تفاوت مُخلَص و مُخلِص

وی در ادامه تفسیر سوره مریم، آیات پنجاه و یکم تا پنجاه و سوم را تلاوت کرد و افزود: این آیه در رابطه با ویژگی های حضرت موسی(ع) است؛ مُخلَص بودن، نبی بودن و رسول بودن حضرت موسی(ع) از ویژگی هایی است که راجع به ایشان بیان شده است.

آیت الله مهدوی با بیان این که کتاب چهل حدیث امام خمینی(ع) کتاب بسیار قابل استفاده ای است، ابراز کرد: حضرت امام(ره) در کتاب چهل حدیثشان مطالب بسیار خوبی را در رابطه با خلوص و تفاوت های مُخلَص و مُخلِص بیان فرموده اند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: یکی از تعاریفی که مفسران در رابطه با مُخلَص داشته اند، این است که اگر کسی در زمان حال اخلاص داشته باشد ولی بعد از مدتی دست از خلوصش بردارد، مُخلِص است ولی اگر کسی به اخلاص در عمل برسد و در آینده نیز دست از خلوصش برندارد، مُخلَص است؛ طرفداران این نظریه برای اثبات تعریف فوق می گویند، اگر کسی در کشتی دچار طوفان شود و خالصانه خداوند را صدا بزند و نجات یابد، اگر مشرک شد، مُخلِص بوده است و اگر در آینده نیز به زندگی توحیدی خودش ادامه داد، در کشتی نیز مُخلَص بوده است.

امام جمعه موقت اصفهان تبیین کرد: ایرادی که به این تعریف گرفته می شود این است که آینده در تعریف مُخلَص و مُخلِص جایگاهی ندارد از این رو باید بررسی کرد که شخص در حین صدا زدن خداوند مُخلَص بوده است یا مُخلِص.

استاد اخلاق حوزه علمیه اذعان کرد: یکی از مفسران دیگر نظرش این است که انسان مُخلِص خودش برای رسیدن به خلوص تلاش کرده است ولی انسان مُخلَص کسی است که از سوی خداوند به مقام اخلاص رسیده است؛ این تعریف با معنای لغوی نزدیک تر است چرا که مُخلَص به معنای خالص شده است و مُخلِص به معنای خالص کننده است؛ به نظر ایشان نیز ایراداتی وارد است چرا که نمی توانیم بگوییم همه مُخلَصان مُخلِص نیز هستند.

وی گفت: مُخلِص کسی است که در مسیر خالص شدن است ولی وقتی به اخلاص کامل می رسد هم مُخلَص است و هم مُخلِص؛ وقتی ما سنگ آهن را وارد کوره می کنیم تا خالصش کنیم در همان لحظه انداختن سنگ تا زمانی که آهن به صورت کامل از سنگ جدا نشده است، آهن خالص به دست نیامده است ولی بعد از مدت زمان معلوم آهن خالص به دست می آید.

آیت الله مهدوی توضیح داد: انسان در مدت زمانی که در حال تلاش برای خالص کردن اعمالش است، هنوز خالص نشده است و مُخلِص است ولی زمانی که به اخلاص کامل می رسد، مُخلَص می شود.

نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: امام خمینی(ره) در کتاب چهل حدیثشان در رابطه با روایتی که امام معصوم(ع) می فرمایند، کسی که چهل روز در خلوص سپری کند چشمه های حکمت از قلبش بر زبانش جاری می شود، بدین معنا نیست که شخص چهل روز تلاش کند تا به اخلاص برسد و بعد از آن به نتیجه مورد نظر روایت دست پیدا کند بلکه بدین معنا است که انسان باید چهل روز در مقصد اخلاص یعنی مُخلَص شدن سپری کند تا نتیجه مورد نظر برایش حاصل شود.

امام جمعه موقت اصفهان افزود: انسانی که با اراده خودش برای رسیدن به اخلاص تلاش نمی کند، در زندگی اش با سختی هایی مواجه می شود تا از همه چیز دل کَنده شود.

استاد اخلاق حوزه علمیه در تبیین معنای واژه های رسول و نبی با انتقاد از نظر علامه طباطبایی اظهار کرد: علامه طباطبایی در تعریف رسول و نبی و تفاوت مفهومی این دو واژه فرموده اند، رسول کسی است که ملکه وحی را می بیند و صدایش را نیز می شنود ولی نبی کسی است که فقط از طریق شنیدن صوت ملکه وحی الهامات الهی را دریافت می کند، البته به نظر بنده این تفاوت معنایی صحیح نیست.  

وی توضیح داد: این تعریف با معنای لغوی و کلامی منطبق نیست، هر چند جناب علامه طباطبایی نزد ما بسیار قابل احترام هستند ولی باید بگویم در لغت نبی به معنای شخص آگاهی است که از مبانی دین اطلاع دارد و رسول به معنای فرستاده شده است و از این جهت به برخی از پیامبران رسول گفته شده است که برای هدایت یک قوم به سوی آن ها فرستاده شده است؛ پس هر کسی که رسول باشد قطعاً نبی هم هست؛ طبق این نظریه همه صد و بیست و چهار هزار پیامبر نبی بوده اند ولی در روایت آمده است فقط سیصد و سیزده نفر آن ها رسول بوده اند./867/پ۶۰۲/ب۱