ضرورت آشنایی با نقاط ضعف و قوت کارهای فرهنگی

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، مساجد و فعالیت کانون های مساجد یکی از موضوعات مهمی است که می تواند نوع و اهمیت فعالیت آنها در خنثی سازی توطئه های دشمن و گسترش اقدامات برنامه های فرهنگی مناسب باشد.

دوری جوانان از مسجد و فعالیت های فرهنگی مسجد از خواسته های دشمنان است که در این راستا برنامه ریزی های کلان کرده و همواره با توطئه های فرهنگی که به راه انداخته اند می کوشند تا در این مسیر گام بردارند.

کانون های فرهنگی هنری مساجد به عنوان یک پایگاه فرهنگی و انقلابی در سطح کشور همواره در مسیر خنثی سازی توطئه های دشمنان و همچنین در زمینه گسترش برنامه ها و فعالیت های فرهنگی نقش بسزایی داشته اند به گونه ای که در استان قم نیز این پایگاه ها در تمام مناطق شهری و روستایی در کنار مساجد فعال شده و فعالیت های فرهنگی هنری را ادامه می دهند.

این کانون ها علاوه بر جذب جوانان به مساجد در راستای غنی سازی اوقات فراغت جوانان و همچنین آموزش به آنها در تمامی طول سال فعال بوده که این اقدامات علاوه بر توسعه برنامه های فرهنگی در توانمندسازی جوانان و کادرسازی نیز موثر اند.در خصوص نقط ضعف و قوت یک کانون با یکی از کارشناسان امور فرهنگی به گفتگو نشسته ایم که در پی می آید:

 نقاط قوت برنامه های فرهنگی

مهدی خنجوکی کارشناس امور فرهنگی در گفتگو با خبرگزاری شبستان در قم، با اشاره به نقاط قوت کانون های فرهنگی هنری مساجد تصریح کرد: تربیت نیروهایی ارزشمند و مصمم به انجام وظایف منتج به تحقق آرمان های اصیل دینی، تشویق کودکان و نوجوانان به امر نماز و اقامه آن بصورت جماعت در کانون ها، برنامه ریزی و اجرای فعالیت های کانون در راستای جذب حداکثری کودکان و نوجوانان به نماز جماعت را از ویژگی های یک کانون موفق است.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت ارتباط گیری با خانواده ها گفت:یک کانون موفق از طریق برگزاری جلسات مشاوره و آموزش خانواده در مسجد و ارائه گزارشی بصورت ماهانه از فعالیت‌ها و برنامه‌هایی  که برای دانش‌آموزان و نوجوانان اجرا می‌شود می تواند خانواده آنها را از عملکرد مسجد و نحوه فعالیت فرزندان آنها مطلع کند.

خنجوکی با تاکید برفرهنگ سازی تصریح کرد: ایجاد و تقویت فرهنگ تعاون، ایجاد فرهنگ توجه و همراهی با تحولات و تغییرات اجتماعی، ایجاد فرهنگ مسئولیت پذیری، مشارکت در ایجاد وحدت و هم بستگی ملی را از دیگر موارد عنوان کرد.

وی کسب مهارت های زندگی، تشکیل گروه های ورزشی، تشکیل گروه های فعالیت های عام المنفعه، برپايي برنامه هاي آموزشي و هنري برای خانواده ها در راستای ایجاد رابطه عاطفی با خانواده ها به منظور جذب ایشان و فرزندانشان به مسجد را از جمله برنامه هایی دانست که میزان موفقیت یک کانون در جذب را افزایش می دهد.

این کارشناس امور فرهنگی ادامه داد: تشکيل گروه هاي تواشيح، سرود، همخواني قرآن و تشکيل جلسات آموزش قرآن در دوره هاي گوناگون، کلاس­هاي تقويتي رايگان و کلاس هاي آموزشي ديگر می تواند در جهت جذب جوانان به مساجد تا حدود زیادی تاثیرگذار باشد.

نقاط ضعف برنامه های فرهنگی

وی در ادامه به نقاط ضعف برنامه های فرهنگی اشاره کرد و افزود:  کمبود مربی روحانی توانمند و آشنا به اصول مربیگری کودک و نوجوان در کانون ها، نبود تداوم در برنامه های اجرا شده از حیث کمیت و کیفیت به جهت فقدان احساس نیاز در مخاطب و یا عوامل اجرایی بخشی از این نقاط ضعف است.

خنجوکی عدم همت و اراده کافی جهت رفع نیاز، فقدان تشکیلات مناسب در کانون، ضعف کانون ها در تشکیل گروه هنری، طرح مباحث تفرقه افکن در مسجد و کانون، غفلت از ظرفیت ها و شرایط ویژه هر کانون به طور خاص، بسته بودن درب اغلب مساجد در غیر اوقات نماز را از دیگر مواردی عنوان کرد که میتواند باعث تضعیف کارفرهنگی شود.

وی با تاکید بر اهمیت تنوع در کار فرهنگی تصریح کرد: ضعف در تنوع برنامه های ارائه شده در کانون ها متناسب با ظرفیت های اعضاء، عدم تنوع در برنامه های تفریحی و سرگرمی در کانون ها یکی از نقاط ضعف کاهای فرهنگی است چراکه برنامه های تکراری و سطحی که نام سرگرمی می یابد نمی تواند روح جستجوگر نسل های نواندیش را پایبند خود سازد.

پیشنهادات و راهکارها

خنجوکی تشکیل کارگروه نیازسنجی در دبیرخانه و سایر کانون­ها با اولویت برنامه ریزی را مورد تاکید قرار داد و افزود:  اقدام به شیوه شبکه ای و تشکیل تیم تحقیق و پژوهش جهت کاربردی کردن نتایج نیازسنجی ها و مشخص ساختن اهداف و نهادینه کردن آن ها از طریق طراحی پوستر، بنر وغیره می تواند  به موفقیت کارهای فرهنگی کمک کند.

وی با تاکید بر نقش امام جماعت تصریح کرد: امام جماعت، یکی از ارکان اساسی مسجد درجذب جوانان به مسجد به شمار می رود، امام جماعت باید با جوانان به عنوان یک دوست رفاقت برقرار کند، در غم و شادی آنان شریک شود، از آنان احوالپرسی کند، با آنان به اردو برود، حتی الامکان در میادین ورزشی آنان حضور یافته و آنان را مورد تشویق قرار دهد. در تحقق این مهم همایش ها و دوره های آموزشی برای ائمه جماعات باید در اولویت برنامه ها قرار گیرد.

این کارشناس امور فرهنگی توجه به تمامی اقشاراز نوباوگان، نوجوانان، جوانان، میانسالان، سالخوردگان و زنان در برنامه ریزی فرهنگی در مساجد را مورد توجه قرار داد و افزود:  آموزش روحانیون و طلاب جوان در حوزه‌های علمیه جهت ورود به فعالیت در کانون های مساجد به عنوان مربی شناسایی و پرورش منابع و سرمایه های انسانی موجود در کانون ها بسیار کارساز خواهد بود.

وی با اشاره به استفاده از ظرفیت مسجد در جهت کارآفرینی برای جوانان بیکارگفت: این مهم می تواند از طریق ارتباط گیری با مراکز استخدامی به منظور معرفی نیروی مومن، انقلابی و متعهد مسجدی و یا تدارک کارگاهی جهت آموزش فنی به جوانان جویای کار و امکاناتی جهت معرفی به کارگاهها و کارخانه ها و یا کمک به ایجادکارگاه کوچک خانگی توسط جوانان مسجدی راه‌اندازی و مدیریت شود.

وی تاکید کرد: کانون ها در تدوین برنامه های خود باید مترادف با نیازها و عکس العمل های اعضاء واکنش نشان دهند تا از این طریق مجموعه ای بدست آید که هم باعث رضایت اعضاء شده و هم مسئولان و متولیان از آن راضی شوند.

خنجوکی برنامه­ ریزی برای برگزاری برنامه های تفریح و سرگرمی جدید، متنوع و عمیق مانند برگزای مسابقات کتاب خوانی، برگزاری مسابقات هنری، برگزاری دوره های ادبی، برگزاری مسابقات ورزشی، ارائه فراخوان مقاله وغیره را از دیگر برنامه هایی دانست که شوق جوانان را به مسجد بیشتر می کند.

وی تهيه و تخصيص امکانات آموزشی و فرهنگي از قبيل کتابخانه، کامپيوتر، ویدئو پروژکتور، تجهیزات سالن مطالعه، همچنین تقویت و به ‌کارگیری ظرفیت‌های مساجد نیمه ‌فعال در استان، جهت جلب مخاطبان جوان و نوجوان و برگزاری برنامه‌ها و انجام فعالیت‌های فرهنگی و دینی مناسب را از دیگر پیشنهادات عنوان کرد.

وی شناسایی مساجد گمنام و بدون نیرو و امام جماعت و فرستادن طلاب جوان به این مساجد جهت گسترش فعالیت‌ها و احیاء برنامه‌ها از جمله فرصتهای کار فرهنگی برشمرد.

این کارشناس فرهنگی ایجاد بانکی مشترک از تجربیات، ایده ها و مهمات فرهنگی برای ارتقاء و توسعه فعالیت ها، شناسایی و بکارگیری استعدادهای هنری اعضاء کانون ها در رشته های طراحی، خطاطی، نقاشی، گرافیک، کاریکاتور، شعر، داستان، فیلم نامه و نمایشنامه و برپایی کرسی آزاداندیشی با موضوعات متنوع و روز در مسجد به همراه دعوت از کارشناسان خبره را از دیگر راهکارهای جذب عنوان کرد.

وی به تعیین معیارهایی مناسب و اصولی برای جذب دانش‌آموزان به مسجد اشاره کرد و افزود: برای مثال ابتدا دانش‌آموز قوی و نخبه را انتخاب کنیم و دانش‌آموزان ضعیف را زیر نظر دانش‌آموزان نخبه تربیت کنیم و یا اردوی گزینش در ابتدای طرح و بازی با نوجوان برای شناخت شخصیت و خانواده او و... داشته باشیم./۱۳۲۵//۱۰۳/خ