ظرفیت انسان بالاتر از آن است که به خاطر ترس یا طمع خدا را عبادت کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت الله سیدان در سومین جلسه از سلسله جلسات ماه مبارک رمضان که در منزل این عالم دینی برگزار می شود با اشاره به روایت «إنّ العُبّادَ ثَلاثةٌ: قَومٌ عَبَدوا اللّه َ عَزَّ و جلَّ خَوفا فتِلكَ عِبادَةُ العَبيدِ، وَ قَوم عَبَدوا اللّه َ تَباركَ و تَعالى طَلَبَ الثَّوابِ فتِلكَ عِبادَةُ الاُجَراءِ، و قَوم عَبَدوا اللّه َ عَزَّ و جلَّ حُبّا لَهُ فَتِلكَ عِبادَةُ الأحرارِ، و هِيَ أفضَلُ العِبادَةِ »، عنوان کرد: افراد در جهت ترقی و تکامل اقسام متفاوتی دارند که اولین گروه آن ها افرادی هستند که عبادت زاهدانه دارند؛ یعنی بر اساس ترس از جهنم خدا را عبادت می کنند که خوب است.

وی ادامه داد: برخی خداوند را تاجرانه عبادت می کنند و در واقع عبادت را نوعی معامله و خرید و فروش می دانند که این هم خوب است و چنین افرادی نیز اهل نجات هستند اما دسته سومی هم هستند که بهشت را دوست دارند و از جهنم می ترسند، در حالی که به خاطر این دو خدا را عبادت نمی کنند و این برترین نوع عبادت و ویژه آزادگان است.

استاد حوزه علمیه خراسان گفت: اگر ما بدانیم که چگونه موجودی هستیم و ظرفیت ما بالاتر از جبرئیل است، روا نیست که در مسیر رشد، توقف و خداوند را از روی ترس و طمع عبادت کنیم بلکه باید به عَبَدوا اللّه عَزَّ و جلَّ حُبّا لَهُ برسیم.

آیت الله سیدان با تأکید بر این که ما وجودی هستیم که به حکم قرآن ظرفیت تکاملی فراتر از همه مخلوقات داریم، ابراز کرد: حیف است که به خودمان نرسیم و شب و روز را بدون توجه بگذرانیم در حالی که باید از تتمه عمر بهترین استفاده را در جهت رشد و ترقی ببریم و اگر این طور باشد خداوند جبّار گذشته ما را جبران خواهد کرد.

وی با اشاره به اهمیت توجه به مدارک وحیانی و تشخیص عرفان صحیح از ناصحیح و عرفان های نوظهور، بیان کرد: ذات مقدس پروردگار فراتر و برتر از آن است که در ذهن، تصور و وهم بشر بیاید و نهایت معرفت به او درک این مسئله است.

آیت الله سیدان افزود: باید برای شناخت نشانه های عرفان صحیح تصمیم جدی داشته باشیم و زمینه های رسیدن به غایت خلقت انسان را در وجود خود ایجاد کنیم.

وی با اشاره به تعاریف زاهد، عابد و عارف در کلام ابن سینا عنوان کرد: در تعریف فلاسفه شخصی که از متاع دنیا، وسائل و اسباب آن و طیّباتی که مشکل شرعی ندارند پرهیز و اعراض کند و نسبت به آن ها خویشتندار باشد را زاهد می گویند.

استاد حوزه علمیه خراسان در مورد علت رفتار زاهدانه توضیح داد: زاهد می تواند از غذای خوشمزه و حلالی که در اختیار دارد بخورد، اما به این دلیل که هدف اصلی او تحصیل آخرت است یا چون گرفتاری ها و بیچارگی های مردم را می بیند، به نعمت های دنیا در حدّی که سلامت بدنش حفظ شود اکتفا می کند و به دنبال سلامت در آخرت می رود که بسیار خوب است و اشکالی ندارد.

آیت الله سیدان اضافه کرد: البته یکی دیگر از دلایل استفاده نکردن از غذاهای خوشمزه و آماده این است که شخص زاهد می خواهد خود را تربیت و تأدیب کند، به این معنا که ممکن است نفس او در هنگامی که شرایط انجام کار خوب وجود داشته، زیر بار نرفته و او با نخوردن غذای لذیذ این مسئله را به نفس خود گوشزد می کند.

وی افزود: عابد کسی است که بر رفتارهای عبادی خود مراقبت کامل داشته باشد اما عارف علاوه بر اکتفا به حداقل هایی از زندگی دنیا و مراقبت از اعمال عبادی، مراقبت بسیاری بر تداوم ارتباط، شناخت و توجه به محبت خداوند دارد تا نور حق در باطن وجودش تجلی کند.

آیت الله سیدان تصریح کرد: اینکه شخصی در تاریکی شب و در بیابان از عظمت آسمان و ستارگان به یاد خدا بیفتد یا درختان پر از میوه را در باغی ببیند و خداوند را به بزرگی یاد کند به این معنا نیست که او عارف است، چراکه بسیاری از این افراد بعد از دیدن آن عظمت ها، از یاد خداوند غافل می شوند در حالی که عارف در این تصرف فکری تداوم دارد.

استاد حوزه علمیه خراسان با بیان این که ممکن است گاهی حال انسان در نماز، زیارت و سایر اعمال عبادی متحول شود که این حالت هم نشانه عارف بودن نیست، گفت: باید چنین حالتی در انسان تداوم داشته باشد و انس با خدا بر احوال انسان غلبه کند، به گونه ای که این انس و تصرف فکری خللی در اعمال و رفتار عادی او به وجود نیاورد./۸۶۱/پ۲۰۳/ب۱