مومو؛ چالشی پست مدرن و هویت ستیز
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، چالش «مومو» و چالش هایی مشابه در فضای مجازی را نباید دست کم گرفت و اگر مواجهه دقیق در عرصه حکمرانی فضای مجازی با این پدیده ها صورت نگیرد، جهان ذهنی مردم را بدون شک، به نفع رقیب غربی و فرهنگ پست مدرنِ تهی از معنا و بی رگ نسبت به ایدئولوژی و باورهای بنیادین خالی خواهیم کرد.
وضعیت پست مدرن اینطور برنامه ریزی شده است که قطعیت و یقین را سرکوب کرده و شک و نسبیت و سرگردانی در همه ساحت های زندگی را به بهانه آزادی حداکثری جاری و ساری کند. این وضعیت در ادامه دگماتیسم مدرنیته که همه ساحت های بشری را از کانال تجربه داوری می کرد و در غیر این‌صورت آن را عاری از معنا و هویت درجه بندی می کرد ایجاد شد.
افراط در تجربه گرایی و پس زدن دین و عرفان و فلسفه و حتی محدود کردن علوم انسانی به آزمون تجربی، نتیجه ای جز این نداشت که بشر امروز دچار بحران هویت شد و دیگر تخدیر سبک زندگی و زندگی مک دونالدی و مصرف زدگی و اوقات فراغت آن‌چنانی، توان مقابله با لحظات خلوتِ خالی از باور را نداشت.
این جریان تردید آفرین و هویت ستیز پست مدرن که اساسا ضدمعنا و معنویت بوده و حقیقت را بیش از یک بازی فلسفی و زبانی نمی داند و نشانه ها و روایت ها را جایگزین واقعیت ها، باور داشته و تئوریزه می نماید، حال در ساحت فرهنگی و رسانه ای ما نیز نفوذ نموده و اتمسفر فضای مجازی را نیز درگیر کرده است.
رویکردهای پست مدرن با ویژگی های مذکور که خروجی آن در ساحت فرهنگ و رسانه، چالش های هویت زدا و خشن و بیمار گونه ای مثل «مومو» را بروز می دهد، در سطح انگاره سازی، تردید افکن و یقین زدا عمل می کند و در ساحت ذائقه سازی، انگیزه ها و احساسات را متلون، کم حوصله و کم دقت به بهانه سرعت بخشی بر زندگی در دستور کار دارد و در مرحله نهایی نیز رفتارسازی و کنشگری را در قالب سبک زندگی مصرف زده و در خدمت نظام سرمایه داری و جریان توسعه مدیریت و مهندسی می کند.
نتیجه چنین فضایی که عقلانیت را کنار زده و غرایز را به طور حداکثری آزاد و رها می سازد، تا از تک ساحتی بودن پوزیتویکال و تجربه گرا بگریزد، رو آوردن به فانتزی بازی ها و تفریحات متلون و بی پشتوانه، جهت پرکردن خلأ هیجانی و عاطفی در زندگی خواهد بود که بن بست عقلانیت با چاشنی خشونت و بازی با ترس را نیز همراه خواهد داشت.
این پاردایم مسموم فلسفی که بحران هویت را با پیوست فضای مجازی مهار نشده و رها رقم می زند، بخش معتنابهی از بدنه نوجوان و جوان جامعه را درگیر کرده و ضرورت بررسی و آسیب شناسی جدی و واکنش سریع و صریح را از مسؤولان مربوطه می طلبد. در این میان از سه نهاد بالادستی وزارت فرهنگ و ارشاد، وزارت آموزش و پرورش و در رأس آنها وزارت ارتباطات و فناوری که با بازی بدون توپ خود فضا را برای جولان جریان ها یا خرده جریان های فرهنگی و سیاسی انحرافی و مبتذل رها کرده و در عین حال، مسؤول اصلی و مستقیم حل ماجرا هستند، اقدام جدی در راستای پیشگیری و گره‌گشایی از اینگونه آسیب ها به‌طور اپیدمیک را می توان مطالبه کرد.
ساختار آموزشی، فرهنگی و ارتباطاتی، مثلث حل چالش های مجازی همچون «مومو» است که به نوعی پاشنه آشیل کشور در ساحت حکمرانی فضای مجازی را رقم می زنند و این در حالی است که مأموریت درونی سازی فرهنگ اسلامی ـ ایرانی در نسل نوجوان و جوان جامعه را جهت مصونیت بخشی و تقویت این قشر بر عهده دارند و با همه این اوصاف، راهبرد خاصی در باب چالش های متکثر و جهت دار فضای واقعی و مجازی، از این سه نهاد خاص مسؤول، شاهد نیستیم.
علیرضا محمدلو
