جامعه به لحاظ معنوی دچار رکود و تزلزل شود حوزه باید خودش را ملامت کند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیتالله بهشتی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت وگویی تفصیلی به بیان دیدگاه ها و نقطه نظرات خود درباره بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی پرداخت.
وی یکی از مهم ترین دستاوردها و ظرفیت های ایجاد شده به برکت بیانیه گام دوم انقلاب را توجه به استعداد جوانان ذکر کرد و به تبیین مبانی قرآنی و دینی بیانیه گام دوم انقلاب پرداخت.
مشروح گفت وگوی جامعه مدرسین با آیت الله احمد بهشتی که به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری رسا قرار گرفته بدین شرح است:
بیانیه گام دوم انقلاب راهبرد تحقق تمدن نوین اسلامی است. با توجه به این مهم از نگاه حضرتعالی رسالت روحانیت و حوزههای علمیه در این رابطه چیست؟
در این ارتباط باید از تجارب گذشته بهرهمند شد؛ چون با ظهور و گسترش اسلام، تمدن نوینی پدید آمد و در شرایطی که اروپا در خرافات و فقر و جهل به سر میبرد؛ دنیای اسلام در اوج شکوفایی بود و همه علوم و فنون در شاخههای مختلف همه رشد و توسعه پیدا کرد. ما باید مروری داشته باشیم به شرایط آن زمان و دلایل رسیدن دنیای اسلام به اوج تمدن را بررسی کنیم. البته مبانی روشن است. اسلام ما را به دانش افزایی تشویق میکند. این فرمایش پیامبر اسلام که «طَلَبُ اَلْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ»[1] برای مسلمانها محرک بود. تعصبات را هم کنار گذاشته بودند. مثلاً شاگرد برجسته ابنسینا، بهمنیار دین زرتشتی داشته است. ولی دانش را فرا میگیرد و فلسفه مشاء را به نحو بسیار زیبا و دقیقی تبیین میکند.
در شرایط فعلی هم ما باید از تجارب مسلمین در آن دوره استفاده کنیم. مثلاً فاصلهای که بین شیعه و سنی پدید آمده است آن زمان نبوده است و شیخ مفید استادش فردی از اهل سنت بوده است یا مثلاً کتابهای همدیگر را شرح میکردند مثلاً کتاب تجرید خواجه را یک عالم سنی آمده شرح کرده و نظرات خودش را هم نوشته یا بالعکس شیعیان کتاب آنها را شرح میکردهاند. این تعامل بین مذاهب بوده است.
البته دست اجانب هم در کار است برای اینکه این فاصله را ایجاد کنند؛ بنابراین باید از تجارب آن تمدنی که در بین مسلمین موجب تعامل و ترابط و تبادل افکار بوده است؛ استفاده کنیم و عوامل تعصبات و تفرقهها را کنار بگذاریم.
در این گام دوم باید سعی کنیم انگیزهها را برای علمآموزی و دانش افزایی بالا ببریم چرا که لازمه تمدن سازی علم است و این علم هم باید از راه تبادل افکار و تعامل نظرات و از بین بردن تعصبات بیجا به دست آورد.
به نظر حضرتعالی چه ظرفیتها و فرصتهایی با صدور بیانیه گام دوم انقلاب برای ایران اسلامی ایجاد شده است؟
یکی از مهمترین ظرفیتها، جوانان و توجه به توان و ظرفیت آنان است که در بیانیه نیز روی آن بسیار تکیه شده است این ظرفیت خیلی مهم و ارزشمند است. در یک روایتی است که امام هادی علیه السلام از یکی از اصحاب درباره وضعیت دین و ایمان مردم پرسید؛ آن فرد از وضعیت گلایه کرد. حضرت فرمود «... قَالَ عَلَيْكَ بِالْأَحْدَاثِ فَإِنَّهُمْ أَسْرَعُ إِلَى كُلِّ خَيْرٍ ...»[2] سراغ جوانها بروید اینها به سوی هر خیری شتابان هستند و بهترین ظرفیت در شرایط امروزی برای تمدن سازی همین جوانها هستند و باید به آنها در همه جنبههای زندگی سیاسی، اجتماعی، علمی، فرهنگی و انقلابی بها داد و اینها را باید در صحنه حفظ کرد و نگه داشت. این یک ظرفیت بسیار عظیمی است.
ظرفیت بعد در ارتباط با روحانیت است که الحمدالله بعد از انقلاب در تمام جنبههای سیاسی و اجتماعی ورود داشته و دارد و گسترش هم پیداکرده است. روحانیت آن جنبههای ارشادی و راهنماییاش و به یک معنا رهبریاش را باید حفظ کند. مرجعیت هم یک ظرفیت بسیار مهمی است برای تشویق مردم به سوی وحدت، به سوی فراگیری علم، به سوی جلوگیری از مفاسد اقتصادی که این مفاسد ضربه بزرگی به اعتماد اجتماعی میزند.
مبانی دینی و اعتقادی بیانیه گام دوم انقلاب را تشریح بفرمایید.
مبانی بیانیه گام دوم همان معارف اسلامی است. قرآن، نهجالبلاغه، مبنای روایات و سیره معصومین همه اینها چیزهایی است که بیانیه گام دوم انقلاب از آن الهام گرفته است.
روشی که از قدیمالایام علما برای جامعه سازی، اصلاح اخلاق، رفتار و دین مردم داشتند بر همین مبانی استوار بوده است. البته قطعاً رهنمودهای حضرت امام در شکلگیری بیانیه گام دوم هم تأثیر داشته است؛ و همین طور خواستههای مردم نیز قطعاً تأثیر داشته است.
اخلاق و معنویت یکی از توصیههای هفتگانه مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب است به نظر حضرتعالی رسالت حوزههای علمیه و روحانیت در تکوین معنویت و ارتقاء اخلاق جامعه اسلامی چیست؟
ارتقاء اخلاقی و معنویت جامعه رسالت اصلی روحانیت است. اگر جامعه از لحاظ معنویت و اخلاق دچار رکود یا دچار تنزل بشود روحانیت باید خودش را محاکمه کند که چرا اینطور شده و چرا نتوانستم معنویت جامعه را ترقی و پیشرفت بدهم. باید آسیبشناسی کند و نقاط ضعف خودش را برطرف سازد و راههای ارتقاء سلامت اخلاق و معنویت را نیز به دست بیاورد و در بین مردم اشاعه دهد.
با عنایت به اینکه مسئولان نظام یکی از مخاطبین بیانیه گام دوم هستند برای تحقق و عملی ساختن این طرح راهبردی چه اقداماتی باید انجام بدهند؟
خب پیداست که قوه مقننه باید در جهت گام دوم به فکر قانونگذاری باشد. قوه قضائیه باید خودش را ارتقاء ببخشد. طوری که برای مردم واقعاً نقطه امید باشد و مردم ببینند حقوق فردی و جمعی تضییع نمیشود نقطه اتکا و امید به قوه قضائیه بالا خواهد رفت.
قوه مجریه هم باید قوانین مجلس در جهت گام دوم انقلاب را بدون هیچ اغماضی اجرا کند و خود مسئولین عالی مملکتی هم باید در این جهت طراح و محرک مردم و نهادهای دولتی باشند. این حرکت را همه باید کمک کنند که انجام بگیرد.
منشأ مشکلات فرهنگی و سیاسی و اجتماعی و اقتصادی که در جامعه دیده میشود و راهکار و راهحل آن مشکلات بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب چیست؟
برای تقویت ایمان مردم باید تلاش کرد برای تقویت اخلاق مردم باید تلاش کرد برای امیدوار کردن باید تلاش کرد. برای اینکه تبعیضی در جامعه نباشد باید تلاش کرد. برای اینکه نسل جوان به آینده خودش امیدوار باشد و مطمئن باشد میتواند در این مملکت سعادتمندانه زندگی کند باید همه اینها را مدنظر قرار بدهد. گام دوم باید واقعاً طوری برداشته بشود که جوان تحصیلکرده ما معلوماتش را در یک کشور دیگری به کار نیندازد بلکه پرنشاط و با امید برای آبادانی کشور و امت اسلامی تلاش کند. /924/ج
[1]. جامع الاحادیث- حدیث367438