چالش‌های ژئوپلیتیک همگرایی کشورهای اسلامی بررسی شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، اسما پناهی، دانش پژوه مدرسه تخصصی فقه مشهد، امروز در بیستمین جشنواره بین‌المللی پژوهشی شیخ طوسی که با عنوان «همگرایی و واگرایی در جهان اسلام» در سالن همایش‌های قدس مجتمع عالی امام خمینی(ره) برگزار شد به سخنرانی در حوزه چالش‌های ژئوپلیتیک همگرایی کشورهای اسلامی پرداخت.
وی اظهار داشت: جهان اسلام از لحاظ جغرافیایی سرزمین‌های وسعی را شامل می‌شود که ترکیب متنوعی از لحاظ جمعیت انسانی به وجود آورده است.
پناهی ابراز داشت: جهان اسلام با توجه به توانمند‌ها و ظرفیت‌های ژئوپلیتیک خود، از لحاظ سیاسی با وحدت و همگرایی علاوه بر آورده‌سازی منافع تمام کشورهای اسلامی، می‌تواند قدرت بزرگی را در جهان رقم بزند.
وی تصریح کرد: این مقاله می‌‌کوشد مهمترین چالش‌های ژئوپلیتیک همگرایی کشورهای اسلامی را مورد بررسی قرار دهد.
دانش پژوه مدرسه تخصصی فقه مشهد با اشاره به تعاریف مختلف مفهوم همگرایی، عنوان کرد: همگرایی بیانگر شرایطی است که در آن سازمان‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و دستگاه‌های ارتباطی واحد‌های مختلف با حذف عوامل اختلاف برانگیز و تعصبات ملی‌گرایانه به نفع اهداف جمعی و منافع مشترک به حدی به یکدیگر نزدیک شوند که نظام جدید جایگزین نظام پیشین شود.
وی خاطرنشان کرد: ویژگی‌های مشترک فرهنگی و تاریخی مانند زبان، تجربه تاریخی و ایدئولوژی و موارد دیگر، وحدت طبیعی و جغرافیایی و برخورداری از واحد‌های جغرافیایی یکپارچه همچون شبه جزیه، خلیج، فلات، قاره و غیره، تهدید مشترک از قبیل تهدیدات امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، علایق و نفع مشترک مانند بازار مشترک و اعضای اپک، نیاز‌ها و وابستگی‌های متقابل در زمینه‌های مختلف مانند سازمان اکو، قدرت مسلط و نیرو‌های سیاسی و ژئوپلیتیک برتر که نقش تأسیس و رهبری همگرایی را بر عهده می‌گیرند، روابط عاطفی و سیاسی رهبران کشورها مانند امارات متحده عربی و وابستگی‌های تمدنی مانند تمدن اسلامی و اروپایی از جمله زمینه‌های همگرایی اجتماعی به شمار می‌آیند که می‌توانند به صورت انفرادی و ترکیبی تأثیر تعیین کننده‌ای بر شکل‌گیری فرایند همگرایی و پدیدار شدن تشکل‌های جهانی و بین‌المللی و منطقه‌ای شود.
پناهی با تعریف واژه ژئوپلیتیک، تصریح کرد: ژئوپلیتیک یک سیاست جغرافیایی است که توجه خود را عمدتاً به عوامل جغرافیایی که در شکل‌گیری سیاست‌ها مؤثر باشند، معطوف می‌کند.
وی افزود: ما در هر تحلیلی که بر مبنای قواعد ژئوپلیتیک استوار باشد، حداقل باید دو دسته اطلاعات، «فهم فضائل قدرت‌های دیگر» و «ویژگی‌های مکان‌ها و سرزمین‌هایی که صحنه اصلی رقابت‌ها هستند»، مورد بررسی قرار دهیم.
وی هم گسیختگی جغرافیایی را مهمترین رقیب شکل گیری گروه بندی و همگرایی منطقه‌ای عنوان کرد و ابراز داشت: جغرافیای سیاسی و دموکراسی در کشورهای اسلامی چالشی است که در آن مردم سالاری همچنان در پرده ای از ابهام قرار دارد که نشان دهنده عدم تکامل سیاسی به شمار می رود.
دانش پژوهش جامعه المصطفی ریشه اختلافات مذهبی و تدوین متون مذهبی و تاریخی فراوان و اقامه اختلاف را یکی دیگر از موانع پیش رو عنوان کرد و تصریح کرد: مسأله رقابت قدرت‌های منطقه‌ای سرزمین‌های اسلامی دیگر چالشی است که در آن قدرت‌ها به دنبال به چالش کشاندن دیگر کشورها هستند. که در نتیجه این مهم خود را در دیگر عرصه ها نشان می دهد.
وی در پایان به برخی از توانمندی های اجتماعی و سیاسی جهان اسلام برای فراهم سازی بسترهای همگرایی اشاره کرد./878/پ۲۰۲/ی