واگذاری امور به مردم؛ راه برون رفت از مشکلات

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، دکتر میثم لطیفی رییس دانشکده مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) امروز در سومین هفتۀ برگزاری دوره مجازی معرفتی ـ مهارتی مدرسه تابستانه اربعین، بحث خود را با موضوع «الگوی مشارکت اجتماعی ـ ‌مردمی در حوزه اربعین» ارائه کرد.

وی ضمن اشاره به فضای حاکم بر اوایل انقلاب و حضور پرشور مردم گفت: اگر مردم خود را صاحب اختیار بدانند، امر را در اختیار خویش ببینند و نقش خود را مؤثر تلقی کنند حضورشان بسیار پررنگ و تأثیر گذار خواهد بود.

رییس دانشکده مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) ضمن برشمردن نهادهایی که امام خمینی(ره) امر به تأسیس آنها دادند عنوان کرد: این اصل مدیریتی که کار باید برون‌سپاری شود و از دست دولت خارج شود، یک تئوری اسلامی است و ما در سیرۀ امامین انقلاب نیز شاهد پیاده کردن آن بودیم. برای مثال جهاد سازندگی یا بسیج که مستقیما به دستور امام(ره) تأسیس شد، یک مشارکت مردمی را در بر داشت که علت موفقیت این نهادها در آن زمان نیز همین بود.

این استاد دانشگاه کتاب «رسم جهاد» را معرفی کرد و خاطرنشان کرد: این کتاب روایت‌هایی از تجربه‌های کار جمعی در جهاد سازندگی به روایت حسینعلی عظیمی می‌باشد که پیشنهاد می‌کنم حتما مطالعه کنید. در بخشی از این کتاب بیان می‌شود که تا زمانی که جهاد ردیف بودجه‌ای از نظام دریافت نمی‌کرد، کمک‌های مردمی به سمت آن سرازیرمی‌شد ولی از زمانی که وزیر نفت فعلی بودجۀ جهاد سازندگی را دولتی کرد، مردم از کمک‌های خود کم کردند.

لطیفی نقش دولت را صرفا یک هموار کننده دانست و خاطرنشان کرد: ما این تجربه را به عینه در اوایل کرونا مشاهده کردیم؛ کشور با کمبود ماسک مواجه بود و از دست دولت نیز در آن مدت کاری بر نمی‌آمد؛ مردم در خانه‌های خود دست به کار شدند و ماسک تولید کردند. تا وقتی دولت آمار نداده بود که فلان تعداد ماسک تولید کرده‌ایم، هر محله برای خود ماسک تولید می‌کرد ولی پس از انتشار این خبر دیگر دست‌ها به آن صورت به کار نرفت.

وی در قالب مثال، کالاهای مردم را به دو بخش ارزش استعمالی مانند هوا و غیر ضروری مانند تعدد لباس تقسیم کرد و گفت: در الگوی مشارکت های مردمی ما با ارزش استعمالی روبه رو هستیم. هرچند این مقوله قیمت‌گذاری نمی‌شود مانند وظیفۀ مادر در تربیت فرزند؛ ولی اگر بخواهیم این را ارزش‌گذاری کنیم، خواهیم دید که هزینه‌اش سر به فلک می‌کشد.

این استاد رشته‌های مدیریت اسلامی و مدیریت منابع انسانی، اربعین را مصداق بارز مدیریت مردمی دانست و بیان کرد: شما در مسیر اربعین شاهد عشیره‌های مختلف هستید که به صورت خودجوش در کنار جاده به اطعام زوار می‌پردازند و بزرگ خاندان هم با ظاهری موجه مدیریت این کار را برعهده دارد. برعکس این در راهیان نور ما اتفاق افتاده که مردم جنوب، از عرصه کناره‌گیری کرده و کار را کاملا غیر مردمی می‌دانند.

لطیفی مساجد را بهترین مکان برای فعالیت‌های اجتماعی دانست و عنوان کرد: دولت باید مسیرها را هموار کند یا لااقل سعی کند در مسائل ورود نکند؛ این مردم هستند که توانایی دارند یک محله را مدیریت کنند. یکی از کارهای ما این است که مساجد را به پایگاه اجتماعی برای محل تبدیل می‌کنیم و مشکلات مردم محل در مسجد حل می‌شود. مردم اگر درگیر مسائل بروکراسی شدند، اخلاص‌شان از بین می‌رود و کارشان زمین می‌ماند./پ202/ف