۴ نشانه "الحاد معاصر" و راه مقابله با آن

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: "زندگی گرایی منهای معنویت"، "معنویت گرایی منهای خدا"، "خداگرایی منهای دین" و " دین گرایی منهای شریعت" چهار طیف تشکیل دهنده الحاد معاصر است. 

وی  افزود: الحاد معاصر صرفاً بر استدلال‌های فلسفی تکیه نمی کند؛ بلکه فراتر و عمده تر به عملکرد دین گرایان در جامعه توجه نشان می دهد تا با نقد و نفی آن بتواند دین و اصالت آن را انکار نماید.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی در کنفرانس علمی الحاد معاصر در جامعة اهل البیت (ع) در قم خاطرنشان کرد: الحاد معاصر با استناد به کارکردهای برخی از اتباع دين (که همان بدفهمان دین مانند داعشی ها هستند)، می‌کوشد تا بگوید دین به تکثیر خشونت دست می زند و از این رهگذر آن را انکار کند و این انکار را طبیعی جلوه دهد.

وی با اشاره به این که الحاد یک پدیده جدید است که دارای مولفه‌های ویژه است، گفت: تا مادام که ما شناخت دقیق و درستی نسبت به الحاد معاصر  نداشته باشیم، نمی توانیم مبارزه درستی را با آن به انجام برسانیم؛ بلکه حتی ممکن است در مواردی کوشش های ما برای مقابله با آن، تاثیر منفی بر جای بگذارد. از این رو تمرکز جدی بر شناخت علمی پدیده الحاد در دوره معاصر و مولفه ها و مختصات آن، یک ضرورت است.

مختصات الحاد معاصر

عضو مجلس خبرگان رهبری،"چندگونه انکاری"،  "ناموجه نمایی عملکرد اجتماعی دین"، "موجه نمایی نفی دین در جامعه"  و "تقابل گرایی بین خدا و انسان" را مختصات چهارگانه الحاد معاصر برشمرد.

چندگونه انکاری

وی گفت: برخلاف الحاد قدیم که نقطه هدف آن،  انکار خالق بود یعنی خدا را به عنوان آفریننده طبیعت انکار می کرد، الحاد معاصر،  نقطه های متنوعی را همچون خدا، دین و شریعت هدف قرار داده است و به انکار آنها می پردازد.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی اظهار داشت:  در یک تقسیم بندی کلی می توان گفت: ملحدان معاصر چهار طیف را تشکیل می دهند که عبارتند از: معنویت ناباوران،  معنویت باوران ناخداباور، خداباوران دین ناباور و دین باوران شریعت ناباور. براین اساس الحاد جدید، عرض عریضی را برای حضور و تحرک جستجو می کند.

ناموجه نمایی عملکرد اجتماعی دین

 رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به دومین مختصه الحاد معاصر با عنوان نقد گرایی نسبت به عملکرد اجتماعی دین گفت: الحاد معاصر صرفاً بر استدلال‌های فلسفی تکیه نمی کند بلکه فراتر و عمده تر به عملکرد دین گرایان توجه نشان می دهد و رابطه دین و جامعه را محل توجه و نقد خود قرار می دهد.

 آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد: امروزه استدلال‌های ملحدان بیش از آنکه فلسفی باشد،  معطوف است به عملکرد و  کارکرد بعضی از دین گرایان،  حال با این استدلال ها گاه  خداوند، گاه دین و گاه شریعت را نفی می کنند.

موجه نمایی نفی دین در جامعه

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه الحاد  امروزه به دنبال کارکرد اجتماعی است، گفت: اگر الحاد در دیروز انعکاس هایی را در زندگی فرد ملحد بر جای می گذاشت، امروزه طیف های بسیاری از  ملحدان به دنبال ایفای نقش های اجتماعی و تاثیر گذاری بر جوامع هستند.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی خاطرنشان کرد:  به تعبیر دیگر وقتی الحاد جديد به دنبال نقد و نفی کارکردهای اجتماعی دین است، به همین موازات می کوشد تا  برای خود کارکردهای اجتماعی گسترده ایجاد کند با این توهم و تصور که می تواند انسان را  آزادی اجتماعی ببخشد.

وی اظهار داشت: الحاد جدید به دلیل اینکه با هدف حضور اجتماعی و ایفای نقش اجتماعی به میدان می‌آید، خطرناک تر از الحاد قدیم است.

تقابل گرایی بین خدا و انسان

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی ایجاد تقابل بین خدا و انسان را چهارمین مختصه الحاد معاصر دانست و گفت: الحاد قدیم تقابل را بین طبیعت و خدا قرار می‌داد، اما  الحاد معاصر این تقابل را بین انسان و خدا قرار داده است.

وی افزود: مقصود از انسان گرایی، انسان گرایی دینی نیست بلکه منظور انسان گرایی غیر دینی است که به نفی دین و اصالت دین می پردازد.

حجت الاسلام والمسلمین مبلعی گفت: این تقابل که تلاش می شود بین خدا و انسان ایجاد شود (با آن که ذات انسان الهی است)  اگر به صورت دقیق و درست فهم نشود و نیز اگر به صورت منطقی با آن برخورد  انجام نگیرد، از تقابل خدا و طبیعت بسیار خطرناک تر است.

وی ادامه خاطرنشان کرد: این بدان جهت است که وقتی از انسان گرایی سخن به میان می آورند، می خواهند  انسان را با همه نیازهای جدید، معاصر و پیچیده خود جایگاهی مرجعی و محوری به او بدهند و به جای  خدا اصالت را به او بدهند.

وی افزود به همین جهت، ضرورت حضور در کارزار بین دین و الحاد را باید جدی تر گرفت.

راهکارهای مواجهه با الحاد

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به راهکارهای مقابله با الحاد گفت:  در گذشته راهکارهای مواجهه با الحاد قدیم،  شبهه  زدایی و اقامه براهین بود ولی امروزه این روش تاثیر چندانی ندارد و ممکن است در برابر گروهی که افکار فلسفی دارند صرفا تاثیر داشته باشد.

وی ادامه داد: در مبارزه با الحاد جدید،  باید در قبال هر گونه خاص از آن، راهکار یا راهکارهای متناسب را به سامان آورد.

راهکار مقابله با الحاد خدا گریز

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: در برابر  "الحاد نفی کننده خدا"،  باید نقطه ثقل تلاش علمی و عملی، حضوربخشی به اندیشه خدا در زندگی مردم باشد. وی افزود:   ما می باید در قبال صفات خدا از مرحله اکتفا به ذکر آن، فراتر برویم و به "تجلی صفات الهی در  زندگی مردم" بیاندیشیم.

وی افزود: نیاندیشیدن نسبت به این امر، راهی را می گشاید که بسیاری از نسل های جدید در معرض این نگاه غلط قرار می گیرند که گویا خدا دشمن زندگی است.

وی گفت: اهمیت این موضوع در این است که انسان معاصر   بر اساس  نگاه خود به زندگی به ارزیابی خدا می پردازد و الحاد نیز با استناد به واقعیت های زندگی می کوشد تا خدا را در معرض انکار قرار دهد.

این راهکار به مثابه قوی ترین، مهم ترین و کار ساز ترین راهکار جهت مواجهه با الحاد باید فعال گردد.

راهکار مقابله با الحاد نسبت به دین و شریعت

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس افزود: و آن راهکاری است  که از آیه شریفه "قد تبین الرشد..." به دست می آید.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی خاطرنشان کرد ما باید دو مقوله دین و فهم رشد یافته از دین را در نظر بگیریم،  اتفاقا این دو واژه در قرآن هم کنار هم قرار گرفته اند "لا اکراه فی الدین قد تبین الرشد" حقیقت این است که اگر فهم رشد یافته از دین صورت نگیرد مستندات بسیار در اختیار ملحدان برای ترویج و توسعه حرکت الحادی قرار می گیرد.

وی ادامه داد: ما باید فقه را حاوی و حامل ابعاد سازنده اجتماعی و مطابق با اصول اجتماعی اسلام بازتعریف کنیم./999/د۱۰۱/س