بودجه سیاستزده ۱۴۰۰ و تاریکخانههای آن
به گزارش خبرگزاری رسا، بودجه سال آتی چند اشکال اساسی دارد؛ این در حالی است که تیم تبلیغاتی حسن روحانی مردم کشورمان را از اینکه ایران به ونزوئلا تبدیل شود ترساندند و میگفتند اگر به رقیب رأی بدهید، وضعیت آنگونه خواهد شد؛ بودجه ۱۴۰۰ به معنای واقعی کلمه ایران را از ونزوئلا بدتر کرده و تورم را بیش از آن کشور خواهد کرد.
تورم بودجه سال آینده بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد است؛ این موضوع یکی از مواردی است که باید به آن توجه جدی داشت. نکته بعدی درباره بودجه آن است که دولت در بودجه ۱۴۰۰ هزینهها را بشدت افزایش داده و بهرغم اینکه سال جاری نتوانسته میزان درآمدهای بودجه را به صورت ۱۰۰درصدی محقق کند، مشخص نیست چگونه به یکباره به دنبال افزایش ۴۶درصدی هزینههای جاری در سال آتی است.
آقای نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیسجمهور که رئیس مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی است، چه کرده است که در سالهای اخیر بودجه آن ۸۰۰ درصد افزایش یافته؟ همچنین بودجه دفتر نهاد ریاستجمهوری در سال ۱۴۰۰ هم بیش از ۶۵۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است و مشخص نیست این رقم برای چه کار خاصی در نظر گرفته شده. این در حالی است که هزینههای دفتر وزرا در بودجه جداگانه اختصاص مییابد.
متأسفانه در بودجه ۱۴۰۰، اعتبارات بسیار زیادی به افراد خاص و دستگاهها و سازمانهای خاص داده و عملا حاتمبخشی کردهاند.
افزایش هزینهها بدون منبع در بودجه منشأ استقراض است و بودجه ۱۴۰۰ بشدت استقراضی است؛ استقراض از بانک مرکزی در لایحه بودجه با ارقام بسیار زیادی دیده میشود و دولت بنا دارد سال آتی به دنبال فروش اوراق زیادی باشد.
برداشت از صندوق توسعه ملی و فروش داراییها و اموال دولت هم رشد چشمگیری در بودجه ۱۴۰۰ دارد. این در حالی است که افزایش هزینههای دولت بدون آنکه منبعی برای آن مشخص شود، در نظر گرفته شده است.
دولت در حالی رقم زیادی برای فروش نفت در سال ۱۴۰۰ اعلام کرده که نتوانسته نفت زیادی در سال جاری بفروشد- این موضوع از سوی آقای نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه اذعان شده- و مشخص نیست دولت چگونه بنای فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز را برای سال ۱۴۰۰ دارد در حالی که سال جاری فقط روزی ۶۰۰ هزار بشکه فروختهاند!
بودجه عمومی دولت در سال آتی ۴۷ درصد افزایش پیدا کرده که این کار اعم از هزینههای جاری و تملک دارایی است و مبنای این کار هنوز برای مجلس روشن نیست. بهرغم اینکه ما باید به دنبال حذف درآمدهای نفتی از بودجه باشیم و پایههای جدید مالیاتی در کشور ایجاد کنیم اما عجیب آن است که سخنگوی دولت اعلام کرده باید نفت بیشتری بفروشیم تا کشورهای دیگر به ما وابسته شوند(!) در حالی که این موضوع به هیچوجه مزیت محسوب نمیشود. این در حالی است که روحانی قول داده بود کشور را بدون نفت اداره کند و معلوم نیست چرا به یکباره همه وعدههای داده شدهاش را فراموش کرده است.
مشخص نیست ارتباط تبصرههای بودجه با قوانین بالادستی چگونه است. یعنی دولت عملا راه خودش را رفته و برنامه هم مسیر خودش را ادامه داده است. این در حالی است که رئیسجمهور ۲ هفته قبل اعلام کرد دولت دارای برنامه است اما گویا قوه مجریه کاری به قانون ندارد. بودجه باید برشی از برنامههای بالادستی باشد ولی هیچ ارتباطی بین تبصرههای بودجه و قوانین بالادستی روشن و مشخص نیست.
در بودجه ۱۴۰۰ ما شاهد تاریکخانهای به نام بودجه شرکتهای دولتی هستیم. بهرغم اینکه ارقام بودجه آنها را به مجلس دادهاند اما ملغمهای از اطلاعات را به نمایندگان دادهاند.
سهم شرکت ملی نفت از فروش باید مستقیما به خزانه ریخته شود؛ چرا باید این درآمد در ید افراد خاص باشد؟ این موضوع خلاف قانون اساسی است. به نظر میرسد از همان خط اول ماده واحده بودجه، اقدامات خلاف قانون اساسی انجام دادهاند و سهم ۵/۱۴ درصدی برای شرکت ملی نفت در نظر گرفتهاند؛ همه درآمد باید اول به خزانه ریخته شود سپس باید سهم شرکت ملی نفت را بپردازند.
در موضوع ساختوساز یک ساختمان در دانشگاه شهید بهشتی ۱۲۰ میلیارد تومان از بودجه خاص نهاد به آنها داده شد و یکی از دولتمردان به صراحت اعلام کرد این رویه عادی دفتر رئیسجمهور است، در حالی که تنخواه رئیسجمهور اصلا مشخص نیست چه مقدار است و معلوم نیست چه کسانی از آن بهرهمند میشوند.
رئیسجمهور بارها شعار کوچکسازی دولت را داده بود اما مشخص نیست در لایحه بودجه ۱۴۰۰ دولت برای آن چه کاری انجام داده است، چرا که ما حرکت دولت را برای کوچکسازی در لایحه بودجه نمیبینیم.
ما هیچ خط مشخصی را که روشن کند برنامه دولت در بودجه ۱۴۰۰ چیست نمیبینیم. در لایحه بودجه ۱۴۰۰ به صورت کلی اعلام کردند به دنبال اعطای وام به مردم برای خانهدار شدن آنها هستند اما نه منبع آن مشخص است و نه راهکار لازم برای رفع مشکل خانهدار شدن مردم!
بودجه۱۴۰۰سیاسی بسته شده است. یعنی دولت با هدف زمین زدن دولت سیزدهم بودجه ۱۴۰۰ را به مجلس داده است تا از مردادماه دولت آینده را با بدهیهای سنگین مواجه کند و فرصتی برای پرداخت بدهیهایش نداشته باشد.
لایحه بودجه ۱۴۰۰ تا ۳۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهد داشت که معنای آن چاپ پول بیشتر است. این در حالی است که طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، دولت در سال ۹۸ بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان پول چاپ کرده است که تورمی کمرشکن به حساب میآید و دود آن به چشم همگان میرود.
دولت در بودجه ۱۴۰۰ به دنبال آن است که هزار تومان در جیب مردم گذاشته ولی یک میلیون تومان از جیب آنها بردارد که این موضوع منجر به افزایش ضریب جینی شده و شاخص فلاکت را بیشتر خواهد کرد.
بودجه ۱۴۰۰ به گونهای است که اگر در شرایط فعلی، دولت به ۶۰ میلیون نفر یارانه میدهد، سال آتی باید به ۸۶ میلیون نفر یارانه بدهد و عملا همه ایرانیان یارانهبگیر خواهند شد.
وقتی فروش اوراق نفتی در جلسه سران قوا رد شده و هیچکدام از کارشناسان این کار را تأیید نکردهاند، چرا دولت این موضوع را در بودجه ۱۴۰۰ آورده است؟ گویا حسن روحانی بنا دارد کار خود را پیش ببرد و کاری به قانون، مشورت و نظر کارشناسان ندارد. این در حالی است که ما ۳۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه در سال ۱۴۰۰ خواهیم داشت و ۲۵۰ هزار میلیارد تومان هم فروش اوراق نفتی در نظر گرفتهاند، یعنی در مجموع ۶۰۰ هزار میلیارد تومان کسری خواهیم داشت؛ این در حالی است که دولت نتوانست ۳۲۰ هزار میلیارد تومان بودجه سال جاری را تأمین کند و عملا بدون منبع ماند ولی در بودجه ۸۵۰ میلیارد تومانی سال آینده، ۶۰۰ هزار میلیارد تومان از درآمدهای دولت در هالهای از ابهام است.
متأسفانه دولت در بودجه ۱۴۰۰ نشان داد دنبال خامفروشی نفت است، در حالی که حتی سعودیها هم با برنامهریزی ویژه به دنبال پرهیز از خامفروشی نفت هستند.
بودجه ۱۴۰۰ منطق ندارد و یک سری اعداد و ارقام از سوی دولت با بیحوصلگی کامل در لایحه ریخته شده و به مجلس ارائه شده است.
بودجه ۱۴۰۰ بچه سرراهی دولت محسوب میشود. آنها حتی حاضر نشدند آن را در دامن خود گرفته و به مجلس ارائه و توضیحی درباره آن به نمایندگان بدهند.