نشست علمی «جریان های رادیکال دینی و تکفیری» برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی «جریان های رادیکال دینی تکفیری» به عنوان تهدیدی برای گسترش تشیع در آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه، پیش از ظهر امروز با سخنرانی دکتر حسن بهشتی پور و دکتر فرزاد رمضانی بونش و دبیری علمی مرتضی اشرافی در پژوهشکده مطالعات منطقه ای جامعه المصطفی برگزار شد.

دکتر رمضانی بونش با اشاره به عوامل بنیاد گرایی در آسیای مرکزی و راهکارهای مقابله با آن اظهار داشت: در یک نگاه کلی وضعیت اسلام در آسایی مرکزی با اکثریت سنی ها و فرقه حنفی است و شیعه در اقلیت قرار دارد و بعد از فروپاشی شوروی قرائت های تازه ای از افراط گرایی در منطقه به وجود آمده است.

کارشناس مسائل آسیای میانه با اشاره به عوامل داخلی گسترش بنیادگرایی در منطقه آسیای مرکزی، روسیه و قفقاز ابراز داشت: عوامل سیاسی از قبیل نوع ساختار حکومت و نگاه حکومت ها به مذهب، عوامل اقتصادی از قبیل فقر جوامع بومی و حمایت های مالی کشورهای حامی افراطی گری از گروه های افراطی، عوامل فرهنگی از قبیل نزدیکی اندیشه سلفی حنفی به وهابیت و عوامل اجتماعی از قبیل مهاجرت از کشورهای عربی به این منطقه از جمله عوامل داخلی محسوب می شود.

وی نقش عربستان به عنوان یک نیروی خارجی برای ترویج اندیشه سلفی و تکفیری در منطقه را پر رنگ دانست و گفت: عامل دیگر خارجی هم نقش اسرائیل است که با روند بنیادگرایی و افراط گرایی مخالف نیست و حتی بر اساس گزارشهایی حمایت مالی از افراد برای عضویت در گروه داعش هم انجام داده است.

پژوهشگر مسائل منطقه‌ای به راهکارهای مقابله با افراط گرایی اشاره کرد و گفت: کاهش فشارهای قومی و مذهبی حکومت ها بر روی مردم منطقه، استفاده از پیمان های منطقه ای برای مقابله با نفوذ داعش، راهکارهای فرهنگی برای جلوگیری از نفوذ اندیشه وهابی و سلفی در منطقه و استفاده از مواضع وحدت بخش و مقابله با ایران هراسی در منطقه از مهم ترین راهکارها محسوب می شود.

در ادامه بهشتی پور به وضعیت مسلمانان و اسلام گرایی در روسیه و قفقاز شمالی اشاره کرد و افزود: قرائت های مختلفی از اسلام در روسیه وجود دارد و اسلام در روسیه و قفقاز تبدیل به دین هویتی شده است که با قومیت هر قوم گره خورده و به هیچ عنوان از آن کوتاه نمی آیند.

کارشناس ارشد مسائل قفقاز و روسیه به سه نگرش قالب از اسلام در روسیه اشاره کرد و گفت: نگرش اول اسلام اخوانی است که حنفی ها و شافعی ها را شامل می شود، نگرش دوم اهل سنتی هستندکه تفکرات صوفی دارند مانند قادریه در شمال قفقاز و نگرش سوم هم اسلام سوسیالیستی و حکومتی است که تاتارها مروج آن هستند و با حکومت مرکزی روسیه تعامل بیشتری دارند.

وی اظهار داشت: بعد از فروپاشی شوروی مبارزانی از جهان عرب برای مبارزه با شوروی به آن منطقه رفتند و به تدریج تفکرات سلفی به آن سه گرایش در روسیه اضافه شد که مشکلاتی را برای دولت روسیه ایجاد و دولت روسیه را وادار به مقابله و سرکوب این جریان ها کرد.

پژوهشگر روابط بین الملل یکی از دلایل حضور روسیه در نبرد با داعش در سوریه را مقابله با گروه های افراطی در خارج از مرزهای خود دانست و گفت: چنانچه داعش در سوریه و عراق شکست بخورد و به کشورهای خود باز گردند می تواند تهدیدی جدی برای آسیای مرکزی و روسیه و شمال قفقاز باشد زیرا افراد زیادی از این کشورها به داعش پیوسته اند.

وی افزود: روسیه از همکاری با ایران به دنبال این است که از طریق ایران بتواند اسلامی میانه رو را در روسیه رواج دهد و خطر جریان های افراطی را در روسیه کاهش دهد.

مشروح این نشست به زودی در سرویس فرهنگی اجتماعی رسا منتشر خواهد شد./843/پ۲۰۲/ج