هدف از طرح ملی گفتمان، تقویت و توسعه گفت و گو در عرصه علوم انسانی است

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین مریجی، رئیس دانشگاه باقرالعلوم (ع) به اهداف طرح ملی گفتمان علوم انسانی اسلامی اشاره کرد ودر سخنانی اظهار کرد: این طرح با هدف حل مسأله ای از مسائل دهگانه ای راه اندازی شد که دفتر تبلیغات اسلامی قم در راستای مسائل مورد نیاز جامعه، پیگیری کرده است که یکی از آن مسائل، ضعف گفتمان علوم انسانی در کشوربوده و بدون تردید پیشرفت و توسعه گفتمان علوم انسانی در کشور اقتضای چنین گفتمانی را دارد.

وی با اشاره به رویکرد انتقادی برخی از روشنفکران غربی در رابطه با علوم انسانی افزود: در حال حاضر در بسیاری از رشته‌های علوم انسانی در غرب این چالش و رویکرد انتقادی وجود دارد و مطرح شدن مکتب فرانکفورت در همین راستا است، در صورتی که در جامعه و دانشگاه ما به این علوم، نگاه مقدس و غیرقابل نقد می‌شود، البته شاید برخی از علوم انسانی در خاستگاه خودش با چالش مواجه نبوده؛ اما با وارد شدن به یک فرهنگ و کشور دیگر دچار چالش شده است که شدت و ضعف این مساله در رشته‌های علوم انسانی مشهود است.

معاون آموزش دفتر تبلیغات اسلامی با اشاره به تضارب و ترابط آراء میان علوم انسانی و تراث اسلامی ، گفت: در رشته های مختلف علوم انسانی از جمله فلسفه و حقوق، مباحث بنیادین و ارزشمندی در تراث اسلامی مطرح است که می‌تواند موجب تضارب و ترابط آراء میان علوم انسانی موجود و تراث اسلامی صورت بگیرد و دنیا نیز از آن استقبال خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: چه بسا در تضارب و ترابط میان علوم انسانی و تراث اسلامی، مشترکات بیشتر نمایان و چالش‌ها یا ضعف‌ها کمتر شود، چون هر کدام آورده هایی دارند، همان گونه که نیوتن می گوید، اگر پیشرفتی کردم، قدم بر شانه بزرگان گذاشتم و افق دیدم را گسترش دادم؛ بنابراین این اتفاق می‌تواند مایه یک حرکت علمی تاثیرگذار باشد.

حجت الاسلام والمسلمین مریجی افزود: دانشجویان نیز به عنوان نخبه هایی که در رشته خودشان قدرت نسبی تشخیص را دارند، با کرسی درس دو طرف آشنا می‌شوند و نظریات طرفین بیان شود، تا چشم بسته و بدون درک جامع نسبت به مباحث بنیادین رشته تحصیلی اش، مسیر را طی نکند.

وی ادامه داد: گفتمان می خواهد بگوید علوم انسانی غرب، تام و جامع نیست، در حال گذار از آن هستیم تا حرکت جدیدی صورت بگیرد؛ در عین حال در برخی رشته ها حرف ایجابی و قوی داریم، البته شاید برای برخی دانشجویان این دغدغه وجود نداشت و سوال بود که چه نیازی به تولید علم است، بنابراین در این طرح با نگاه عمیق تر به مباحث بنیادین هر رشته توجه می‌کند، نوعی پرسشگری و مساله محوری برایش ایجاد می‌شود، جزم گرایی و استحکام غیرواقعی در علوم را به چالش می‌کشد که این مساله در ارتقای علمی و پیشرفت آنها بسیار موثر است.

رییس دانشگاه باقرالعلوم(ع) یادآور شد: پیامبر اسلام (ص) که صادق است ادعا می‌کند، هر آنچه که نیاز انسان است به لحاظ مادی و معنوی در اسلام وجود دارد و امام صادق (ع) فرموده است، اصول را بیان کردیم و فروع را به شما واگذار می‌کنیم، یعنی دین، کلیات و مسائل اصلی که ثابتات در همه زمان‌هاست را بیان کرده، اما جزئیات و اجتهاد در متغیرات و سلیقه به انسان واگذار شده است.

وی شبهه نسبت علم و دین را ناقص خواند و افزود: تقابل علم و دین، تقابل غلطی است؛ چون علم، ابزار کشف دین است؛ عقل و نقل را در کنار هم گفتن مشکلی نیست، اما دو قطبی علم و دین اشتباه است؛ چون علم ابزار فهم دین است.

حجت الاسلام والمسلمین مریجی به راهکار تداوم گفتمان علوم انسانی در طول تحصیل دانشجویان اشاره و تاکید کرد: مرحله نخست طرح ملی گفتمان علوم انسانی آموزش است، گام دوم پژوهش و دقتهای علمی است و فاز نهایی طرح، شبکه سازی و جریان سازی است که هر کدام از سه مرحله، مدت زمان مشخصی دارد.

وی در پایان به علم نافع در آموزه های اسلام اشاره کرد و افزود: در دین اسلام از علم نافع بحث شده و بحث کاربردی بودن آن تحت عنوان منفعت مادی و معنوی مطرح شده است که در فلسفه اسلامی از آن به علم حکمت یا تدبیر منزل و تدبیر مدن تعبیر شده است.

لازم به ذکر است پنجمین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی با حضور بیش از 500 دانشجو از سراسر کشور به همت دانشگاه باقرالعلوم(ع) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی در شهر دماوند درحال برگزاری است./1330/د102/ب1