فرهنگ شهروندی و فضای مجازی
سرعت تغییرات و ارتباطات گسترده باعث اتفاقاتی شده که از آن جمله می‌توان به فردگرایی افراطی انسان ها اشاره کرد. مردم در کلبه های دیجیتالی زندگی می‌کنند و حداقل ارتباط را با فضای خارج می‌خواهند و می‌توانند داشته باشند.
به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، فرهنگ در دنیای امروز، مقوله‌ای است که کانون تغییرات جدی به حساب می‌آید. هر تغییری در هرسطحی، بعد از مدتی کوتاه، در عرصه فرهنگ، نمود پیدا خواهد کرد. در حقیقت اتاق انتظار تغییرات خرد وکلان در دنیای حاضر، عرصه فرهنگ می‌باشد.
فرهنگ شهروندی تابعی از فرهنگ جهانی
فرهنگ شهری در جامعه ما دچار تغییراتی شده و به چه سمتی میرود و در این مسیر، فضای مجازی چه سهمی را به دوش می‌کشد؟ سوال کوتاه و بسیار مهمی است که علوم اجتماعی و آینده پژوهی را همزمان درگیر می‌کند و به پاسخگویی فرا می‌خواند.
برای پاسخ اجمالی به این مساله، بایستی علل و عوامل تغییرات فرهنگی و ماهیت و چیستی تغییرات را بررسی کنیم و در ادامه نقش فضای مجازی را در این پیشامد، بررسی و تحلیل نماییم.
به طور کلی اگر بخواهیم فرهنگ جامعه امروزی را تحلیل کنیم، ناگزیریم که آن را در مقایسه با فرهنگ جهانی و تغییرات کلان بین المللی مطرح کنیم. همانطور که می‌دانیم، ارتباطات به قدری وسعت یافته که بسیاری از مرز‌های جغرافیای را درنوردیده و معنای شهروند را در عصر حاضر دچار تغییرات جدی نموده است.
سرعت تغییرات در فرهنگ مدرن
فضا و زمان دچار تحولات اساسی شده و سرعت در تغییر و تحولات افزایش چشمگیری داشته است. فرهنگ مدرن یا پسامدرن، نفوذ و گسترش جدی پیدا کرده و ادعای جهان وطنی را به یدک می‌کشد. علاوه بر سرعت تغییرات که از ویژگی‌های دنیای مدرن می‌باشد، جنس تغییرات نیز به گونه‌ای است که به لحاظ عقیدتی و عملی هیچ قطعیتی را به جا نگذاشته اند و بولدوزر پست مدرن، تمامی ثابتات فکری و عملی را به بوته نقد و تغییر کشیده است.
همین سرعت تغییرات و ارتباطات گسترده باعث اتفاقات دیگری نیز شده که از آن جمله می‌توان به فردگرایی افراطی انسان‌ها اشاره کرد. مردم در کلبه‌های دیجیتالی زندگی می‌کنند و حداقل ارتباط را با فضای خارج می‌خواهند و می‌توانند داشته باشند. هنگام قدم زدن در شهر، انواع محرک‌های انسانی و غیرانسانی به طور بالقوه و ناخودآگاه، توجه ما را جلب می‌کند.
فردگرایی افراطی در فرهنگ مدرن
از نظر زیمل جامعه شناس، مشخصه فرهنگ ساکنین شهر، تمرکز بر خود و حواس پرتی نسبت به اطراف است. اگر فرد بخواهد تمامی محرک‌های موجود در شهر را درک کند، فلج می‌شود. از این رو سطحی از خودخواهی و بی تفاوتی نسبت به دیگران در واکنش به شرایط زندگی شهری از نظر او ضروری است.
نکته مورد نظر زیمل این است که بدون سطحی از فاصله گیری و بی اعتنایی، اگر نگوییم بدبینی، زندگی در شهر‌های بزرگ ناممکن خواهد بود و آشوب زندگی، فرد را در خودش غرق خواهد کرد. یعنی اگر آشوب شهری را کنترل نکنیم، سیلی است که ما را با خودش خواهد برد. پارادوکس عجیب چنین موقعیتی این است که هرچه تعداد جمعیت شهر بیشتر باشد، احساس تنهایی و انزوا در فرد بیشتر خواهد می‌شود.
همین داستان آشوب شهر و ضرورت بی اعتنایی به اغلب محرک‌های شهری، به مرور منجر به غریبگی از شهر و شهروندان شده و میزان نامهربانی و از طرفی عصبانیت در روابط شهروندان را افزایش قابل توجهی خواهد داد. چراکه عصبانیت‌های خیابانی و پایین آمدن آستانه تحمل شهروندان در ارتباط با یکدیگر، نشان از غربت فکری و تنهایی عاطفی آنهاست که با کوچکترین تنش، عصبانیت‌های جدی را در پی دارد.
رسانه و جهانی سازی فرهنگ پست مدرن
اگر این سلسه اتفاقات روانشناختی و جامعه شناختی را از آثار و ویژگی‌های جامعه پست مدرن امروزی بدانیم و عصر تکنولوژی و ارتباطات را نیز شاخصه اصلی این عصر تلقی کنیم، بی شک می‌توان رد پای رسانه و فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی را در تمامی این مسائل و معضلات شمرده شده رصد کرد و به آسیب شناسی و نحوه کنترل آن پرداخت. در حقیقت تکنولوژی، عنصر غیرقابل انفکاک عصر ماست و از یک ادعای بسیار اساسی به نام جهانی سازی تبعیت می‌کند.
جهانی سازی از کانال رسانه و شبکه جهانی ارتباطات تبدیل به یک باور جهانی شده و در صدد است تا مرز‌های ملی و محلی و فرهنگی و... را درنوردیده و به عنوان اصل و عقیده پایه و محوری، سایر تغییر و تحولات را راهبری نماید.
به عقیده مک لوهان، جهان یک دهکده‌ای است که همه ارتباطات متحول شده و به نوعی جهان ما کوچک و فشره شده است و مردم شهر‌های مختلف، در سایه شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ارتباط جمعی، دیری نمی‌پاید که شهروند یک شهر و و یک جغرافیا محسوب خواهند شد.
در این میان، برای مدیریت فرهنگی شهر و رشد فرهنگ شهروندی، لازم است که در نگاهی کلان تر، نسبت به علل و عوامل جهانی تغییر و تحولات فرهنگی، درک درست تری پیدا کنیم و از طرفی تحولات و تاثیرات جهان موازی را که فضای مجازی می‌نامیم، به عنوان یک پدیده انضمامی و نه انتزاعی در زندگی روزمره، مورد مطالعه جدی تر، تحت عنوان «تحلیل راهبردی فرهنگ دربستر فضای مجازی» قرار دهیم. /۹۹۹/د101/س
علیرضا محمدلو
پایگاه اینترنتی فقه حکومتی وسائل
فرهنگ شهروندی تابعی از فرهنگ جهانی
فرهنگ شهری در جامعه ما دچار تغییراتی شده و به چه سمتی میرود و در این مسیر، فضای مجازی چه سهمی را به دوش می‌کشد؟ سوال کوتاه و بسیار مهمی است که علوم اجتماعی و آینده پژوهی را همزمان درگیر می‌کند و به پاسخگویی فرا می‌خواند.
برای پاسخ اجمالی به این مساله، بایستی علل و عوامل تغییرات فرهنگی و ماهیت و چیستی تغییرات را بررسی کنیم و در ادامه نقش فضای مجازی را در این پیشامد، بررسی و تحلیل نماییم.
به طور کلی اگر بخواهیم فرهنگ جامعه امروزی را تحلیل کنیم، ناگزیریم که آن را در مقایسه با فرهنگ جهانی و تغییرات کلان بین المللی مطرح کنیم. همانطور که می‌دانیم، ارتباطات به قدری وسعت یافته که بسیاری از مرز‌های جغرافیای را درنوردیده و معنای شهروند را در عصر حاضر دچار تغییرات جدی نموده است.
سرعت تغییرات در فرهنگ مدرن
فضا و زمان دچار تحولات اساسی شده و سرعت در تغییر و تحولات افزایش چشمگیری داشته است. فرهنگ مدرن یا پسامدرن، نفوذ و گسترش جدی پیدا کرده و ادعای جهان وطنی را به یدک می‌کشد. علاوه بر سرعت تغییرات که از ویژگی‌های دنیای مدرن می‌باشد، جنس تغییرات نیز به گونه‌ای است که به لحاظ عقیدتی و عملی هیچ قطعیتی را به جا نگذاشته اند و بولدوزر پست مدرن، تمامی ثابتات فکری و عملی را به بوته نقد و تغییر کشیده است.
همین سرعت تغییرات و ارتباطات گسترده باعث اتفاقات دیگری نیز شده که از آن جمله می‌توان به فردگرایی افراطی انسان‌ها اشاره کرد. مردم در کلبه‌های دیجیتالی زندگی می‌کنند و حداقل ارتباط را با فضای خارج می‌خواهند و می‌توانند داشته باشند. هنگام قدم زدن در شهر، انواع محرک‌های انسانی و غیرانسانی به طور بالقوه و ناخودآگاه، توجه ما را جلب می‌کند.
فردگرایی افراطی در فرهنگ مدرن
از نظر زیمل جامعه شناس، مشخصه فرهنگ ساکنین شهر، تمرکز بر خود و حواس پرتی نسبت به اطراف است. اگر فرد بخواهد تمامی محرک‌های موجود در شهر را درک کند، فلج می‌شود. از این رو سطحی از خودخواهی و بی تفاوتی نسبت به دیگران در واکنش به شرایط زندگی شهری از نظر او ضروری است.
نکته مورد نظر زیمل این است که بدون سطحی از فاصله گیری و بی اعتنایی، اگر نگوییم بدبینی، زندگی در شهر‌های بزرگ ناممکن خواهد بود و آشوب زندگی، فرد را در خودش غرق خواهد کرد. یعنی اگر آشوب شهری را کنترل نکنیم، سیلی است که ما را با خودش خواهد برد. پارادوکس عجیب چنین موقعیتی این است که هرچه تعداد جمعیت شهر بیشتر باشد، احساس تنهایی و انزوا در فرد بیشتر خواهد می‌شود.
همین داستان آشوب شهر و ضرورت بی اعتنایی به اغلب محرک‌های شهری، به مرور منجر به غریبگی از شهر و شهروندان شده و میزان نامهربانی و از طرفی عصبانیت در روابط شهروندان را افزایش قابل توجهی خواهد داد. چراکه عصبانیت‌های خیابانی و پایین آمدن آستانه تحمل شهروندان در ارتباط با یکدیگر، نشان از غربت فکری و تنهایی عاطفی آنهاست که با کوچکترین تنش، عصبانیت‌های جدی را در پی دارد.
رسانه و جهانی سازی فرهنگ پست مدرن
اگر این سلسه اتفاقات روانشناختی و جامعه شناختی را از آثار و ویژگی‌های جامعه پست مدرن امروزی بدانیم و عصر تکنولوژی و ارتباطات را نیز شاخصه اصلی این عصر تلقی کنیم، بی شک می‌توان رد پای رسانه و فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی را در تمامی این مسائل و معضلات شمرده شده رصد کرد و به آسیب شناسی و نحوه کنترل آن پرداخت. در حقیقت تکنولوژی، عنصر غیرقابل انفکاک عصر ماست و از یک ادعای بسیار اساسی به نام جهانی سازی تبعیت می‌کند.
جهانی سازی از کانال رسانه و شبکه جهانی ارتباطات تبدیل به یک باور جهانی شده و در صدد است تا مرز‌های ملی و محلی و فرهنگی و... را درنوردیده و به عنوان اصل و عقیده پایه و محوری، سایر تغییر و تحولات را راهبری نماید.
به عقیده مک لوهان، جهان یک دهکده‌ای است که همه ارتباطات متحول شده و به نوعی جهان ما کوچک و فشره شده است و مردم شهر‌های مختلف، در سایه شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ارتباط جمعی، دیری نمی‌پاید که شهروند یک شهر و و یک جغرافیا محسوب خواهند شد.
در این میان، برای مدیریت فرهنگی شهر و رشد فرهنگ شهروندی، لازم است که در نگاهی کلان تر، نسبت به علل و عوامل جهانی تغییر و تحولات فرهنگی، درک درست تری پیدا کنیم و از طرفی تحولات و تاثیرات جهان موازی را که فضای مجازی می‌نامیم، به عنوان یک پدیده انضمامی و نه انتزاعی در زندگی روزمره، مورد مطالعه جدی تر، تحت عنوان «تحلیل راهبردی فرهنگ دربستر فضای مجازی» قرار دهیم. /۹۹۹/د101/س
علیرضا محمدلو
پایگاه اینترنتی فقه حکومتی وسائل
ارسال نظرات