ایران چگونه دست ترامپ را خواند

به گزارش خبرگزاری رسا، زمانی که دونالد ترامپ و کیم جونگ اون در اولین ملاقات خود در جزیره سنتوزای سنگاپور مقابل دوربین‌های رسانه‌ها قرار گرفته و با لبخند با یکدیگر دست دادند، بسیاری گمان می‌کردند ابتکار نیکسونی ترامپ برای ملاقات با یکی از رهبران جهان که برای سال‌های متمادی جزو دشمنان آمریکا به حساب می‌آمد، می‌تواند افق روشنی را در برابر تلاش‌های خلع سلاح هسته‌ای در جهان باز کند.

 

این گمان، اما بزودی رنگ و روی رویا به خود گرفت، چرا که بعد از مدتی رئیس‌جمهور آمریکا نشان داد رویه‌ای که در سیاست خارجی در پیش گرفته است، شامل پروسه زخم زدن به روابط آمریکا و دیگر کشور‌ها و بعد از آن رها کردن موضوع به حال خود است. بعد از دیدار‌های مکرر ترامپ و کیم جونگ اون و عکس‌هایی که این دو دست در دست هم گرفتند، آمریکا باز هم با خواسته‌های غیرمنطقی خود کره‌شمالی را در تنگنا قرار داد و عملا ترمز هرگونه مذاکره و رسیدن به توافق را کشید.

بنا به این گزارش، البته این تنها کره‌شمالی نبود که درگیر در پروژه «تعلیق در سیاست خارجی» ترامپ شد. کشور‌های دیگر مانند سوریه، چین، مکزیک، روسیه و ایران نیز شاهد این رویه تعلیق بودند و هنوز کشور‌های زیادی هستند که در بحران بی‌تصمیمی کاخ سفید و آزمون و خطا‌های دولت ترامپ دست و پا می‌زنند.

 

این‌بار، اما درباره مسأله ایران، اشتباهات استراتژیک کاخ سفید و جاه‌طلبی‌های بولتون نتوانست سناریوی تعلیق را به پیش ببرد و ایران نشان داد با مقاومت و البته رویارویی بدون ترس با تهدیدات «رئیس‌جمهور دیوانه» می‌تواند برنامه‌ها و سناریو‌های مختلف ترامپ و دوستانش در کاخ سفید را بر هم بزند.

با بررسی و مطالعه حرکات و رفتار ترامپ در مقابل کشور‌های مختلف جهان از جمله کشور‌های عنوان شده می‌توان بیان کرد پروژه تعلیق در سیاست خارجی بدین ترتیب پیش می‌رود که او در ابتدا ناراحتی خود از موضوعی را بیان می‌کند، از طرف مقابل می‌خواهد به خواسته‌هایش تن دهد و در صورتی که کشور مقابل، به خواسته‌های آمریکا توجهی نکرد، تهدیدات، ناسزا‌ها و تحریم‌ها روانه مسؤولان دولتی و حکومتی مقابل می‌شود.

 

ترامپ در این فاز به سرعت وارد توئیتر شده و سیاست خارجی آمریکا را یک تنه با چند توئیت ساعت ۵ صبحی اش به پیش می‌برد. این توئیت‌ها همانطور که مشاوران ترامپ بار‌ها اعلام کرده اند، بدون هماهنگی با آن‌ها نوشته شده، همگی نشان از عصبانیت و پریشانی او دارد و معمولا حاوی تهدیداتی برای طرف مقابل است. بعد از این مرحله و به کار بردن اهرم تحریم و فشار یا برخی فرمان‌های اجرایی برای محدود کردن اقدامات طرف مقابل، ترامپ در نهایت خواهان مذاکره با مسؤولان کشور مورد نظر می‌شود.

 

نقطه تعلیق، اما از اینجا آغاز می‌شود که با وجود اینکه کاخ سفید تحریم‌ها و محدودیت‌های مختلفی را علیه طرف مقابل به کار برده و به اجرایی کردن آن‌ها ادامه می‌دهد، سعی می‌کند از طرف مقابل بخواهد به نوعی فریز در عملکرد خود رسیده و راه برای مذاکرات را باز بگذارد. از این سو هم تحریم‌های جدید دیگری اعمال نمی‌شود و اوضاع به ثباتی نسبی می‌رسد.

 

مسؤولان دولتی دو طرف بر سر میز مذاکره حاضر می‌شوند، روسای جمهور با لبخند با هم عکس می‌گیرند و در نهایت مذاکرات به دور‌های بعدی کشیده می‌شود. در طول این مدت، اما تنها نتیجه‌ای که می‌تواند به نفع دولت ترامپ تمام شود، بی‌عملی کشور مقابل و انتظار او برای درست شدن شرایط بعد از مذاکرات است.

 

ترامپ که روز گذشته بیان کرده بود دموکرات‌ها با پیش کشیدن مسأله دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲ سال از دوران ریاست‌جمهوری او را تباه کرده و فرصت‌هایش را از او گرفتند، حالا به دنبال معلق نگاه داشتن بسیاری از موضوعات داخلی و بویژه خارجی برای استفاده از آن‌ها در دور بعدی انتخابات است.

در این میان، اما ایران بخوبی توانست نقشه‌های ترامپ در این‌باره را خنثی کند. ترامپ به نتیجه‌ای ناقص در ماجرای ساخت دیوار در مرز مکزیک، گفتگو با کره‌شمالی برای خلع سلاح هسته‌ای این کشور و در نهایت مذاکرات تجاری با چین رسیده بود، اما درباره ایران با وجود همه «فشار‌های حداکثری» اش نتوانست کاری از پیش ببرد و تهدید‌های روزافزونش با حماقتی که مشاور امنیت ملی او، جان بولتون در انتشار خبر ارسال ۱۲۰ هزار نیروی ارتش آمریکا به منطقه نشان داد، رنگ و روی خود را باخت.

ایران نه‌تن‌ها در این ماجرا نترسید، بلکه نشان داد با قاطعیت همه گزینه‌ها را در دستور کار دارد. ترامپ در همان حال که ایران را به جنگ تمام‌عیار تهدید می‌کرد، از طریق کانال‌های ارتباطی رسمی و غیررسمی مصرانه اصرار می‌کرد با ایران مذاکره انجام دهد. این مسأله نشان داد ترامپ نمی‌تواند به دنبال عکس گرفتن با مسؤولان نظام جمهوری اسلامی و پس از آن معلق نگه داشتن سرنوشت برجام باشد. اقدام دیرهنگام، اما لازم جمهوری اسلامی در اعلام این مسأله که ایران دیگر به بخش‌هایی از تعهدات خود در برجام عمل نمی‌کند، استراتژی «تعلیق سیاست خارجی» ترامپ را به کلی تحت‌الشعاع قرار داد.

 

ترامپ که در ابتدای امر استراتژی دیوانگی را امتحان کرد و سپس در به کار بردن استراتژی تعلیق سیاست خارجی بازنده شد و حالا در ماجرای «بازی جوجه» یا «بازی ترس» هم در مقابل ایران شکست خورده است، باید به فکر راهی جدید برای مقابله با ایران و در عین حال تضمین انتخاب مجددش به ریاست جمهوری ایالات متحده باشد. بر همین اساس است که شبکه خبری فاکس‌نیوز که رسانه بسیار نزدیک به ترامپ است، روز گذشته با اشاره به سیاست‌های ترامپ در خاورمیانه بیان کرده است اگر در کاخ سفید راه‌حلی منطقی و عقلانی برای بحران به‌وجود آمده در نظر گرفته نشود و تیم مشاوران ترامپ او را به سمت جنگ با ایران یا افزایش تنش‌ها ببرند، باید منتظر رای نیاوردن او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ باشیم.

 

در عین حال روزنامه واشنگتن‌پست نیز روز گذشته در گزارشی با اشاره به اقداماتی که ترامپ در حوزه سیاست خارجی آمریکا انجام داده، بیان کرد او با بازی تهدید و بعد عقب‌نشینی یا تعلیق در سیاست خارجی در حال از بین بردن اعتبار بین‌المللی نهاد ریاست‌جمهوری آمریکاست. این روزنامه آمریکایی در ادامه آورده است: ترامپ بار‌ها بیان کرده است که ناهماهنگی در درون کاخ سفید درباره مسائل سیاست خارجی وجود ندارد، اما سیاست‌های اعمال‌شده آمریکا در نقاط مختلف دنیا نشان می‌دهد این ناهماهنگی و اختلاف حتما در درون تیم سیاست خارجی کاخ سفید وجود دارد.

 

این روزنامه در ادامه تصریح کرده است: در طول ۲ سال گذشته دولت ترامپ چه در مقابل کره‌شمالی که عنوان کرده بود «با خشم و عصبانیت» آمریکا باید روبه‌رو شود و چه در مقابل ایران که تهدید کرده بود ۱۲۰ هزار نیروی نظامی را به منطقه اعزام می‌کند، در وهله اول تهدید کرده و در مرحله بعد خواهان مذاکره شده است؛ با این تفاوت که او از کره‌شمالی به قول خودش «نامه‌های زیبا» دریافت کرد، اما ایران به او روی خوش نشان نداد. در همین باره جان بی‌الترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز آمریکایی مطالعات بین‌المللی و استراتژیک آمریکا خاطرنشان کرده است: اگر کسی را تهدید کنید و در موقع عمل، به یکباره جا بزنید و هیچ عکس‌العملی از خود نشان ندهید، اعتبار خود را زیر سوال برده اید؛ و ترامپ هم‌اینک دقیقا در حال از بین بردن اعتبار خود در جهان است. /۱۰۱/۹۶۹/م