بی خبری ۴۰ میلیون دلاری در محیط‌زیست
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها پس از گذشت نیمی از سال تأیید کرده که دولت ۴۰ میلیون دلار به سازمان محیط‌زیست بابت پیشگیری از تولید پسماند داده‌است، اما هیچ گزارشی از نحوه هزینه‌کرد این بودجه نداد. در سایت سازمان محیط‌زیست هم هیچ گزارشی درباره تخصیص این بودجه وجود ندارد. با این اوصاف تکلیف بیش از هزار میلیارد تومان در سازمان محیط‌زیست هنوز مشخص نشده‌است.
سالانه در کشور۲۱ میلیون تن پسماند عادی (خانگی) و ۳۲ میلیون تن پسماند صنعتی تولید می‌شود که این اعداد بیشتر از دو برابر میانگین جهانی است. همچنین روزانه در کشور ۵۸ هزار تن پسماند عادی تولید می‌شود. سهم شهر‌ها از این مقدار در هر روز ۴۸ هزار تن و سهم روستا‌ها روزانه ۱۰ هزار تن است.
خسارت ۴۴ هزار میلیارد تومانی
تولید ۵۳ میلیون تن پسماند در حالی است که بنا بر گفته مسئولان، تنها ۲۵ درصد از این حجم از زباله‌های تولیدشده پردازش می‌شود و ۷۵ درصد باقیمانده به طور مستقیم دفن می‌شود یا در ساحل دریا‌ها و جنگل‌ها دپو شده که شیرابه حاصل از آن مستقیم وارد خاک یا آب شده و به بسیاری از سفره‌های زیرزمینی هم آسیب می‌زند.
سال گذشته در همایشی مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، خسارت ناشی از عدم مدیریت پسماند در کشور را سالانه ۴۴ هزار میلیارد تومان اعلام کرده‌بود.
راز ۴۰ میلیون دلاری
معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان محیط‌زیست روز گذشته در دومین همایش مجازی بین‌المللی اقیانوس شناسی غرب آسیا خبر از ۴۰ میلیون دلاری داد که امسال برای مدیریت پسماند شامل پیشگیری از تولید پسماند به عنوان گزینه ترجیحی و به دنبال آن استفاده مجدد بازیافت و بازیابی به عنوان آخرین گزینه و دفن ایمن (با اولویت استان‌های ساحلی) اختصاص یافته‌است.
این مقام سازمان محیط‌زیست در سخنرانی طولانی خود هیچ اشاره‌ای به نحوه عملیاتی‌شدن و تخصیص این بودجه نکرد. هیچ کجای سایت سازمان محیط‌زیست هم خبری درباره تخصیص و اجرای مدیریت پسماند با این ۴۰ میلیون دلار وجود ندارد. بر اساس ماده ۷ قانون مدیریت پسماند، مدیریت پسماند زباله در شهر‌ها برعهده شهرداری ها، در روستا‌ها بر عهده دهیاری‌ها و خارج از شهر و روستا بر عهده بخشداری و در جا‌هایی نیز مسئولیت آن با راهداری‌ها است.
بر اساس ماده ۲۳ همین قانون مدیریت پسماند، فقط نظارت عالی بر اجرای درست مدیریت پسماند از سوی نهاد‌های مربوطه بر عهده سازمان محیط‌زیست است؛ در صورتی که سازمان محیط‌زیست عملاً همه کار‌های مدیریت پسماند را از اجرا گرفته تا نظارت انجام می‌دهد. به عبارتی سازمان مجری وظایفی شده که قانونگذار انجام آن را بر عهده دیگر نهاد‌ها گذاشته‌است.
کارگروه ملی تقدیر و تشکر!
تازه‌ترین جلسه کارگروه ملی محیط‌زیست در تاریخ ۲۶ /۶ /۹۹ در محل سازمان حفاظت محیط‌زیست با حضور نمایندگان دستگاه‌ها و سازمان‌های ذیربط به ریاست مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان برگزار شد.
حسن پسندیده، مدیر کل دفتر مدیریت پسماند‌ها در ابتدای این جلسه با تشکر از همکاری کلیه دستگاه‌ها و نهاد‌های ذیربط در پیشبرد اهداف کارگروه ملی مدیریت پسماند‌ها به اجرای ماده ۱۱ قانون مدیریت پسماند‌ها اشاره کرد.
به گفته وی سازمان حفاظت محیط‌زیست با هماهنگی سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذیربط نسبت به تدوین ضوابط و روش‌های اجرایی مدیریت پسماند در بخش مختلف کشور و شرایط و ضوابط واگذاری مدیریت پسماند‌ها و محل‌های دفع پسماند ویژه اقدام کرده‌است.
یعنی نه‌تن‌ها هیچ خبری از دستاورد بودجه ۴۰ میلیون دلاری نیست، بلکه پس از گذشت نیمی از سال دستگاه‌های متولی پس از تشکر از یکدیگر به تدوین ضوابط و روش‌های اجرایی مدیریت پسماند پرداخته‌اند!
وضعیت نامناسب پسماند‌های بیمارستانی
همچنین در این جلسه مدیر کل دفتر مدیریت پسماند‌ها پس از مقدمه‌ای کوتاه در زمینه اقدامات به عمل آمده از زمان شیوع و بروز بحران کرونا اشاره کرده که یکی از مهم‌ترین چالش‌های موجود در این زمینه، علاوه بر جلوگیری از انتشار ویروس کووید ۱۹ در جامعه، نظارت مضاعف و اقدامات اجرایی مناسب‌تر برای مدیریت بهینه پسماند‌های بیمارستانی، پزشکی و عفونی مرتبط با آن است که وزارت بهداشت، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و شهرداری‌ها تمام امکانات خود را بسیج کرده و برای مدیریت صحیح پسماند‌های این بخش اقدامات خوبی به‌عمل آوردند. این تشکر‌های مسئولان از یکدیگر در حالی است که مدیریت پسماند در کل کشور به شیوه درستی اجرا نمی‌شود. در این میان، به گفته معاون فنی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان تهران، وضعیت در مورد پسماند‌های بیمارستانی به مراتب بدتر و در حد فاجعه است.
دفع کاملاً نادرست و غیرعلمی
محسنی با بیان اینکه حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد پسماند‌های کشور در تهران و شهر‌های اطرافش تولید می‌شود، گفت: ۲۰ درصد پسماند خانگی، ۲۸ درصد پسماند پزشکی، ۲۵ درصد پسماند‌های صنعتی کشور در تهران تولید می‌شود که البته به آن‌ها باید پسماند‌های کشاورزی و سایر پسماند‌ها را نیز اضافه کرد.
وی با اشاره به اینکه شیوه دفع اصولی پسماند‌ها در کشور ما از جمله در تهران نه‌تن‌ها مطلوب نیست، بلکه به‌صورت کاملاً نادرست و غیرعلمی انجام می‌شود، می‌افزاید: در این زنجیره، ما و همه دستگاه‌های حاکمیتی و عمومی مثل شهرداری‌ها و حتی خود مردم مقصر هستیم و در این زنجیره، مدیریت ناصحیح پسماند‌ها هر کدام نقشی داریم.
قول ۳ ساله
مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست هم ۲۱ شهریور در مصاحبه‌ای درباره مدیریت پسماند در استان‌های شمالی خبر داد که «مدیریت پسماند در استان‌های شمالی کشور یکی از اولویت‌های دولت است، اما مدیریت پسماند در استان‌های شمالی به موضوعی حاد تبدیل شده‌است که بحرانی است و باید سرعت عمل اقدامات و برنامه‌ریزی‌های این حوزه بیشتر شود.»، اما این مقام مسئول هم از برنامه‌های این ۴۰ میلیون دلار برای حل مشکل پسماند حرفی نزد.
سازمان محیط‌زیست سال ۹۶ اعلام کرده بود که ظرف سه سال مشکل پسماند شهر‌های شمالی را حل می‌کند. حالا پس از گذشت سه سال و تخصیص بودجه باز هم مشکل پابرجاست./د102/ق