنوی است و به دنبال یک گمشده معنوی است تا آن خلاء را پر کند و این بخاطر فطرت پاک و خدایی جوان است. و اینکه چرا بیشتر به دنبال جوان ها هستند این است که قشر جوان هم تنوع طلب است  و هم فراق بال دارد.

رسا- آیا فرقه ها پیشینه ای دارند؟

همه فرقه ها  جیره خوار فرقه های قدیمی هستند ، مثلا عرفان یوگا به 2 یا 3 هزار سال قبل برمی گردد، یا مبحث شیطان پرستی که از قرن  17 یا 18 شروع شد در ابتدا یک جنبش اعتراضی بود که با موسیقی و کتاب شروع کردند و الان به اینجا رسیدند که برای خودشان معبد درست کردند و مبانی آنها برگرفته از فرقه کابالیسم است و یا خیلی از آموزه های عرفان حلقه برمیگردد به تصوّف، تصوّفی که برای قرن 2 هجری است و به عبارت دیگر می شود گفت که همه فرقه ها برگرفته از یهود هستند.

رسا-راه کار برای مقابله با این فرقه ها چیست؟

مهندسی معکوس بهترین راه مقابله است ؛ یعنی بیان طرق رسیدن به کمال متعالی و بدست آوردن آرامش روحی و روانی طبق آموزه های دینی و شرعی اهل بیت علیهم السلام . به عبارت دیگر بیان طرقی که دلیل و منطق عقلایی داشته باشد. و بهترین روش بیان این مسأله ساخت فیلم و کلیپ، و کتاب های صوتی است؛ و در مرحله بعد کتاب و رمان است.

رسا- ممنون از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید.