مسؤولان در مسأله برجام دوراندیشی نکردند/ برگزاری دروس اخلاق سیاسی ضروری است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان شامگاه امروز در مراسم شام میلاد پیامبر(ص) و امام صادق(ع) که در حسینیه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی برگزار شد، با بیان اینکه سیاست در اوج فضائل اخلاقی است، اظهار داشت: فضائل اخلاقی در سه مرحله قابل مطرح کردن است؛ نخست مرحله فردی است مثل نظم و قناعت و سخاوت، مرحله دوم که دایره گسترده تری دارد مرحله اخلاق اجتماعی است، اینکه برخورد با دیگران هم ثواب بیشتری دارد و در صورت بد برخورد کردن عقاب بدتری دارد ولی یکی از نمودهای مهم اخلاق در عرصه سیاست است.

تواضع سیاسی چیست؟

وی افزود: ویژگی های شخصیتی خوب در عرصه سیاست مؤثر است؛ به عنوان نمونه تواضع در زندگی فردی این است که شخص عجب نداشته باشد و در زندگی اجتماعی به این است که در مجلس نخواهد حتما بالای آن بنشیند، حال در عرصه سیاست تواضع فقط لبخند زدن و خم شدن چند سانتی نیست بلکه روایت داریم خوش فهمی در سیاست عین تواضع است.

حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با اشاره به کتبی که در آنها روایات مباحث اخلاقی را جمع کرده است، تأکید کرد: بیشتر این کتب ها ناظر به اخلاق فردی و نهایتا اجتماعی است و اخلاق سیاسی کمتر مورد بحث قرار می گیرد؛ اخیرا رهبر معظم انقلاب عبارت تقوای جمعی را مطرح کردند که کمتر مورد بحث قرار گرفته است و یا مبانی نظری اخلاقی سیاسی امام خمینی(ره) که نوشته شده تئوریزه نشده است.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه بعد از انقلاب که اوج دعوای بنی صدر با انقلابی ها مطرح شده بود و ائمه جمعه با استاندارهای لیبرال منش درگیر بودند، حضرت امام در یک تجمعی مسأله ای اخلاقی مطرح کردند و از این طریق آنها را به آرامش دعوت کرده و فرمودند ریشه اختلاف ها حب نفس است، من سؤال می کنم در کدام کتاب اخلاقی این گونه مسائل را وارد سیاست کرده است.

وی با اشاره به ضرورت برگزاری دروس اخلاق سیاسی افزود: برخی از دوستان طلبه وقتی از بنده ارزیابی دروس اخلاق را می پرسند می گویم چند درس اخلاق سیاسی در قم داریم که مردم تکالیف سیاسی خود را بدانند؟ شما نگاه کنید ما کتاب گناهان کبیره داریم؛ حال گناه کبیره یک سیاست مدار چیست؟ یک سیاست مدار می تواند با اخلاق فردی جامعه را فریب داده و در عرصه سیاست جنایت کند، بنابراین باید دروس اخلاقی برپا شود که سیاست را به خوبی تبیین کند.

ضرورت افزایش معرفت در اخلاق سیاسی

استاد حوزه علمیه با اشاره به ضرورت افزایش معرفت در اخلاق سیاسی، ابراز داشت: کتاب اخلاق در قرآن فراوان نوشته شده که خوب است ولی سیاست در قرآن کتابی ندارد، مواعظ سیاسی در قرآن کتابی ندارد، فراوان ترین موعظه سیاسی در قرآن از این جهت که خدا پیامبر را موعظه کند این است که حرف مردم را گوش نکن که مکرر در قرآن به آن اشاره شده است؛ همان پیامبری که سفره هم اندیشی را پهن می کرد در مواقع زیادی نباید حرف مردم را تبعیت کند.

وی با بیان اینکه محافل اخلاقی غالبا از معارف سیاسی تهی است، ابراز کرد: سیره سیاسی پیامبر گرامی اسلام(ص) در نهج البلاغه نیز این بود که هرگاه در جنگ کار سخت می شد پیامبر بستگان خودش را جلو می فرستاد؛ حال آیا این اخلاق امروز در سیاست وجود دارد؟ قرآن و روایات و سیره پیامبر از این گونه معارف بسیار زیاد دارد ولی در بسته های معرفتی به مردم عرضه نشده است، اسلام به این نیست که عده ای مسؤولین به اسم اسلام کارها را خراب کنند تا همه چیز به نام اسلام تمام شود و بعد شبهه شود که ببینید جمهوری اسلامی کارایی ندارد.

حجت الاسلام والمسلمین پناهیان عنوان کرد: ابومسلم خراسانی به امام صادق(ع) عرضه داشت من برای شما می جنگم و شما هم قبول کن که حضرت فرمود: «تو از یاران ما نیستی» که واقعا همین ابومسلم نقش کلیدی در تأسیس حکومت بنی العباس داشت که 500 سال به طول کشید؛ حال سیاست مداری حاضر شود و از سیره ابومسلم که مقید ظلم کردن است، تبعیت کند چه قبحی دارد؟ که نداستن این موضوع به دلیل محدودکردن مباحث اخلاقی به فردی و نهایتا اجتماعی است و اینکه جامعه را به سمت معارف سیاسی سوق نمی دهیم.

عوام فریبی آسان در جامعه

وی با بیان اینکه عوام فریبی در جامعه ما آسان صورت می گیرد، خاطرنشان کرد:  ما به عنوان طلبه های حوزه های علمیه وظیفه تبیین اخلاق سیاسی را برعهده داریم؛ امروز سیره سیاسی پیامبر اجر بیشتری دارد یا تبیین سیره فردی ایشان؟ و اگر مشکل بزرگ سیاسی داشته باشیم و من به عنوان روحانی مبلغ نسبت به آن بی تفاوت باشم آیا گناه نکرده ام و آیا مشمول لعنت خدا نسبت به کسانی که حق را کتمان می کنند نمی شوم؟.

سخنران رسانه ملی تأکید کرد: گفتگو درمورد مسائل سیاسی برای عده ای سلیقه است، اتفاقا شاه هم همین را می گفت که مراجع و علما به سیاست کاری نداشته باشند و ما امروز هنوز داریم حرف او را در جامعه خودمان پیاده می کنیم، چراکه روایت داریم اگر کسی پستی را قبول کند و می داند صلاحیت ندارد، آتش در وجود او ریخته می شود؛ همه اینها اخلاق در عرصه سیاست است.

وی با بیان اینکه مبلغان حوزه علمیه باید معارف سیاسی را برای مردم توضیح بدهند، یادآور شد: وقتی به روحانی مبلغ می گویی نظرت را در مورد برجام بگو و نمی گوید در واقع از شاه معدوم تبعیت کرده است؛ بحث من سیاست در اسلام نیست مسأله من اخلاق سیاسی است، به عنوان نمونه در روایت داریم عاقل ترین انسان کسی است که به عاقبت امور بیشتر توجه می کند، بنابراین اگر کسی دوراندیش نیست نباید در عرصه سیاست وارد شود و شما بگویید اگر وارد شد گناه است یا خیر؟.

وی تصریح کرد: اگر سیاست مداران دور اندیش نباشند جامعه را نابود می کنند، و از طرفی علمای دین همیشه در سیاست نقش پررنگی داشته ند، همچنانکه در تاریخ مشروطه داریم علمایی خریدن پارچه یا کاغذ تولید بیگانه را برای جلوگیری از سلطه آنها حرام اعلام می کردند.

تمام حرکات پیامبر(ص) سیاسی بود

وی با بیان اینکه برخی از ائمه جمعه حرفی سیاسی را می زنند و برخی از مسؤولان اعتراض می کنند، ابراز داشت: دشمنان به دلیل همین اخلاق سیاسی پیامبر بود که می خواستند او را بکشند و اگرنه تا 40 سالگی کسی به ایشان کاری نداشت؛ به عقیده من وقتی به قرآن مراجعه می کنیم و اسم پیامبر را می شنویم به یاد سیاست می افتیم.

وی با بیان اینکه حضور سیاست مداران دوراندیش در حکومت ضروری است، خاطرنشان کرد: آیا طرفداران برجام دوراندیش بودند؟ که اگر بودند در دوراندیشی آنها اشتباه از آب درآمد و دور اندیشی رهبر معظم انقلاب درست از کار در آمد و اگر اشتباه عمل کرده اند تصدی مناصب برای آنها چه حکمی دارد؟ آیا واقعا اخلاق به لبخند است؟ اگر شما دور اندیش بودید چطور این نتیجه را پیشبینی نمی کردید در حالی که در بین شما فردی بود که به درستی پیشبینی می کرد.

وی با اشاره به وظایف آحاد جامعه در هر شرایطی عنوان کرد: خداوند در قرآن کریم می فرماید: «خودسازی کنید تا گمراهان نتوانند به شما ضرر برسانند» که برخی این آیه را دلیل بر تقوا و اخلاق فردی می دانند، در حالی که روایتی در ذیل این آیه وارد شده است که پیامبر فرمود: «اگر در جامعه طاغوت ها حاکم بودند و تو کاری از دستت بر نمی آمد و محدود و گوشه گیرت کردند، آن وقت خودت را اصلاح کن»، بنابراین اگر رزمندگان ما این فکر را نداشتد که دشمنان کشور ما را برده بودند.

وی تصریح کرد: فعالیت برای نظام اسلامی بهترین خودسازی است، من مسأله سیاسی و جناحی مطرح نمی کنم و قصد انتقاد از کسی یا دولتی را هم ندارم، چراکه آن قدر جامعه ما فرهنگ بالایی دارد که بدون نقد ما هم کار اشتباه را متوجه می شود؛ من سؤل می کنم کدام آدم عاقلی به آمریکا اعتماد می کند؟ از آمریکا که نمی توان توقع وفا کردن به عهدها را داشت؛ حال کسی در عرصه سیاست درست حرف نزند از نظر اخلاقی مجرم است یا نه؟

قرآن کریم مملو از آیات سیاسی است

وی با بیان اینکه قرآن مملو از آیات سیاسی است، تصریح کرد: این که در قرآن کریم به پیامبر دستور داده می شود که از کافران اطاعت نکن، منظور چیست؟ منظور کافر شدن یا شراب خوردن نیست که او اطاعت نکند، بلکه کافران می گفتند بهتر نیست که هر قومی پیامبری داشته باشد تا عدالت هم برقرار شود که در ظاهر حرفی روشن فکرانه و مصلحت اندیشانه است که مخالفتی با خدا و پیامبر هم در آن نیست، اما خدا دستور می دهد باید جلوی آنان بیاستد و این ایستادگی همان جهاد کبیر است.

وی ادامه داد: یک سوم قرآن مباحث سیاسی است،تا جایی که مرحوم آیت الله خزعلی در مورد آیه «یا ایها الذین آمنوا» می فرموید این آیه در مکه وجود نداشت بلکه برای مدینه است، در حالی که در مکه هم مؤمنینی بودند، بنابراین تا یک جامعه حاکم دینی نداشته باشد نمی توان خطاب مؤمنان به آنها داشت ولی برخی از افراد که بهره کمی از اسلام می برند نمی توانند این مسائل را درک کنند.

وی با تأکید بر اینکه از هرکس نباید برای امکانات انتخاباتی استفاده کرد، عنوان داشت: برخی این حرف ها را طنز می دانند، درحالی که امام حسین(ع) این مسأله را به خوبی رعایت می کرد همچنانکه به عبیدالله بن حر جعفی فرمود ما از کمک هرکسی استفاده نمی کنیم و امام راحل(ره) هم اوایل انقلاب حاضر نبود از کمک های مارکسیست ها و مجاهدین خلق استفاده کند./1330/201/ب3