ولنگاری و بی مبالاتی متصوفه در حوزه علوم حدیث

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمدباقر ملکیان پژوهشگر عرفان و تصوف پیش از ظهر امروز در همایش ملی «تصوف شاخصه ها و نقدها» که در سالن همایش غدیر برگزار شد، با اشاره به ولنگاری متصوفه در حوزه علوم حدیث، اظهار داشت: در آثار اهل تصوف احادیث بسیاری نقل و به آنها استناد شده که عمدتا از متفردات متون عرفانی است و در هیچ کتاب دست اول و حتی دست دوم حدیثی ردّی از آنها نمی یابیم.

وی اضافه کرد: در واقع کلمات و شطحیات اقطاب اهل تصوف در زمره احادیث منامیه اند که در قالب احادیث معصومین عرضه و ارائه می‌شوند که فراوانی این احادیث ساختگی رویکرد متساهل و بی مبالاتی این طایفه را در نقل حدیث بیش از پیش آشکار می سازد.

ملکیان با بیان این که منشأ این بی مبالاتی را باید در برخی باورهای اهل تصوّف جستجو کرد، گفت: متصوفه برای مکاشفات خود شأنی برتر از احادیث مستند قائل هستند و به روایات و احادیث تنها به مثابه مؤیدی بر مشاهدات و مکاشفات خود می نگرند و چنانکه ابن عربی نیز اذعان کرده است مستند صوفیه در حکم به صحت سندی صدوری احادیث رؤیا و مکاشفه است.

وی ابراز داشت: از همین رو اهل تصوّف در بررسی سند و صدور روایات نگاهی توأم با تساهل دارند و نیازی به پیجویی سند احادیث احساس نمی کنند و افزون بر این گویا بر این باورند که مکاشفه ها و خطورات قلبی را می توان به عنوان حدیث نقل کرد.

این پژوهشگر عرفان و تصوف تصریح کرد: بنده بر این عقیده ام رویکرد متفاوت و توأم با تساهل اهل تصوف در نقل احادیث و بررسی سند آنها با ذکر نمونه هایی از انبوه احادیث جعلی در نگاشته های مشایخ اهل تصوف همچون احیاء العلوم، قوة القلوب، تذکره الاولیاء از اهمیت ویژه ای در این عرصه برخوردار است.

وی با بیان این که باید به گونه ای مستند گوشه ای از بی مبالاتی و ولنگاری اهل تصوف در درج و نقل احادیث نشان داده شود، ابراز داشت: این بی مبالاتی تا به آن اندازه بوده که در کتب رجال، صوفیه را از جمله جاعلان حدیث و دروغ پردازان به حساب آورده اند.

ملکیان در بخش پایانی سخنان خود یادآور شد: بسیاری از کتب اهل تصوف آکنده از احادیث جعلی و عبارات حدیث نما هستند و این البته دقت و هشیاری در نقل منقولات حدیثی متصوفه و متفردات عرفانی را بیش از پیش ضروری می سازد./1330/پ202/ب1