موسیقی، مطرب و حلال/رهبری ۱۲ سال پیش به موضوع موسیقی پرداختند

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام ناصر رفیعی دوشنبه های هر هفته  حوالی ساعت 21 برنامه زنده از شبکه اینستاگرام و آپارات به نام گفت و گو دوستانه برگزار می کند، دوشنبه این هفته نیز به دعوت دنیای کتاب این برنامه زنده برای دومین مرتبه با موضوع موسیقی با حضور تعدادی از جوانان دختر و پسر دانشگاهی و حوزوی برگزار گردید، نکته قابل توجه حضور شمقدری کارگردان مستند حلال ممنوعه در جمع شرکت کنندگان بود، وی به تازگی مستندی در موضوع خوانندگی بانوان تهیه کرده است.

این برنامه پرسش و پاسخ محور، آخرین گفت و گو زنده اینستاگرامی حجت الاسلام رفیعی قبل از ماه رمضان 1400 است، وی پیش از این به موضوعات موسیقی مطرب و حلال، شبهات مهدویت و آخرالزمان، حجاب، شادی و شادابی در اسلام و... پرداخته است؛ شروع و کلید خوردن گفت و گو دوطرفه و احساس نیاز آن برای حجت الاسلام رفیعی پس از شبهات آقای آقا میر در موضوع قرآن و مناظره با او رخ داد، در ادامه می توانید متن این گفت و گو را مطالعه کنید.

حجت الاسلام رفیعی در انتقاد از صدا و سیما اظهار کرد: یکی از ضعف‌های صداوسیما ورود نکردن به بحث موسیقی است در حالی که برنامه های دینی و مذهبی بسیاری از صدا و سیما پخش می‌شود که البته چون موضوعات بیشتر اخلاقی است این مباحث تکراری و هم پوشانی دارند، اما با این وجود لازم است؛ رسانه ملی می تواند کارشناس فن موسیقی و کارشناس مذهبی در یک برنامه دعوت کند و این مسئله را باید بررسی کرد و اگر در این راستا مسئولان صداوسیما نگران هستند تولید چنین برنامه ای با مشکل ممیزی روبه‌رو شود، می توانند برنامه را ضبط کرده و پخش کنند، حتماً لازم نیست برنامه زنده باشد.

مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه پرداختن به مسأله موسیقی بسیار حساس است، عنوان کرد: مسئله غنا و موسیقی مانند شراب و ربا شفاف نیست و به آسانی نمی توان آن را مورد قضاوت قرار داد؛ غنا مصادیق خاصی دارد و می تواند با موسیقی، بدون موسیقی، تک خوانی زن، تک خوانی مرد و یا گروهی باشد و اگر آوازی مصادیق خاص را داشته باشد، غنا محسوب شده و حرام است، و در موضوع غنا بین موسیقی قدیم و جدید، داخلی و خارجی فرقی نیست.

وی با تاکید براینکه اگر آوازی همراه با لهو، لعب و لغو باشد و تهییج شهوت باشد حرام است، خاطرنشان کرد: گاهی ممکن است اشعار لغو باشد و به توصیف روابط جنسی، توهین، تهمت و جسارت به انبیا و ائمه بپردازد که مصداق غنا دارد و حرام است زیرا که این اشعار دارای ابتذال اخلاقی است، گاهی خود موسیقی و یا اشعار حرام غنا نیست اما با اروتیک همراه است که این اروتیک در هنر نقاشی و مجسمه سازی و رقص دیده می شود و حرام است، همچنین گاهی یک موسیقی چنان هیجان دارد که شنونده را گمراه می کند و هر شخصی که این موسیقی را می شنود ابتذال آن را تأیید می‌کند.

حجت الاسلام رفیعی افزود: اگر غنا و موسیقی جلسات لهو و اظلال نداشته باشد حلال است و در این راستا علما غنا را تعریف کردند که اگر هر موسیقی به شهوترانی ختم شود حرام است و اگر این چنین نباشد غنا نبوده و حرام نیست.

مدرس حوزه علمیه در پاسخ به سوال یکی از شرکت کنندگان، مبنی بر اینکه که اگر خواننده ای با نظام جمهوری اسلامی ایران زاویه دارد، شنیدن موسیقی آنان حرام می شود یا خیر؟، گفت: تفاوتی بین خواننده ایرانی که در خارج از کشور می‌خواند و با نظام مشکل دارد و خواننده ای که در مسیر دفاع از نظام است وجود ندارد، هریک از اینان اگر با غنا بخوانند حرام است و ربطی به نظام ندارد و این مسئله و احکام فقهی است، در بیان مسئله فقهی غنا کاری به شخص نداریم، حتی بحث خوش آمدن و سست شدن هم نیست و در این راستا صاحب جواهر می گوید "حس بی حال شدن در خیلی مسائل اتفاق می افتد" اما ملاک اصلی، کشیده شدن به حرام است و در این زمینه حاکم دینی و ائمه حکم را روی اشخاص نمی برند به همین دلیل بسیاری از موسیقی هایی که در داخل و خارج اجرا می شود در آن اضلال و لهو ندارد.

پژوهشگر حوزه دین و قرآن با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب بین موسیقی و غنا تفاوت قائل است، ابراز کرد: رهبری ۱۲ سال پیش به موضوع موسیقی پرداختند و صداوسیما باید به این مسأله به عنوان یک دغدغه عمومی می‌پرداخته که کوتاهی کرده است و لازم است صدا و سیما برنامه ای داشته باشد و راجع به موسیقی با اهل فن صحبت کنند.

این کارشناس مذهبی عنوان کرد: اگر خوانندگان کشورمان اشعار مولانا را بخوانند و از آلات موسیقی بهره ببرند، این آواز مصداق غنا را ندارد و لهو ایجاد نمی کند و این نوع اجرای موسیقی حلال است.

وی با تأکید براینکه کوتاهی در زمینه پاسخ گویی به مسائل موسیقی آسیب جدی به جامعه وارد می‌کند، گفت: اگر نظام و علما گفتند موسیقی حرام است باید مسائل حلال را هم بیان کنند و باید جایگزین موسیقی حرام، موسیقی حلال پخش شود تا مردم به شایستگی متوجه امور بشوند.

حجت الاسلام رفیعی با اشاره به آواز خوانی زنان اظهار داشت: اگر خانمی بخواند و آن ویژگی های منفی در آن نباشد، تفاوتی ندارد که قرآن، مولودی و یا مداحی بخواند و غنا محسوب نمی شود اما در فقه بحثی به عنوان ثانوی وجود دارد که برآن اساس حرام می شود، آواز خواندن زنان با توجه به اینکه مفسده ایجاد می کند و مردها خوششان می آید و همچنین موجب جلب توجه مردان شده و حرمت شکنی می شود حرام است و عنوان ثانوی دارد و در همین راستا رهبرمعظم انقلاب می فرماید اگر خانمی در جمع خانم ها آواز بخواند حرام نیست، اگر خانمی بین مردان سخنرانی کند اشکالی ندارد و همچنین اگر خانمی در جمع آقایان آواز بخواند غنا نیست اما حرام است زیرا مردان تحریک می شوند.

مدرس دانشگاه بیان کرد: براساس حکم فقهی رهبر معظم انقلاب اگر کسی صوت خانمی را از طریق نوار گوش دهد و موجب تهییج و تحریک نشود حرام نیست ولی با توجه به اینکه موجب مفسده می شود حرام است.

حجت الاسلام رفیعی با توجه به گرایش جوانان به موسیقی گفت: ذات جوان هیجان پذیر است و در موسم اربعین در کربلا و در ایام اعتکاف دیده می شوند و این نشان می دهد جوانان به مذهب علاقه دارند اما برای اینکه در فرهنگ کسی به سمت فساد نرود باید جایگزین مناسب آورد و صدا و سیما باید جذابیت هایی ایجاد کند.

این گفت و گو به صورت چهره به چهره و پرسش و پاسخ انجام می گیرد، شمقدری کارگردان حلال ممنوعه از حجت الاسلام رفیعی در رابطه با مستندش پرسید که وی گفت: این مستند را کامل ندیده ام اما به صورت کلی خوب بود و بهتر است در تولیدات بعد از روحانیون متخصص حوزوی، دانشگاهی بیشتری استفاده کنید.

امیدواریم در آینده شاهد این دست جلسات پرسش و پاسخ محور از طرف روحانیون برجسته و صدا و سیما در موضوعات تخصصی زمین مانده باشیم.